::
Trong 5 năm qua, sự khác biệt trong hoạt động kinh doanh giữa hai ông lớn ngành máy bay đã trở nên rõ rệt: Airbus đạt được lợi nhuận ổn định, trong khi Boeing liên tục gặp khó khăn về tài chính.
Vào ngày 8/8, Boeing đã công bố việc bổ nhiệm Kelly Ortberg làm CEO mới. Ông Ortberg, cựu CEO của Rockwell Collins, nổi tiếng với khả năng lãnh đạo xuất sắc và thành công trong việc sáp nhập Rockwell Collins với United Technologies.
Quyết định bổ nhiệm Kelly Ortberg được đưa ra trong bối cảnh Boeing đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về an toàn và chất lượng sản phẩm, dẫn đến kết quả kinh doanh thua lỗ dưới sự lãnh đạo của cựu CEO Dave Calhoun. Trong khoảng 5 năm qua, tình trạng này đã khiến Boeing ngày càng tụt lại so với Airbus, khiến sự khác biệt giữa hai gã khổng lồ ngành hàng không càng trở nên rõ rệt.
Trong ngành sản xuất máy bay thương mại thế giới, Boeing và Airbus là hai đối thủ chính không thể thay thế. Mặc dù còn nhiều nhà sản xuất khác, nhưng sản lượng của họ vẫn thua xa so với hai gã khổng lồ này.
Theo CNN, một lý do quan trọng là phi công được đào tạo theo hệ thống của Boeing hoặc Airbus, khiến các hãng hàng không gặp khó khăn khi chuyển sang mua máy bay từ nhà cung cấp khác. Thêm vào đó, cả Airbus và Boeing đều có lợi thế về năng lực sản xuất vượt trội. Hiện tại, cả hai công ty đều đang xử lý hàng nghìn đơn đặt hàng, với 8.598 chiếc của Airbus tính đến cuối năm 2023 và 5.591 chiếc của Boeing tính đến cuối tháng 3.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, con đường kinh doanh của hai hãng lại khác biệt rõ rệt: Boeing liên tục gặp khó khăn và thua lỗ do các sự cố, trong khi Airbus duy trì được lợi nhuận ổn định.
Khởi đầu bằng hai vụ tai nạn nghiêm trọng vào cuối năm 2018 và đầu năm 2019 ở Ethiopia và Indonesia, dòng máy bay Boeing 737 Max đã khiến nhà sản xuất Mỹ nhận một cú sốc nặng nề. Kết quả là, loại máy bay này bị đình chỉ bay trên toàn cầu trong hơn 1,5 năm.
Boeing đã phải chịu tổn thất nặng nề, mất hàng tỷ USD do tiền phạt và còn nhiều hơn nữa từ các đơn đặt hàng bị hủy, dẫn đến việc công bố khoản lỗ gần 3 tỷ USD trong quý II năm 2019. Dòng máy bay 737 Max chỉ được phép bay trở lại vào cuối năm 2020, sau khi hãng thực hiện những thay đổi quan trọng đối với hệ thống điều khiển bay và cập nhật hướng dẫn đào tạo để đảm bảo an toàn.
Tuy nhiên, những vấn đề này, cộng với sự suy giảm nhu cầu do đại dịch, đã khiến Boeing tiếp tục đối mặt với tổn thất nghiêm trọng, ghi nhận khoản lỗ gần 12 tỷ USD trong năm 2020. Trong đó, quý IV là giai đoạn khó khăn nhất, với mức lỗ lên tới 8 tỷ USD.
Hai năm sau cuộc khủng hoảng liên quan đến 737 Max, Boeing lại đối mặt với một thách thức mới: mẫu máy bay 787 Dreamliner. Do gặp phải vấn đề nghiêm trọng trong quá trình sản xuất, công ty buộc phải hoãn bàn giao và sửa chữa nhiều bộ phận. Kết quả là, lợi nhuận của Boeing giảm mạnh trong quý IV năm 2021, sụt giảm hơn 4 tỷ USD.
Vào năm 2022, Boeing tiếp tục gặp khó khăn khi phải đối mặt với nhiều vấn đề trong cả lĩnh vực máy bay thương mại và quốc phòng, dẫn đến khoản lỗ đáng kể 3,3 tỷ USD trong quý III. Tuy nhiên, chuỗi ngày bất ổn và thua lỗ của hãng vẫn chưa có dấu hiệu chấm dứt.
Vào ngày 5 tháng 1 năm 2024, một chiếc 737 Max đã gặp sự cố khi cửa máy bay bung ra trong lúc đang bay. Sự cố nghiêm trọng này đã dẫn đến việc Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) ngay lập tức đình chỉ hoạt động của 171 chiếc 737-9 Max và yêu cầu Boeing tạm ngừng mở rộng sản xuất loại máy bay này.
FAA đã tiến hành một cuộc kiểm tra toàn diện dây chuyền sản xuất của Boeing và phát hiện nhiều vấn đề nghiêm trọng liên quan đến kiểm soát chất lượng và quy trình sản xuất. Sự cố mới này đã khiến Boeing phải gánh thêm khoản lỗ 1,4 tỷ USD trong quý II năm nay.
Trong khi Boeing gặp nhiều khó khăn, Airbus đã có một quỹ đạo kinh doanh tương đối suôn sẻ hơn. Quý thua lỗ lớn nhất trong 5,5 năm qua của Airbus là quý IV năm 2019, khi công ty phải chịu khoản tiền phạt lớn liên quan đến một vụ án tham nhũng và chi phí gia tăng từ chương trình máy bay quân sự A400M.
Kể từ năm 2021, Airbus đã liên tục ghi nhận các quý có lãi, với mức lợi nhuận cao nhất đạt 2,24 tỷ USD vào quý II/2021. Đây là dấu mốc quan trọng đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ của hãng sau khủng hoảng Covid-19. Doanh số bán hàng và giao máy bay đã tăng trở lại, đặc biệt là với dòng A320neo, khi ngành hàng không toàn cầu bắt đầu hồi phục.
Cùng năm 2021, Airbus đã giới thiệu dòng máy bay A321XLR thuộc phân khúc tầm trung. Với khả năng mở rộng tầm bay lên đến 8.700 km, A321XLR hứa hẹn đáp ứng nhu cầu về máy bay hiệu quả về nhiên liệu và có tầm bay dài hơn, mang lại giải pháp tối ưu cho các chuyến bay dài hơn.
Năm 2022, Airbus tiếp tục duy trì vị thế là nhà sản xuất máy bay lớn nhất thế giới với việc giao 661 máy bay, vượt xa con số 480 chiếc của Boeing. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công, Airbus cũng đối mặt với những thách thức chung của ngành, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến chuỗi cung ứng. Sự thiếu hụt nguyên vật liệu và linh kiện đã làm chậm trễ đáng kể quá trình sản xuất và giao hàng của hãng.
Đến nửa đầu năm 2024, Airbus đã tăng sản lượng giao hàng lên 323 chiếc máy bay thương mại, so với 316 chiếc trong cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, giao hàng của Boeing lại giảm trong giai đoạn này, chỉ đạt 175 chiếc so với 266 chiếc trong sáu tháng đầu năm 2023.
Trong 6 tháng đầu năm nay, doanh thu của Airbus đạt 28,8 tỷ euro, tăng 4% so với cùng kỳ năm trước, trong khi Boeing ghi nhận doanh thu 33,6 tỷ USD, giảm 11%. Mặc dù vậy, Airbus có lãi ròng 890 triệu USD trong giai đoạn này, còn Boeing lại lỗ ròng 1,79 tỷ USD.
Để tăng cường năng lực sản xuất, vào tháng 6, Boeing thông báo đã đạt được thỏa thuận mua lại nhà sản xuất thân máy bay Spirit AeroSystems. Tuy nhiên, thời điểm hoàn tất thương vụ vẫn chưa được công bố.
Hiện tại, Boeing đang kỳ vọng rằng tân CEO Ortberg sẽ có khả năng thay đổi tình hình của công ty. Sau khi xuất xưởng 25 chiếc 737 Max vào tháng 7, Boeing đặt mục tiêu tăng sản lượng lên 38 chiếc mỗi tháng vào giai đoạn cuối năm 2024.
Tuy nhiên, các chuyên gia tại Moody’s và S&P cảnh báo rằng mục tiêu này có thể khó đạt được, do những rủi ro như khả năng xảy ra gián đoạn lao động tại các cơ sở ở Seattle vào tháng 9. Điều này có thể xảy ra nếu các cuộc đàm phán lại hợp đồng với 30.000 công nhân nhà máy không diễn ra thuận lợi.
Jonathan Root, nhà phân tích tại Moody’s, dự đoán rằng Boeing có thể kết thúc năm 2024 với sản lượng 32 chiếc Max mỗi tháng, và sẽ đạt được mục tiêu 38 chiếc mỗi tháng vào nửa cuối năm 2025. Sản lượng của dòng máy bay Max hiện đang được các chuyên gia và nhà đầu tư theo dõi rất chặt chẽ.
Boeing đã giảm sản lượng nhằm nâng cao chất lượng sản xuất, tuy nhiên, điều này đã tác động tiêu cực đến dòng tiền của công ty. Trong nửa đầu năm 2024, Boeing đã tiêu tốn khoảng 8,3 tỷ USD tiền mặt và dự báo rằng dòng tiền tự do sẽ tiếp tục âm trong năm nay, tạo áp lực nặng nề lên bảng cân đối tài chính của công ty.
“Chúng tôi xem việc tăng cường và duy trì ổn định sản lượng Max như một yếu tố thiết yếu để tạo ra dòng tiền tự do. Đây là điều quan trọng nhất mà chúng tôi cần để bảo vệ xếp hạng tín nhiệm của Boeing,” Ben Tsocanos, Giám đốc Hàng không Vũ trụ tại S&P Global Ratings nói.
Giới đầu tư cho rằng Boeing cần phải tăng sản lượng để làm chậm tốc độ tiêu tốn tiền mặt, điều này dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra ít nhất đến hết quý III. “Ngành hàng không có nhiều đòn bẩy hoạt động, và với tỷ lệ sản xuất hiện tại dưới mức tối ưu, công ty sẽ tiếp tục đốt tiền mặt,” Tony Bancroft, Giám đốc Danh mục Đầu tư tại Gabelli Funds, đơn vị sở hữu cổ phiếu Boeing cho biết.
Trong một bình luận vào ngày 15/8, CEO của United Airlines, Scott Kirby, dự đoán rằng Boeing sẽ phục hồi “nhanh hơn hầu hết mọi người dự đoán” sau cuộc họp với CEO Kelly Ortberg. Kirby chia sẻ: “Tôi không chỉ được khích lệ bởi những thông tin nhận được mà còn gia tăng niềm tin rằng Boeing đang đi đúng hướng.”
United Airlines, một trong những khách hàng lớn của Boeing, được cho là đã rất tức giận với nhà sản xuất máy bay này sau khi FAA đình chỉ sản xuất hơn 170 chiếc 737 Max 9. Quyết định này được đưa ra sau vụ bung cửa hồi tháng 1, khiến hãng này chịu lỗ 200 triệu USD trong quý I.
Tuy nhiên, giờ đây, Scott Kirby tỏ ra lạc quan và khen ngợi nền tảng kỹ thuật của Kelly Ortberg tại Rockwell Collins, cho rằng điều này có thể dẫn đến “chiến thắng”. Trước đó, trong thời gian làm việc tại Rockwell Collins, Ortberg đã giám sát các chương trình phát triển cho Airbus A350 XWB, Boeing 787 và Bombardier CSeries.
Khi công ty ổn định vị thế, ban lãnh đạo Boeing cần tập trung vào việc ra mắt một mẫu máy bay phản lực thương mại mới để làm mới và mở rộng dòng sản phẩm hiện tại, các nhà phân tích cho biết.
Max là phiên bản mới nhất của dòng máy bay 737, lần đầu tiên ra mắt vào năm 1968. Theo Robert Spingarn, nhà phân tích tại Melius Research, với độ tuổi của ông Ortberg (64), ưu tiên hàng đầu của ông có thể là ổn định hoạt động và tài chính của Boeing, cũng như khôi phục văn hóa công ty.
Trong một thông điệp gần đây gửi đến nhân viên, CEO Ortberg nhấn mạnh rằng “mạng sống của mọi người phụ thuộc vào những gì chúng ta làm hàng ngày.” Ông giải thích rằng việc khôi phục niềm tin bắt đầu từ việc thực hiện đúng các cam kết của công ty, bao gồm sản xuất máy bay thương mại chất lượng cao và an toàn, cũng như cung cấp các sản phẩm quốc phòng và không gian giúp khách hàng hoàn thành nhiệm vụ của họ.
