::
Các quốc gia có quan hệ thương mại lớn với Mỹ như Trung Quốc, Mexico và EU được dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn do những chính sách bảo hộ mà ông Donald Trump.
Vào chiều ngày 6/11, ứng cử viên của đảng Cộng hòa, ông Donald Trump, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, vượt qua đối thủ thuộc đảng Dân chủ, bà Kamala Harris. Cuộc bầu cử thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng quốc tế, bởi các chính sách của hai ứng viên được dự đoán sẽ gây ảnh hưởng sâu rộng tới nền kinh tế Mỹ cũng như kinh tế toàn cầu. Trong đó, các đề xuất của ông Trump được cho là sẽ thay đổi đáng kể đường lối hiện tại của chính quyền.
Theo phân tích giới chuyên gia, dưới đây là những nền kinh tế được dự báo sẽ chịu tác động lớn nhất nếu ông Trump tiếp tục nhiệm kỳ Tổng thống.
Kinh tế Trung Quốc
Theo giới quan sát, Trung Quốc được đánh giá là đối thủ kinh tế lớn nhất của Mỹ hiện nay. Cạnh tranh giữa hai nước dự kiến sẽ tiếp tục gay gắt, bất kể ai đảm nhiệm vai trò Tổng thống sắp tới.
Trong khi bà Harris không đề xuất thay đổi chính sách hiện hành, vốn tập trung vào các mức thuế nhập khẩu có mục tiêu cụ thể, ông Trump lại có kế hoạch áp dụng thuế quan lên tất cả hàng hóa vào Mỹ. Trong quá trình vận động tranh cử, ông Trump đã đề xuất mức thuế từ 10-20% đối với hàng nhập khẩu từ nhiều quốc gia và lên tới 60% đối với hàng hóa từ Trung Quốc.
Vào năm 2018, Donald Trump đã khởi xướng cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, áp đặt mức thuế nhập khẩu lên đến 25% đối với 350 tỷ USD hàng hóa từ quốc gia này, bao gồm các mặt hàng như pin năng lượng mặt trời, máy giặt, thép và nhôm. Đáp lại, Trung Quốc cũng thực hiện các biện pháp trả đũa tương tự.
Cuộc xung đột thương mại này đã gây tác động đến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, dù ảnh hưởng không kéo dài lâu. Trong thời kỳ đại dịch, xuất khẩu của Trung Quốc tăng mạnh trở lại do nhu cầu tiêu dùng điện tử và đồ gia dụng từ các nước phương Tây tăng cao khi lệnh phong tỏa được áp dụng. Bên cạnh đó, trong vài năm qua, các doanh nghiệp xuất khẩu Trung Quốc đã mở rộng thị trường nhờ sự hỗ trợ từ chính phủ và lợi thế về giá thành sản phẩm thấp.
Tuy nhiên, với việc ông Trump tuyên bố chiến thắng, vòng tiếp theo của căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc được dự đoán sẽ căng thẳng hơn. Hiện tại, Trung Quốc xuất khẩu hơn 400 tỷ USD hàng hóa sang Mỹ mỗi năm, và nếu mức thuế 60% được áp dụng, thiệt hại đối với nền kinh tế Trung Quốc sẽ lớn hơn so với trước đây.
Ngoài lĩnh vực thương mại, ngành công nghệ Trung Quốc cũng dự kiến phải đối mặt với nhiều áp lực. Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp công nghệ ở Trung Quốc lo ngại rằng phong cách khó lường của Trump có thể làm gia tăng bất ổn cho ngành công nghệ, khiến triển vọng phát triển trở nên phức tạp hơn.
Ông Trump có khả năng sẽ tăng cường kiểm soát xuất khẩu và áp dụng thêm các biện pháp trừng phạt đối với ngành bán dẫn của Trung Quốc. Trong nhiệm kỳ trước, ông đã áp thuế lên hàng tỷ USD hàng hóa công nghệ từ Trung Quốc và trừng phạt các tập đoàn lớn như công ty sản xuất chip SMIC và hãng viễn thông Huawei.
Theo dự báo của Patrick Zweifel, kinh tế trưởng tại Pictet Asset Management, nếu mức thuế nhập khẩu đối với toàn bộ hàng hóa Trung Quốc tăng lên 60%, tăng trưởng của Trung Quốc có thể sụt giảm thêm 1,4%, xuống còn 3,4% vào năm tới.
Ngân hàng UBS dự báo rằng việc áp thuế nhập khẩu của ông Trump có thể làm giảm tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc thêm 2,5% trong vòng 12 tháng sau khi được thực hiện. Tuy nhiên, nếu Bắc Kinh thực hiện các biện pháp trả đũa, mức giảm này có thể chỉ còn 1,5%.
Tong Zhao, nhà nghiên cứu cấp cao tại tổ chức Carnegie Endowment for International Peace, nhận định rằng việc ông Trump giành chiến thắng không hoàn toàn gây bất ngờ cho Trung Quốc. Trên Reuters, ông cho rằng Trung Quốc có thể phản ứng bằng cách đẩy nhanh quá trình tự chủ về kinh tế và công nghệ, đồng thời tăng cường quan hệ kinh tế với các quốc gia như Nga.
Liên minh châu Âu (EU)
Theo số liệu từ Cơ quan Thống kê Liên minh châu Âu (Eurostat), năm ngoái, Mỹ là thị trường xuất khẩu hàng hóa lớn nhất của EU, với kim ngạch thương mại hàng hóa và dịch vụ song phương đạt khoảng 1.000 tỷ USD mỗi năm.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Trump đã áp thuế 10% đối với nhôm và 25% đối với thép nhập khẩu vào Mỹ với lý do an ninh quốc gia. Hiện tại, nếu Mỹ tăng thuế lên 10% đối với tất cả hàng hóa, kinh tế châu Âu có thể chịu cú sốc lớn.
Theo ngân hàng ABN AMRO (Hà Lan), nếu Mỹ áp thuế nhập khẩu 10% lên toàn bộ hàng hóa, GDP của khu vực đồng euro có thể bị ảnh hưởng tương tự như trong cuộc khủng hoảng năng lượng sau khi xung đột Nga – Ukraine xảy ra vào năm 2022. Báo cáo từ Viện Kinh tế IW tại Đức cho biết, trong trường hợp ông Trump áp thuế 20% với hàng hóa từ EU và khối này trả đũa bằng mức thuế tương tự, GDP của khu vực đồng euro có thể giảm 1,3% vào các năm 2027 và 2028.
Các lĩnh vực như máy móc, ô tô và hóa chất có thể chịu thiệt hại lớn nếu thuế nhập khẩu vào Mỹ tăng, vì nhóm sản phẩm này chiếm 68% tổng xuất khẩu của EU sang thị trường Mỹ năm ngoái. Đức nền kinh tế dẫn đầu châu Âu sẽ là nước chịu tác động nặng nề nhất, do phần lớn các sản phẩm này được sản xuất bởi doanh nghiệp nước này.
Goldman Sachs dự đoán rằng chính sách thuế quan của ông Trump có thể khiến lạm phát tại Mỹ tăng lên, buộc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) phải nâng lãi suất. Động thái này có thể đẩy giá trị đồng USD lên cao, trong khi làm cho đồng euro suy yếu.
Trong kịch bản Mỹ áp thuế 10% với tất cả hàng nhập khẩu và riêng hàng Trung Quốc là 20%, kết hợp với việc cắt giảm thuế nội địa, đồng euro có thể giảm từ 8-10% so với USD. Nếu ông Trump chỉ tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ Trung Quốc, đồng euro được dự báo sẽ giảm khoảng 3% so với đồng USD.
Kinh tế Mexico
Chiều ngày 6/11, đồng peso của Mexico đã giảm 3% sau khi ông Trump tuyên bố chiến thắng, đưa tỷ giá xuống còn 20,8 peso đổi 1 USD – mức thấp nhất của đồng nội tệ Mexico kể từ tháng 8/2022.
Mexico, với vị trí là láng giềng và đối tác thương mại lớn của Mỹ, dự kiến sẽ đối diện với nhiều rào cản thương mại trong nhiệm kỳ của ông Trump. Theo Chris Turner, Giám đốc thị trường tại ING, năm 2025 có thể sẽ là một năm khó khăn đối với đồng peso, đặc biệt nếu ông Trump cân nhắc việc đánh giá lại Hiệp định Thương mại Tự do Mỹ – Mexico – Canada (USMCA) vào kỳ xem xét năm 2026. Hiệp định này đã chính thức có hiệu lực từ năm 2020.
Tại cuộc vận động tranh cử ở Wisconsin vào ngày 6/10, ông Trump đã cảnh báo khả năng áp mức thuế nhập khẩu lên tới 200% đối với xe ô tô sản xuất từ Mexico nhằm bảo vệ ngành công nghiệp ô tô trong nước. Hiện nhiều hãng xe chọn sản xuất các dòng xe nhỏ, giá rẻ tại Mexico để tối ưu hóa lợi nhuận. Trong năm vừa qua, Mexico đã xuất khẩu khoảng 3 triệu xe sang thị trường Mỹ, với phân nửa số đó đến từ ba hãng xe lớn là GM, Ford, và Stellantis.
Đầu tuần này, ông Trump cũng tuyên bố sẽ áp thuế nhập khẩu từ 25-100% đối với hàng hóa từ Mexico, trừ khi quốc gia này thắt chặt biên giới để kiểm soát nhập cư. Kim Clausing, chuyên gia tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, cho biết Mỹ đã nhập khẩu lượng hàng trị giá 476 tỷ USD từ Mexico trong năm trước, với mức thuế hiện hành áp dụng cho hàng hóa từ Mexico là khá thấp.
