::
Đối mặt với làn sóng hàng giá rẻ từ Temu, Indonesia đã ban hành lệnh cấm, Thái Lan điều chỉnh tăng thuế, trong khi các nước châu Âu và Mỹ lên kế hoạch thắt chặt quy định về hoạt động và nhập khẩu.
Giữa tháng 10, Indonesia đã yêu cầu Alphabet và Apple ngăn chặn ứng dụng Temu, nhằm hạn chế người dùng trong nước tải xuống, mặc dù chưa có báo cáo về bất kỳ giao dịch nào của người dân trên nền tảng này.
Bộ trưởng Truyền thông Budi Arie Setiadi giải thích rằng mô hình kinh doanh của Temu, cho phép người tiêu dùng kết nối trực tiếp với các nhà sản xuất ở Trung Quốc để giảm giá mạnh, bị coi là gây ra sự cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường.
“Chúng tôi không phải để bảo vệ các nền tảng thương mại điện tử, mà là để bảo vệ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, những trụ cột quan trọng của nền kinh tế. Hàng triệu doanh nghiệp cần được bảo vệ,” Bộ trưởng Budi Arie Setiadi khẳng định. Ngoài lệnh chặn ứng dụng, Jakarta còn tuyên bố sẽ ngăn cản mọi nỗ lực đầu tư của Temu vào lĩnh vực thương mại điện tử, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững cho các doanh nghiệp trong nước.
Temu là nền tảng bán lẻ trực tuyến xuyên biên giới do PDD Holdings (Trung Quốc) phát triển – tập đoàn đứng sau trang thương mại điện tử Pinduoduo nổi tiếng với các sản phẩm giá rẻ. Ra mắt lần đầu tại Mỹ vào tháng 9/2022, Temu hiện đã mở rộng phạm vi hoạt động, cung cấp dịch vụ mua sắm trực tiếp đến 82 quốc gia và vùng lãnh thổ, theo báo cáo của công ty tư vấn và đầu tư khởi nghiệp Momentum Works (Singapore).
Trong nửa đầu năm nay, tổng giá trị giao dịch (GMV) của Temu đã đạt 20 tỷ USD, vượt qua con số 18 tỷ USD của cả năm 2023. Temu đã vươn lên thay thế eBay, trở thành trang web thương mại điện tử được truy cập nhiều thứ hai toàn cầu, với 684,4 triệu lượt truy cập vào tháng 8/2024, chỉ đứng sau Amazon. Tuy nhiên, theo dữ liệu từ ECDB, vị trí thứ hai về lượng truy cập không đồng nghĩa với việc Temu là nhà bán lẻ lớn thứ hai trên thế giới – hiện hãng đứng thứ 25 về quy mô. Điều này cho thấy Temu đã đạt được một mức độ phổ biến đáng kể ở tầm quốc tế, điều không dễ đạt được trong lĩnh vực này.
“Hiện tượng” Temu đạt được thành công nhờ tận dụng kinh nghiệm từ nền tảng Pinduoduo tại Trung Quốc. Chiến lược của họ bao gồm việc triển khai các chương trình giới thiệu với chiết khấu cao trên mạng xã hội (còn gọi là tiếp thị liên kết), trò chơi quay thưởng nhận phiếu giảm giá, và các ưu đãi giới hạn trong thời gian ngắn. Mô hình bán hàng giá rẻ trực tiếp từ nhà sản xuất đã giúp Temu thu hút người dùng đang tìm kiếm sản phẩm có giá cả hợp lý.
Dù mới chỉ hoạt động được hai năm, Temu đã phát triển mạnh mẽ và buộc Indonesia phải áp dụng biện pháp cấm. Tại nhiều quốc gia khác, sự hiện diện của Temu cũng bị giám sát chặt chẽ. Chẳng hạn, tại Đông Nam Á, chỉ sau một tháng có mặt ở Thái Lan, Temu đã phải đối diện với loạt chính sách mới từ phía chính sách mới.
Từ tháng 7, Thái Lan đã áp thuế giá trị gia tăng (VAT) 7% đối với mọi gói hàng nhập khẩu có giá dưới 1.500 baht (42 USD), áp dụng đến hết tháng 12. Trong năm tới, luật mới sẽ tiếp tục cho phép cơ quan thuế thu VAT đối với các sản phẩm này, chấm dứt việc miễn thuế trước đây cho các kiện hàng dưới ngưỡng này.
Không dừng lại ở đó, theo The Nation Thailand, nhiều người tiêu dùng và doanh nghiệp trong nước đã kêu gọi cấm Temu vì lo ngại rằng sự đổ bộ của các sản phẩm giá rẻ có thể gây thiệt hại cho chuỗi cung ứng và khả năng cạnh tranh của nền kinh tế. Theo Bangkok Post, vào tháng 9, chính phủ Thái Lan cũng đã yêu cầu các cơ quan liên quan đảm bảo Temu tuân thủ đầy đủ luật pháp địa phương và thực hiện nghĩa vụ thuế.
Các nước phương Tây đang tìm cách siết chặt hoạt động của Temu do lo ngại về sản phẩm giá rẻ và chất lượng thấp. Tại Đức, vào tháng 9, Hiệp hội Bán lẻ Đức (HDE) đã kêu gọi chính phủ “bảo đảm môi trường cạnh tranh công bằng cho tất cả các bên trên thị trường.” Theo HDE, năng lực kiểm tra của cơ quan hải quan hiện tại chưa đủ để xác minh liệu các sản phẩm có tuân thủ quy định của Liên minh châu Âu (EU) hay không.
Đảng Dân chủ Xã hội (SPD), đảng cầm quyền tại Đức, đã đề xuất mở rộng quy mô kiểm soát hải quan và xóa bỏ ngưỡng miễn thuế 150 euro. Những người chỉ trích cho rằng các quy định hiện hành giúp Temu và Shein bán hàng với giá thấp hơn đối thủ, đồng thời tránh được việc kiểm tra nghiêm ngặt của hải quan.
“Nhiều doanh nghiệp bán buôn và bán lẻ đang lo ngại trước sự cạnh tranh không công bằng từ các công ty Trung Quốc, điều này làm méo mó thị trường và đe dọa nghiêm trọng đến kinh tế địa phương,” nhóm nghị sĩ Đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD) nhấn mạnh.
Chính phủ Đức cho biết đang xây dựng các quy định mới nhằm đảm bảo các nhà bán lẻ giá rẻ từ Trung Quốc như Temu và Shein phải tuân thủ các tiêu chuẩn về an toàn sản phẩm, bảo vệ môi trường, quyền lợi người tiêu dùng, cũng như các quy định về thuế và hải quan. Tạp chí Capital đưa tin rằng trong những tháng qua, Bộ Kinh tế Đức đã tổ chức các cuộc thảo luận với các bang liên bang, Ủy ban châu Âu và Nghị viện châu Âu.
Vào tháng 5, Ủy ban châu Âu (EC) cho biết Temu sẽ phải tuân thủ những quy định chặt chẽ hơn về quản lý nội dung trực tuyến tại EU, sau khi nền tảng này đạt hơn 45 triệu người dùng thường xuyên và được xếp vào danh mục Nền tảng Trực tuyến Quy mô Rất Lớn (VLOP).
Ngày 11/10, EC đã yêu cầu Temu cung cấp thông tin về các biện pháp đang áp dụng để ngăn chặn việc buôn bán các sản phẩm vi phạm pháp luật, tuân thủ theo Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA). Thời hạn để Temu nộp các thông tin này là trước ngày 21/10. “Sau khi đánh giá phản hồi từ Temu, EC sẽ quyết định các bước hành động tiếp theo,” thông báo từ Ủy ban châu Âu cho biết.
Ủy ban châu Âu (EC) cho biết có khoảng 2 tỷ bưu kiện được khai báo với giá trị dưới 150 euro đã nhập vào EU trong năm ngoái, tạo ra “lượng giao dịch thương mại điện tử khổng lồ”, thách thức khả năng kiểm soát của hải quan. Theo tờ Le Monde, Shein, Temu, và AliExpress đều vận chuyển hàng hóa với mức giá “không thể cạnh tranh hơn”, gửi trực tiếp từ nhà máy đến tay người mua mà không thông qua trung gian. Điều này đã thúc đẩy nhiều sáng kiến nhằm hạn chế ngưỡng giá trị tối thiểu miễn thuế, được gọi là “de minimis”.
Tại Mỹ, Temu cũng đối diện với khả năng điều chỉnh quy định về de minimis, vốn cho phép miễn thuế và kiểm tra với các kiện hàng nhập khẩu có giá trị dưới 800 USD. Nhà Trắng nhận định quy định này đã tạo ra lỗ hổng, gây tổn hại cho người lao động, nhà bán lẻ, và nhà sản xuất trong nước. Đồng thời, nó khiến việc kiểm tra tính hợp pháp và sự tuân thủ các tiêu chuẩn về sức khỏe, an toàn, sở hữu trí tuệ, và bảo vệ người tiêu dùng trở nên phức tạp hơn.
Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Alejandro Mayorkas thừa nhận rằng quy định miễn thuế khiến việc kiểm tra 4 triệu kiện hàng nhỏ lẻ nhập khẩu mỗi ngày là không khả thi. Ông chỉ ra rằng chính sách này được xây dựng “dựa trên giả định sai lầm rằng giá trị thấp tương đương với rủi ro thấp”.
Theo Cục Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP), Trung Quốc là nguồn cung lớn nhất của các kiện hàng nhỏ lẻ này. Chính quyền Biden cho rằng thay vì nhập khẩu theo lô lớn, Shein và Temu gửi các kiện hàng trực tiếp đến người mua, lợi dụng quy định miễn thuế cho các gói hàng có giá trị dưới 800 USD để tránh thuế nhập khẩu.
Liên minh Sản xuất Mỹ (AAM), một tổ chức đại diện cho các nhà sản xuất trong nước, chỉ trích rằng quy định de minimis tạo ra sự bất bình đẳng, khi các nhà nhập khẩu khác vẫn phải đóng thuế. AAM cho biết: “Điều này đồng nghĩa với việc Mỹ đang gián tiếp tiếp tay cho sự phát triển của Shein, gây ảnh hưởng tiêu cực đến các nhà sản xuất và người lao động trong nước.”
Với khẩu hiệu “mua sắm như tỷ phú”, Temu cho biết sứ mệnh của họ là mang lại cho người tiêu dùng nhiều lựa chọn hơn về sản phẩm chất lượng với giá thành phải chăng. Theo đại diện của Temu, “Chúng tôi thực hiện điều này thông qua một mô hình kinh doanh tối ưu, loại bỏ các khâu trung gian không cần thiết để tiết kiệm chi phí cho người mua. Sự tăng trưởng của Temu không phụ thuộc vào quy định de minimis.”
