::
Theo các chuyên gia, việc thiếu vắng các cơ hội đầu tư nổi bật cùng với rủi ro vẫn hiện hữu đã khiến nhiều nhà đầu tư quyết định tạm thời không tham gia vào thị trường chứng khoán.
Từ đầu tháng 10 đến nay, thị trường chứng khoán chưa ghi nhận phiên nào có tổng thanh khoản vượt mức 20.000 tỷ đồng. Thanh khoản yếu cùng dòng tiền hạn chế khiến thị trường rơi vào trạng thái trầm lắng, thiếu vắng các nhóm cổ phiếu dẫn dắt để tạo xu hướng bền vững.
Theo số liệu từ Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), thanh khoản trung bình trên sàn HoSE trong quý III đạt 14.157 tỷ đồng mỗi phiên, giảm 20% so với quý II. Đây là mức thấp nhất kể từ quý II/2023. Tính riêng giao dịch khớp lệnh, hơn 83% số lượng cổ phiếu cho thấy sự sụt giảm về thanh khoản trung bình.
Thị trường chứng khoán đang trong trạng thái trầm lắng khi bên mua chỉ giao dịch cầm chừng để thăm dò, trong khi bên bán chưa có động lực mạnh mẽ để chốt lời. Điều này khiến nhiều nhà đầu tư quyết định đứng ngoài quan sát hoặc thậm chí ngừng theo dõi thị trường.
Theo khảo sát của VnExpress từ ngày 12-16/11 với gần 3.000 độc giả tham gia, hơn 41% cho biết họ không có sẵn nguồn vốn để đầu tư. Đối với những người đang nắm giữ vốn, gần 700 ý kiến cho rằng họ chưa thấy cơ hội đầu tư nào đủ hấp dẫn để tham gia thị trường.
Bà Nguyễn Thị Mỹ Liên, Trưởng phòng Phân tích tại Chứng khoán Phú Hưng (PHS), nhận định rằng dù có những yếu tố triển vọng, thị trường chứng khoán vẫn gặp phải một số yếu tố kém tích cực trong mắt nhà đầu tư. Những yếu tố này bao gồm xu hướng bán ròng kéo dài từ khối ngoại, lo ngại về rủi ro địa chính trị, tình trạng nợ xấu của hệ thống ngân hàng và sức hút ngày càng lớn từ các kênh đầu tư khác.
Từ tháng 4/2023 đến nay, khối ngoại đã thực hiện bán ròng trong 19 trên 20 tháng, với tổng giá trị khoảng 4,4 tỷ USD. Nguyên nhân chính đến từ sự gia tăng của tỷ giá và chênh lệch lãi suất USD – VND, vốn bị ảnh hưởng bởi sự khác biệt trong chính sách tiền tệ giữa Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Bên cạnh đó, việc Việt Nam liên tục chậm trễ trong nâng hạng lên nhóm thị trường mới nổi cũng làm giảm sức hấp dẫn. Trong bối cảnh rủi ro toàn cầu tăng cao và lãi suất điều hành của nhiều ngân hàng trung ương vẫn ở mức cao, dòng vốn có xu hướng “risk-off,” nghĩa là rời bỏ các tài sản rủi ro hoặc các thị trường cận biên như Việt Nam.
Theo bà Nguyễn Thị Mỹ Liên, nếu ông Donald Trump trở lại làm Tổng thống, điều này có thể tạo ra những tác động không đồng nhất đối với kinh tế và chính trị Việt Nam trong tương lai. Phong cách lãnh đạo khó đoán và tập trung vào lợi ích nước Mỹ của ông Trump có khả năng ảnh hưởng không chỉ đến thương mại mà còn đến các chính sách tiền tệ và tài khóa của Việt Nam.
“Các kênh đầu tư truyền thống như gửi tiết kiệm, vàng và bất động sản đã thu hút sự quan tâm từ đầu quý III, mang đến nhiều lựa chọn hơn cho nhà đầu tư và khiến thị trường chứng khoán mất đi phần nào sức hút,” chuyên gia nhận xét.
Nhóm phân tích của SGI Capital, đơn vị quản lý quỹ The Ballad Fund, cũng chia sẻ quan điểm tương tự trong báo cáo gần đây. Họ nhận thấy dòng tiền trong nước, sau thời gian dài không đạt lợi nhuận, đang tiếp tục chuyển hướng sang lĩnh vực bất động sản. Theo khảo sát của VnExpress, khoảng 12% người tham gia cho biết họ đã chuyển từ chứng khoán sang các kênh đầu tư khác.
Theo nhận định từ SGI Capital, thị trường vẫn xuất hiện những cơ hội phân hóa nhỏ lẻ, nhưng quy mô và số lượng các cơ hội này rất hạn chế, không đủ để thay đổi tình trạng khó khăn trong việc tìm kiếm lợi nhuận trên thị trường chứng khoán suốt 6 tháng qua.
Việc khó đạt được lợi nhuận cũng là một trong những lý do chính khiến nhiều độc giả của VnExpress lựa chọn đứng ngoài thị trường chứng khoán. Khoảng 685 người tham gia khảo sát cho biết danh mục đầu tư của họ vẫn đang chịu lỗ, mặc dù VN-Index đã tăng gần 14% từ đầu năm đến hết quý III và khoảng 7,8% tính đến phiên giao dịch cuối tuần vừa qua.
Bà Nguyễn Thị Mỹ Liên, Trưởng phòng Phân tích tại PHS, giải thích rằng mức tăng trưởng hai con số của VN-Index từ đầu năm phần lớn nhờ sự bứt phá mạnh mẽ trong quý I, với mức tăng 13,6%. Tuy nhiên, từ đầu quý II đến nay, chỉ số này đã giảm khoảng 3%, đồng thời diễn biến trong trạng thái đi ngang với biên độ rộng, liên tục thất bại khi kiểm tra mốc 1.300 điểm.
Dữ liệu từ PHS tính đến cuối quý III cho thấy dư nợ cho vay margin trên thị trường vẫn duy trì ở mức cao kỷ lục. Trong khi đó, số dư tiền gửi của nhà đầu tư tại các công ty chứng khoán có xu hướng giảm dần sau khi đạt đỉnh vào quý I. Điều này phản ánh việc nhà đầu tư đang gia tăng sử dụng đòn bẩy tài chính. Nếu họ thực hiện mua đuổi tại vùng kháng cự 1.300 điểm và kết hợp với việc sử dụng đòn bẩy, nguy cơ chịu thua lỗ lớn là điều khó tránh khỏi.
Nhóm phân tích từ SGI Capital cho biết áp lực rút vốn đã khiến số dư tiền mặt trong tài khoản nhà đầu tư giảm liên tiếp trong hai quý, trong khi dư nợ margin tiếp tục đạt mức cao nhất từ trước đến nay. Cụ thể, đến cuối quý III, dư nợ cho vay của các công ty chứng khoán đạt khoảng 236.378 tỷ đồng, tăng gần 9.100 tỷ đồng so với quý trước và duy trì xu hướng tăng trong 6 quý liên tiếp. Đồng thời, số dư tiền gửi của nhà đầu tư giảm gần 3.800 tỷ đồng, còn khoảng 91.594 tỷ đồng. Theo đánh giá của SGI Capital, những diễn biến này có thể làm gia tăng rủi ro cho thị trường chứng khoán.
Ở góc độ tích cực, công ty quản lý quỹ này nhận định rằng việc các rủi ro tiềm ẩn dần được bộc lộ có thể dẫn đến những đợt điều chỉnh cần thiết trên thị trường. Quá trình này sẽ góp phần làm giảm thiểu các nguy cơ hiện hữu, từ đó tạo điều kiện để thị trường hình thành những cơ hội đầu tư hấp dẫn hơn, thu hút dòng tiền quay trở lại.
Bà Nguyễn Thị Mỹ Liên nhận định rằng, trong thời gian tới, dấu hiệu tích cực dễ nhận thấy nhất sẽ là sự cải thiện về thanh khoản, phản ánh dòng tiền quay trở lại và sự khôi phục niềm tin từ nhà đầu tư. Đây có thể trở thành yếu tố hỗ trợ mạnh mẽ, đặc biệt khi nhiều cổ phiếu hiện vẫn được định giá ở mức tương đối thấp. Nếu thanh khoản tăng trưởng đồng thời với việc khối ngoại ngừng bán ròng và chuyển sang mua ròng, nhà đầu tư có thể xem đây là tín hiệu khả quan để cân nhắc.
