::Nguồn cung xu 1 cent tại Mỹ đang cạn kiệt nhanh hơn dự kiến, khiến nhiều chuỗi bán lẻ gặp khó khăn trong việc xử lý thanh toán bằng tiền mặt.
Hồi tháng 5, Bộ Tài chính Mỹ thông báo kế hoạch ngừng sản xuất xu 1 cent theo chỉ đạo của Tổng thống Donald Trump nhằm cắt giảm chi phí ngân sách. Sở Đúc tiền Mỹ sẽ tiếp tục đúc cho đến khi sử dụng hết lượng phôi còn lại, và dự kiến đồng xu 1 cent sẽ chính thức ngừng lưu hành trước năm 2026.
Tuy vậy, nguồn xu 1 cent sụt giảm nhanh hơn dự kiến đang gây khó khăn cho nhiều nhà bán lẻ Mỹ. Theo Reuters, các hiệp hội bán lẻ bày tỏ sự thất vọng vì chưa có hướng dẫn cụ thể từ chính quyền. Nhiều doanh nghiệp phải tạm thời làm tròn giá để vừa tránh vi phạm quy định tại một số bang, vừa giữ chân khách hàng, song cách này khiến những đơn vị có lượng giao dịch lớn chịu thiệt hại đáng kể.
Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia Mỹ (NRF) cho biết tình trạng thiếu hụt xu 1 cent đang ảnh hưởng trên diện rộng, từ thành thị đến nông thôn. Các hiệp hội nhà hàng tại nhiều bang cũng bày tỏ lo ngại. “Bất kỳ cửa hàng nào chấp nhận thanh toán bằng tiền mặt đều đang đối mặt với vấn đề này,” ông Dylan Jeon – Giám đốc phụ trách quan hệ chính phủ của NRF – cho biết.
Một số chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn đã bắt đầu đưa ra cảnh báo cho khách hàng. Tại một điểm bán ở bang Pennsylvania, Sheetz treo thông báo: “Sở Đúc tiền Mỹ sẽ ngừng sản xuất xu 1 cent, nên chúng tôi hiện thiếu tiền lẻ.” Doanh nghiệp khuyến khích khách hàng ưu tiên thanh toán không dùng tiền mặt, làm tròn hóa đơn để ủng hộ quỹ từ thiện hoặc mang 1 USD tiền xu 1 cent đến đổi lấy một thức uống miễn phí.
Chuỗi cửa hàng tiện lợi Kwik Trip tại bang Wisconsin thông báo rằng 850 điểm bán của họ ở khu vực Trung Tây sẽ làm tròn các giao dịch tiền mặt xuống mức 5 cent gần nhất. Trong khi đó, Kroger một trong những hệ thống siêu thị lớn nhất nước Mỹ – cho biết đang đánh giá tác động của tình trạng thiếu xu. Nhiều cửa hàng trong số 2.700 điểm bán của Kroger đã treo biển đề nghị khách hàng thanh toán đúng số tiền. Các chuỗi lớn khác như CVS tại bang Virginia cũng áp dụng biện pháp tương tự.
Nhiều quốc gia như Canada, Australia, Ireland và New Zealand đã loại bỏ các đồng xu có mệnh giá thấp nhất, thay thế bằng cách làm tròn giao dịch tiền mặt lên hoặc xuống 5 cent. Biện pháp này giúp tiết kiệm chi phí sản xuất tiền và đơn giản hóa việc quản lý lưu thông tiền mặt.
Tại Mỹ, nếu ngừng sử dụng xu 1 cent, các cửa hàng cũng sẽ phải áp dụng hình thức làm tròn tương tự. Tuy nhiên, ở một số bang như California, New York và Illinois, luật bảo vệ người tiêu dùng yêu cầu hoàn tiền chính xác trong mọi giao dịch tiền mặt, khiến việc làm tròn trở thành vấn đề tiềm ẩn rủi ro pháp lý.
Mặc dù Tổng thống Trump là người ký lệnh ngừng sản xuất, quyền quyết định cuối cùng về việc phát hành tiền xu vẫn thuộc về Quốc hội. Do đó, để chấm dứt vĩnh viễn việc lưu hành xu 1 cent, cần có đạo luật mới được thông qua. Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia Mỹ (NRF) đang kêu gọi chính quyền Trump và Quốc hội ban hành hướng dẫn thống nhất, đặc biệt liên quan đến quy tắc làm tròn trong giao dịch.
“Theo chúng tôi, điều cấp thiết nhất hiện nay là có quy định rõ ràng về cách làm tròn. Các cửa hàng cần biết họ được phép làm tròn lên hay xuống khi tính tổng hóa đơn hoặc khi hoàn trả tiền thừa cho khách,” ông Jeon nói.
Ngày 30/9, một hiệp hội đại diện cho các trạm xăng, cửa hàng tiện lợi, trung tâm du lịch và siêu thị đã gửi thư cảnh báo Quốc hội Mỹ rằng: “Nếu vấn đề này không sớm được giải quyết, việc thực hiện các giao dịch tiền mặt hợp pháp với khách hàng trên diện rộng sẽ trở nên vô cùng khó khăn.”
Love’s Travel Stops chuỗi cửa hàng với hơn 640 địa điểm tại 42 bang cho biết việc dừng sản xuất xu 1 cent đã ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động bán lẻ của họ. “Khi một cửa hàng hết xu, mọi giao dịch tiền mặt sẽ được làm tròn theo hướng có lợi cho khách hàng, và Love’s sẽ chịu phần chênh lệch này. Đây chỉ là giải pháp tạm thời trong lúc chúng tôi tìm hướng xử lý lâu dài,” đại diện công ty cho biết.
Sau khi Tổng thống Trump yêu cầu ngừng sản xuất, Bộ Tài chính Mỹ đã cho đúc lô phôi cuối cùng vào tháng 5. Một số chi nhánh địa phương của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) cũng đã ngừng phân phối xu 1 cent cho các ngân hàng thương mại.
Hiện nay, chi phí để sản xuất một đồng xu 1 cent lên tới khoảng 3,7 cent. Chính phủ Mỹ ước tính việc dừng đúc loại tiền này có thể giúp tiết kiệm khoảng 56 triệu USD mỗi năm.
Đồng xu 1 cent lần đầu được chính phủ Mỹ phát hành vào năm 1793, và kể từ năm 1909, chân dung của Tổng thống Abraham Lincoln đã được in trên mặt trước của đồng tiền này.
Những người ủng hộ cho rằng đồng penny góp phần duy trì mức giá tiêu dùng ổn định và mang lại nguồn quyên góp đáng kể cho các tổ chức từ thiện. Trong khi đó, phe phản đối coi xu 1 cent là thứ rườm rà, thường bị bỏ quên trong ngăn kéo, ống tiết kiệm hoặc gạt tàn.
“Tôi thậm chí không nhớ lần cuối cùng mình mang theo tiền xu khi ra ngoài là khi nào. Tôi cho rằng hầu hết mọi người cũng sẽ chẳng để ý nếu đồng xu này biến mất,” Sandy Berger, 45 tuổi, chia sẻ.
