::
Tỷ giá USD/VND biến động đáng kể trong năm 2024 nhưng vẫn được kiểm soát nhằm giảm thiểu các tác động tiêu cực đến kinh tế vĩ mô và doanh nghiệp. Với xu hướng giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), giới phân tích dự báo rằng mặt bằng lãi suất và tỷ giá trong năm 2025 sẽ có xu hướng ổn định hơn so với năm 2024.
Trong năm 2024, tỷ giá USD/VND trải qua những giai đoạn biến động đáng kể, có thời điểm đồng USD tăng giá gần 5% so với VNĐ. Diễn biến của tỷ giá chịu ảnh hưởng rõ rệt từ xu hướng thay đổi lãi suất và các chính sách điều hành của Fed.
Vào giữa tháng 9/2024, Fed quyết định giảm lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm, đưa mức lãi suất điều hành xuống khoảng 4,75 – 5%. Đây là lần giảm đầu tiên sau chuỗi 11 lần tăng liên tiếp kể từ tháng 3/2022. Fed cũng phát tín hiệu về khả năng tiếp tục hạ lãi suất trong các năm 2024, 2025 và 2026, với mục tiêu đưa lãi suất về mức 3 – 3,5% vào cuối năm 2026.
Ngày 7/11, Fed tiếp tục điều chỉnh chính sách tiền tệ theo hướng nới lỏng, giảm lãi suất tham chiếu của Mỹ xuống mức 4,5 – 4,75%, tương đương mức hạ 0,25 điểm phần trăm, chỉ bằng một nửa so với lần điều chỉnh vào tháng 9.
Tại Việt Nam, lãi suất huy động và cho vay có xu hướng giảm dần từ đầu năm và đạt mức thấp nhất vào cuối tháng 3/2024. Lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng trung bình tại các ngân hàng giảm còn 4,63%/năm, trong khi lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 – 2 tháng chạm ngưỡng thấp kỷ lục, chỉ 1,6%/năm.
Theo báo cáo từ Chứng khoán Vietcombank (VCBS), dựa trên dữ liệu của 27 ngân hàng niêm yết, lãi suất cho vay trung bình đã giảm khoảng 2,7 điểm phần trăm từ mức cao nhất ghi nhận vào quý I/2023. Đến quý III/2024, lãi suất cho vay đã giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm.
Việc lãi suất huy động bắt đầu tăng từ quý II/2024 dự kiến sẽ cần từ 3 đến 6 tháng để ảnh hưởng đến lãi suất cho vay. Do đó, lãi suất cho vay nhiều khả năng sẽ giữ ổn định đến cuối năm 2024. Tuy nhiên, trong năm 2025, lãi suất được dự đoán sẽ tăng khoảng 0,5 – 0,7 điểm phần trăm, phản ánh xu hướng phục hồi kinh tế và nhu cầu tín dụng tăng cao.
Theo dự báo từ Ngân hàng Standard Chartered, đồng USD có khả năng suy yếu trong giai đoạn đầu năm 2025. Nguyên nhân là do những đợt cắt giảm lãi suất gần đây của Fed được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các đồng tiền châu Á, bao gồm VNĐ.
Tuy nhiên, diễn biến kinh tế Mỹ tích cực hơn dự kiến đã tạo thêm áp lực lên thị trường ngoại hối tại khu vực châu Á. Bên cạnh đó, các yếu tố như sự bất định trong chính sách thương mại và nguy cơ lạm phát tiềm ẩn từ các biện pháp kinh tế dưới thời Tổng thống Donald Trump có thể làm gia tăng thách thức đối với sự ổn định của chính sách tiền tệ trong khu vực.
Ngân hàng dự báo rằng đồng USD có thể tăng giá vào nửa cuối năm 2025 khi các chính sách thuế quan và biện pháp tài khóa trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump được định hình rõ ràng và triển khai. Trong dài hạn, sức mạnh của đồng USD sẽ phụ thuộc vào mức độ bền vững của các biện pháp kích thích kinh tế vĩ mô. Nếu tình hình bất ổn kéo dài, nhà đầu tư trong và ngoài nước có khả năng tìm đến các tài sản mang tính chất phòng ngừa lạm phát.
Trong bối cảnh này, ông Tim Leelahaphan, chuyên gia kinh tế phụ trách Thái Lan và Việt Nam tại Standard Chartered, dự báo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có thể tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản vào quý II/2025. Theo ông, kỳ vọng về tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ từ phía Chính phủ đang góp phần duy trì mặt bằng lãi suất thấp trong giai đoạn hiện tại.
Lạm phát dự kiến có xu hướng tăng trở lại từ quý II/2025, kéo theo khả năng lãi suất sẽ dần trở lại mức bình thường trong giai đoạn này. Bên cạnh đó, các quyết định của Fed được đánh giá sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Ông Tim Leelahaphan, chuyên gia kinh tế khu vực Thái Lan và Việt Nam của Standard Chartered, nhận định rằng lãi suất USD thấp hơn có thể giúp giảm áp lực dòng vốn chảy ra nước ngoài. Đồng thời, thặng dư thương mại ổn định cùng nguồn thu ngoại tệ từ du lịch sẽ tiếp tục hỗ trợ cho VNĐ. Tuy nhiên, mức dự trữ nhập khẩu hạn chế vẫn đặt ra thách thức. Việc Fed cắt giảm lãi suất có thể khiến đồng USD yếu đi trong các quý tới, với tỷ giá USD/VND được dự báo ở mức 25.250 vào cuối năm 2024 và 25.450 vào quý II/2025.
TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia, nhận định rằng mặc dù lãi suất huy động đã có xu hướng tăng trở lại từ tháng 4/2024, lãi suất cho vay chỉ nhích nhẹ trong một số thời điểm và vẫn giảm khoảng 1 điểm phần trăm so với đầu năm. Ông đánh giá đây là tín hiệu tích cực trong bối cảnh kinh tế đang trên đà phục hồi.
Về tỷ giá, ông Lực cho biết VNĐ đã mất giá hơn 4% so với USD từ đầu năm 2024 nhưng vẫn ở mức có thể kiểm soát. “Chỉ số đồng USD đã tăng khoảng 4,8% kể từ đầu năm, phản ánh niềm tin của người Mỹ vào các chính sách kích cầu đầu tư và tiêu dùng dự kiến được thực hiện dưới thời Tổng thống Donald Trump. Thị trường lo ngại rằng nếu lạm phát tăng, Mỹ có thể trì hoãn việc tăng lãi suất, tạo ra sức ép lớn từ chênh lệch lãi suất giữa USD và VNĐ. Trong hai tháng 10 và 11, VNĐ đã giảm giá đáng kể so với USD nhưng gần đây đã có dấu hiệu ổn định trở lại,” ông Lực chia sẻ.
Theo ông Lực, trong năm 2024, VNĐ được dự báo sẽ giảm giá từ 3,5 – 4%, trong khi năm 2025 mức giảm dự kiến sẽ nhẹ hơn, vào khoảng 2,5 – 3%. Ông cho rằng, “lộ trình cắt giảm lãi suất sẽ tiếp tục góp phần làm giảm áp lực lên tỷ giá.”
