::
Ủy ban Hiệu suất Chính phủ do Elon Musk dẫn dắt dự kiến sẽ kết thúc chính sách làm việc từ xa đối với 2,3 triệu nhân viên, tạo ra một “làn sóng” khiến nhiều người cân nhắc việc từ bỏ công việc hiện tại.
Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump tuyên bố sẽ tái cấu trúc bộ máy chính phủ để nâng cao hiệu quả hoạt động, vốn bị ông đánh giá là kém hiệu quả. Ông đã giao trách nhiệm này cho hai tỷ phú nổi tiếng, đảm nhiệm vai trò lãnh đạo tại Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE).
Tỷ phú Elon Musk và doanh nhân Vivek Ramaswamy, đứng đầu DOGE, đã xác định mục tiêu ưu tiên trong kế hoạch tinh gọn là rà soát các viên chức đang áp dụng chế độ làm việc từ xa.
“Hai tỷ phú nhấn mạnh trong bài viết trên WSJ ngày 20/11 rằng, nếu các viên chức không sẵn sàng trở lại làm việc trực tiếp, người nộp thuế tại Mỹ không nên tiếp tục chi trả lương để duy trì hình thức làm việc từ xa vốn được áp dụng trong giai đoạn đại dịch Covid-19.”
Theo một nguồn tin am hiểu, việc chấm dứt chế độ làm việc từ xa đối với viên chức được cho là một trong những chính sách đầu tiên mà ông Donald Trump dự kiến ban hành sau khi nhậm chức vào ngày 20/1/2025.
Elon Musk tin rằng việc yêu cầu các viên chức liên bang trở lại làm việc trực tiếp 5 ngày mỗi tuần tại công sở có thể tạo ra một “làn sóng mạnh mẽ,” khuyến khích nhiều người tự nguyện rời bỏ vị trí, qua đó giúp chính phủ tinh gọn bộ máy mà không cần áp dụng các biện pháp sa thải quy mô lớn.
Chế độ làm việc từ xa, được triển khai rộng rãi tại Mỹ từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, vẫn tiếp tục áp dụng cho đến nay. Theo báo cáo năm 2024 của Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB), trong tổng số 2,3 triệu viên chức liên bang, khoảng 1,3 triệu người được phê duyệt làm việc từ xa. Phần còn lại, bao gồm các vị trí như thanh tra an toàn thực phẩm hay nhân viên y tế, phải làm việc trực tiếp do yêu cầu đặc thù của công việc.
Theo dữ liệu từ chính phủ Mỹ, nhóm viên chức được phép làm việc từ xa vẫn dành khoảng 60% thời gian tại nhiệm sở, con số tương đương với tỷ lệ của người lao động trong khu vực tư nhân.
Trong một cuộc phỏng vấn với WSJ tuần trước, ông Vivek Ramaswamy nhấn mạnh rằng các viên chức liên bang nên chuẩn bị tinh thần trước những thay đổi khi DOGE bắt đầu hoạt động. “Chúng tôi sẽ triển khai kế hoạch một cách hợp tình hợp lý ở cấp độ cá nhân. Tuy nhiên, để tinh gọn bộ máy hành chính, không thể tránh khỏi việc kế hoạch này sẽ dẫn đến một số hệ quả nhất định,” ông chia sẻ.
Trong một bài đăng trên nền tảng X, ông Vivek Ramaswamy dự đoán rằng khoảng 25% viên chức liên bang Mỹ có thể tự nguyện rời bỏ công việc nếu DOGE triển khai quy định yêu cầu làm việc trực tiếp toàn thời gian.
Mặc dù một số tập đoàn lớn như Amazon và Dell gần đây đã áp dụng chính sách bắt buộc nhân viên quay lại văn phòng toàn thời gian, phần lớn các doanh nghiệp tại Mỹ vẫn duy trì sự linh hoạt, cho phép nhân viên làm việc từ xa. Thông tin này dựa trên dữ liệu từ Flex Index, cơ quan theo dõi chính sách làm việc của hơn 6.300 công ty.
Tỷ phú Elon Musk đã áp dụng một chính sách khác biệt trong đế chế kinh doanh của mình, khi loại bỏ hoàn toàn chế độ làm việc từ xa tại Tesla, SpaceX, và X sau đại dịch. Ông từng gọi hình thức làm việc từ xa là “sai lầm về mặt đạo đức”.
Thị trưởng Washington, bà Muriel Bowser, cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với việc yêu cầu viên chức liên bang làm việc trực tiếp tại nhiệm sở. Trước đây, bà đã kêu gọi Tổng thống Joe Biden ban hành chỉ thị rõ ràng về vấn đề này. Tuần trước, bà cho biết đã đề xuất một cuộc gặp với Tổng thống đắc cử Donald Trump để trao đổi về kế hoạch thúc đẩy việc này.
“Việc đảm bảo lực lượng lao động liên bang trở lại làm việc tại nhiệm sở là vô cùng quan trọng,” Thị trưởng Muriel Bowser khẳng định.
Tuy nhiên, theo các nhà quan sát, việc áp dụng quy định làm việc trực tiếp 5 ngày mỗi tuần có thể gây ra xáo trộn tại một số cơ quan liên bang. Một số viên chức đang làm việc từ xa bày tỏ lo ngại rằng đề xuất của Elon Musk có thể làm đảo lộn cuộc sống của họ và chưa chắc đã đạt được mục tiêu tiết kiệm ngân sách như kỳ vọng.
“Mặc dù không muốn, tôi buộc phải quay lại Washington làm việc nếu quy định được áp dụng, dù điều đó có nghĩa là phải sống xa gia đình,” một nhân viên Thư viện Quốc hội sống tại khu vực Trung Tây Mỹ chia sẻ.
Một viên chức liên bang với hơn 10 năm kinh nghiệm cho biết, nếu phải trở lại làm việc trực tiếp toàn thời gian, họ sẽ mất từ 2 đến 3 giờ mỗi ngày chỉ để di chuyển đến văn phòng gần nhất.
“Căng thẳng sẽ đạt đến mức không thể chịu đựng được. Nếu bị yêu cầu làm việc trực tiếp toàn thời gian, tôi sẽ từ chức và xem đây như cơ hội để bắt đầu một chương mới trong cuộc đời,” người này chia sẻ.
Randy Erwin, Chủ tịch Liên đoàn Nhân viên Liên bang Quốc gia Mỹ, bày tỏ quan điểm phản đối kế hoạch của DOGE. Ông cho rằng việc duy trì hình thức làm việc từ xa là một cách để đảm bảo khả năng ứng phó trong trường hợp xảy ra thảm họa. Ông cũng lưu ý rằng một trong những sáng kiến lớn nhất thúc đẩy làm việc từ xa cho viên chức liên bang được thực hiện sau sự kiện khủng bố ngày 11/9/2001.
“Họ chỉ tập trung vào việc giảm số lượng nhân viên liên bang và coi việc chấm dứt làm việc từ xa như một cách buộc mọi người tự rời bỏ công việc. Họ dường như không nhận ra rằng điều này có thể gây ra những tác động tiêu cực cho đất nước,” ông Erwin nhận xét.
Việc chấm dứt chế độ làm việc từ xa chỉ là một phần trong các kế hoạch mà DOGE dự định triển khai trong thời gian tới. Theo một nguồn tin am hiểu, ủy ban này đang chuẩn bị thực hiện nhiều sắc lệnh hành pháp nhằm giảm bớt chi tiêu của chính phủ.
Tỷ phú Elon Musk từng tuyên bố tại một sự kiện vận động của ông Trump ở Madison Square Garden vào tháng 10 rằng, ông tự tin có thể giúp cắt giảm ít nhất 2.000 tỷ USD từ ngân sách liên bang Mỹ.
Nguồn tin cho biết Elon Musk và Vivek Ramaswamy đang rà soát các lĩnh vực có thể cắt giảm chi tiêu trong chính phủ liên bang, với Ramaswamy chịu trách nhiệm đưa ra các luận cứ pháp lý để hỗ trợ các đề xuất này.
DOGE được giao nhiệm vụ cung cấp các khuyến nghị và hướng dẫn từ bên ngoài nhằm hỗ trợ việc tinh gọn hệ thống, đơn giản hóa quy định, cắt giảm chi tiêu và tái cấu trúc các cơ quan liên bang. Tổng thống Trump kỳ vọng nhiệm vụ này sẽ hoàn thành trước ngày 4/7/2026, đánh dấu dịp kỷ niệm 250 năm Quốc khánh Mỹ.
Mặc dù nhận được phản ứng trái chiều từ một số viên chức liên bang, việc thành lập Ban Hiệu suất Chính phủ được Joel Thayer, Chủ tịch Viện Tiến bộ Kỹ thuật số và là một luật sư tại Washington, đánh giá là một ý tưởng cần thiết và đáng hoan nghênh.
“Một chính phủ vận hành hiệu quả luôn là ưu tiên mà cả hai đảng phái đều hướng đến trong nhiều năm qua. DOGE là một trong những sáng kiến đầy hứa hẹn để thúc đẩy sự cải thiện trong hoạt động của chính phủ,” Thayer nhận định.
