::
Trong những năm gần đây, mặc dù lạm phát từng là mối đe dọa lớn nhất đối với nền kinh tế Mỹ, nhưng hiện nay thất nghiệp đang nổi lên như một thử thách mới và đáng ngại hơn.
Khi lạm phát bắt đầu giảm, thị trường việc làm bất ngờ sôi động trở lại và phát ra những tín hiệu cảnh báo. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang đối diện với nguy cơ sai lầm trong chính sách khi duy trì lãi suất cao kéo dài.
CNN lập luận rằng một số nhà kinh tế học muốn Fed “nới lỏng chính sách tiền tệ” trong cuộc chiến chống lại lạm phát. Họ cho rằng nếu Fed làm quá mức, kinh tế Mỹ có thể rơi vào suy thoái. “Bây giờ là thời điểm thích hợp để giảm lãi suất. Lạm phát không còn là vấn đề chính nữa. Rủi ro hiện nay tập trung vào thị trường lao động,” nhận định của Joe Brusuelas, kinh tế trưởng tại RSM.
Mark Zandi, Giám đốc Kinh tế tại Moody’s Analytics, cho rằng thị trường việc làm Mỹ đang chịu áp lực từ mức lãi suất cao hiện tại. Ông nhận định rằng: “Fed đã duy trì lãi suất ở mức cao trong một khoảng thời gian rất dài. Hiện tại, họ đã cho thấy dấu hiệu sẽ giảm lãi suất vào tháng 9 là một quyết định hợp lý. Nhưng nếu chờ đợi quá lâu, tôi lo ngại rằng điều đó có thể là quá mức.”
Chủ tịch Fed, Jerome Powell, cũng đã thừa nhận rằng cán cân rủi ro đang có sự biến động lớn. “Lạm phát tăng không còn là rủi ro duy nhất mà chúng tôi phải đối mặt. Thị trường lao động cũng đang có dấu hiệu hạ nhiệt,” ông phát biểu trong cuộc điều trần trước Quốc hội Mỹ vào ngày 9/7.
Mỹ vẫn đang liên tục tạo ra việc làm mới hàng tháng với tốc độ ổn định, thậm chí vượt xa dự báo của các nhà kinh tế học từ một năm trước. Tuy nhiên, đây chỉ là bề nổi. Ẩn bên dưới, các dấu hiệu rạn nứt đã bắt đầu xuất hiện.
Tỷ lệ thất nghiệp hiện vẫn duy trì ở mức thấp, nhưng trong ba tháng gần đây, con số này đã tăng đáng kể. Đây là dấu hiệu cho thấy thị trường lao động có thể đang tiến đến một bước ngoặt, theo các nhà kinh tế học tại hãng kiểm toán KPMG.
Hoạt động tuyển dụng trong các ngành giải trí và khách sạn đã chậm lại đáng kể, đây là những lĩnh vực mà người dân chi tiêu nhiều nhất. Đồng thời, tốc độ nghỉ việc cũng giảm mạnh, kéo theo nhu cầu tuyển dụng suy giảm theo.
Trong cuộc điều trần ngày 9/7, Powell đã nhấn mạnh những thay đổi đáng kể này. Ông thông báo với các nghị sĩ Mỹ rằng các số liệu gần đây “gửi đi tín hiệu rõ ràng rằng thị trường đang hạ nhiệt đáng kể trong hai năm qua” và “nền kinh tế không còn quá nóng”. Tuy nhiên, đây chính là mục tiêu mà Fed đã đặt ra khi bắt đầu chiến dịch tăng lãi suất chưa từng có tiền lệ vào đầu năm 2022. Cơ quan này đã thực hiện 11 lần tăng lãi suất liên tiếp để kiềm chế lạm phát sau đại dịch.
Hiện nay, rủi ro nằm ở việc Fed vẫn tiếp tục “cho kinh tế Mỹ uống thuốc chống lạm phát” ngay cả khi không còn cần thiết. Điều này có thể khiến thị trường lao động từ hạ nhiệt chuyển sang đóng băng, dẫn đến tình trạng thất nghiệp. Trong tháng 6, Mỹ đã tạo thêm 206.000 việc làm mới. Powell cho rằng con số này cho thấy thị trường đang ở trạng thái “cân bằng”.
Tuy nhiên, Brusuelas nhận định rằng việc Fed duy trì lãi suất cao “sẽ khiến thị trường lao động không thể duy trì trạng thái cân bằng lâu dài”. Tỷ lệ thất nghiệp có khả năng sẽ tăng. Mặc dù điều này không đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp sẽ ngay lập tức tiến hành sa thải hàng loạt, nhưng nguy cơ suy thoái có thể bắt đầu nhen nhóm nếu Fed không sớm điều chỉnh lãi suất.
Trong một báo cáo đầu tuần này, Ken Kim, nhà kinh tế học tại KPMG, cho biết rằng lĩnh vực dịch vụ – động lực tăng trưởng chính của kinh tế Mỹ – đang suy yếu đáng kể. Ông nói: “Lạm phát không còn là mối lo ngại chính nữa. Fed cần quan tâm hơn đến thị trường lao động và sự giảm tốc nhanh chóng của nền kinh tế. Mục tiêu là đạt được hạ cánh mềm, nhưng rủi ro hiện tại là một cuộc hạ cánh cứng.”
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều yếu tố có thể khiến lạm phát tại nền kinh tế lớn nhất thế giới gia tăng. Điều này bao gồm các xung đột tại Trung Đông và Ukraine, có thể dẫn đến tăng giá năng lượng đột ngột.
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sắp tới có thể ảnh hưởng lớn đến kinh tế nước này. Một số nhà kinh tế lo ngại rằng các chính sách đã được thực thi dưới thời Tổng thống cũ Donald Trump, như giảm thuế cho doanh nghiệp, siết chặt chính sách nhập cư và tăng thuế nhập khẩu, có thể gây ra lạm phát tăng cao.
Hiện tại, Fed đang đối diện với sự khó khăn trong việc đưa ra quyết định. Nếu giảm lãi suất quá sớm, có nguy cơ lạm phát gia tăng, làm tình hình trở nên tồi tệ hơn. Họ cố gắng tránh lặp lại sai lầm trong quá khứ. Vào thập niên 70, Fed đã tăng lãi suất nhanh chóng để kiềm chế lạm phát, nhưng sau đó phải giảm xuống trước khi hoàn toàn kiểm soát được tình hình.
Tuy nếu Fed giảm lãi suất chậm, nhưng nếu quá chậm, điều này có thể làm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn, thậm chí có thể đẩy Mỹ vào suy thoái, như Zandi cảnh báo.
