::
Sự tăng giá đáng kể của đồng USD đang gây ra những thay đổi quan trọng trên thị trường tài chính toàn cầu.
Trong vài tuần gần đây, khi các dự báo về khả năng Donald Trump tái đắc cử ngày càng rõ ràng hơn, đồng USD đã tăng khoảng 3% so với rổ tiền tệ chính, một mức tăng đáng chú ý trên thị trường ngoại hối.
Diễn biến của đồng Euro, Yên Nhật và Peso so với đồng USD
“Trump đóng vai trò quan trọng trong sự đi lên của đồng USD,” Steven Englander, Chuyên gia phân tích ngoại hối tại Standard Chartered, nhấn mạnh. Điều này được chứng minh qua việc đồng USD ghi nhận mức tăng mạnh nhất trong nhiều năm ngay sau cuộc bầu cử.
Đồng USD đã đảo chiều đáng kể sau ba tháng liên tiếp suy yếu, từng rơi xuống mức thấp nhất trong năm 2024 vào cuối tháng 9. Sự biến động lớn của đồng tiền này có thể gây ra những tác động đáng kể đến nền kinh tế toàn cầu, khi đồng USD chiếm khoảng 90% các giao dịch ngoại hối. Nhiều hàng hóa quan trọng, như dầu mỏ, thường được định giá bằng đồng tiền này.
Đồng USD tăng giá giúp người dân Mỹ mua sắm hàng hóa nhập khẩu và chi tiêu cho du lịch quốc tế với chi phí thấp hơn. Điều này đồng thời làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm từ các công ty Mỹ trên thị trường toàn cầu. Ở các quốc gia khác, sự mạnh lên của đồng bạc xanh có thể đẩy giá cả tăng cao tại những nơi sử dụng đồng tiền yếu hơn, đồng thời khiến việc trả các khoản nợ bằng USD trở nên khó khăn hơn, tạo thêm áp lực cho nền kinh tế toàn cầu.
Lợi ích của việc đồng USD tăng giá, xét về sức mua của các hộ gia đình và doanh nghiệp Mỹ, có thể bị suy giảm nếu đi kèm với lãi suất cao và lạm phát gia tăng. Tình huống này từng diễn ra trong giai đoạn đồng bạc xanh đạt giá trị cao vào năm 2022. Một số nhà phân tích và nhà đầu tư nhận định đồng tiền Mỹ có khả năng tiếp tục tăng giá trong những tháng tới, đồng thời môi trường lạm phát và lãi suất vẫn có xu hướng duy trì ở mức cao. Điều này có thể khiến nhiều người Mỹ cảm thấy mức sống của mình bị ảnh hưởng tiêu cực.
Đa phần kết quả sẽ tùy thuộc vào việc liệu các cam kết trong chiến dịch tranh cử của chính quyền Trump có được thực thi hay không.
Kế hoạch thuế quan toàn diện, một trong những cam kết nổi bật trong chiến dịch của ông Trump, sẽ đánh thuế lên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu. Những người ủng hộ cho rằng, bằng cách làm cho hàng nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn, thuế quan sẽ thúc đẩy sự phát triển của các sản phẩm thay thế sản xuất trong nước.
Mặc dù vậy, đối với các công ty sản xuất ô tô sử dụng linh kiện nhập khẩu hoặc các doanh nghiệp may mặc có nhà máy ở nhiều quốc gia, việc chuyển sản xuất về Mỹ sẽ đòi hỏi chi phí cao và mất thời gian. Chính vì vậy, tác động tức thời của thuế quan thường là làm giá trị sản phẩm tăng lên đối với cả doanh nghiệp và người tiêu dùng, làm giảm nhu cầu nhập khẩu được thanh toán bằng ngoại tệ, qua đó có xu hướng đẩy giá trị đồng USD lên.
Sự gia tăng giá cả (hay còn gọi là lạm phát nhanh hơn) có thể khiến Fed phải xem xét việc tăng lãi suất. Và khi lãi suất cao hơn, nó sẽ thu hút các nhà đầu tư tìm kiếm lợi suất tốt hơn, từ đó tạo ra nhu cầu lớn hơn đối với đồng USD.
Matt Bush, nhà kinh tế Mỹ tại Guggenheim Investments, cho rằng sức mạnh của đồng bạc xanh phản ánh “sự độc đáo của Mỹ,” với nền kinh tế mạnh mẽ và khả năng duy trì mức lạm phát cao hơn.
Mức độ mạnh mẽ của đồng USD có thể đạt đến đâu?
Đảng Cộng hòa đã duy trì quyền kiểm soát Hạ viện, giúp họ nắm giữ quyền kiểm soát toàn diện Quốc hội bên cạnh Nhà Trắng.
Các chuyên gia tại JPMorgan dự báo rằng kết quả này có thể khiến chỉ số đồng USD tăng thêm 7% trong vài tháng tới, nhờ vào sự yếu đi của đồng Euro và Nhân dân tệ. Các chuyên gia từ Barclays cũng dự đoán rằng đồng USD sẽ ngang giá với Euro lần đầu tiên trong hai năm, nếu ông Trump thực hiện thuế quan 60% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và thuế 10% đối với tất cả các mặt hàng nhập khẩu khác.
Ngoài ra, có thể rút ra bài học từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Đồng USD đã tăng mạnh sau khi ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016, kèm theo sự tăng trưởng của chứng khoán và lợi suất trái phiếu cao hơn, tạo nên một mô hình tương tự như “thương vụ Trump” (các giao dịch hưởng lợi từ sự trở lại của Trump) gần đây. Chỉ số đồng USD đã tăng hơn 5% từ Ngày Bầu cử đến cuối năm đó.
Mặc dù Đảng Cộng hòa kiểm soát cả Hạ viện và Thượng viện, bế tắc chính trị đã khiến đồng USD suy yếu khoảng 10% trong năm 2017, làm giảm tác dụng của các giao dịch hưởng lợi từ Trump.
Nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump bắt đầu trong bối cảnh tăng trưởng và lạm phát thấp, với lãi suất gần bằng không và đồng USD đang phục hồi từ mức thấp. Lần này, ông tiếp quản một nền kinh tế hoàn toàn khác biệt.
Những yếu tố có thể kiềm chế sức mạnh của đồng bạc xanh
Các chuyên gia tại Société Générale cho rằng đồng USD khó có thể tiếp tục tăng mạnh trong những tháng tới, và dự báo nó sẽ đạt đỉnh vào cuối năm 2024, tương tự như trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
Các nhà phân tích cho rằng, khi nền kinh tế Mỹ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, lãi suất của Mỹ duy trì ở mức cao và niềm tin toàn cầu vào vị thế của đồng USD vẫn vững chắc, đồng bạc xanh sẽ tiếp tục được định giá ở mức cao. Tuy nhiên, họ cũng tỏ ra hoài nghi về khả năng đồng USD có thể được định giá cao hơn đáng kể trong tương lai.
Một thách thức tiềm ẩn đối với đồng USD là khả năng các quốc gia khác sẽ có biện pháp phản ứng. Khi ông Trump lần đầu tiên áp thuế, Trung Quốc đã đáp trả bằng cách đánh thuế lên hàng hóa Mỹ, chẳng hạn như đậu nành. Gần đây, Trung Quốc và Nhật Bản đã can thiệp vào thị trường để củng cố đồng tiền của họ, và nếu Nhân dân tệ và Yên tiếp tục yếu.
Một số nhà đầu tư lo ngại rằng thuế quan cứng rắn có thể dẫn đến bất ổn địa chính trị, buộc ông Trump phải điều chỉnh chiến lược của mình.
Alan McKnight, Giám đốc đầu tư tại Regions Bank, cho rằng thuế quan “nhắm mục tiêu” có thể đem lại lợi ích cho nền kinh tế. Ông cảnh báo rằng nếu thuế quan được áp dụng một cách rộng rãi, sẽ gây ra nhiều vấn đề.
Ngoài ra, còn có những yếu tố khác có thể khiến đồng USD suy yếu dần theo thời gian.
Các chính sách thuế quan, thuế và chi tiêu của ông Trump đã tạo ra lo ngại về thâm hụt ngân sách, điều này thể hiện qua sự gia tăng lợi suất trái phiếu Chính phủ dài hạn. Chính phủ Mỹ phụ thuộc vào các nhà đầu tư nước ngoài để duy trì khoản nợ khổng lồ của mình, với Nhật Bản và Trung Quốc sở hữu khoảng 2,000 tỷ USD trái phiếu Chính phủ. Nếu các quốc gia này trở nên do dự trong việc cho vay, điều đó có thể làm giảm cầu đối với tài sản Mỹ, từ đó gây sức ép lên đồng USD.
Các cuộc xung đột tại Trung Đông và Ukraine, với những tác động không thể đoán trước đối với nguồn cung năng lượng và các tuyến đường thương mại, cũng tác động đến đồng USD, cùng với những biến động bất ngờ trên thị trường Mỹ khi chính quyền mới nhậm chức.
Nhiều chuyên gia thị trường hiện nay cho rằng thật khó để đưa ra dự đoán chính xác. Jerome Powell, Chủ tịch Fed, đã từ chối bình luận về ảnh hưởng kinh tế của chính quyền mới, cho biết ông chưa có đủ thông tin chi tiết để đưa ra phân tích.
Theo ông Englander từ Standard Chartered, điều này đồng nghĩa với việc những tháng tới có thể sẽ “đầy thử thách”. “Vẫn còn nhiều quyết định chính trị quan trọng cần phải được đưa ra”, ông chia sẻ.
