Sự gia tăng thuế quan của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến xuất khẩu từ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Điều này đã thúc đẩy nhiều doanh nghiệp chuyển cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang các quốc gia Đông Nam Á, nhằm giảm thiểu tác động từ các biện pháp thuế và duy trì lợi nhuận.
Khi kỳ vọng rằng Mỹ sẽ giảm lãi suất gia tăng, các nhà đầu tư đã chuyển sự chú ý sang Đông Nam Á. Họ tìm kiếm cơ hội đầu tư tại các thị trường trong khu vực này, nơi được dự đoán sẽ hưởng lợi từ môi trường lạm phát ổn định và những chính sách tiền tệ thuận lợi.
Trong những năm gần đây, các nước Đông Nam Á đã phải đối mặt với lạm phát gia tăng toàn cầu và sự mạnh lên của đồng USD. Lạm phát đã làm giảm nhu cầu tiêu dùng trong nước, trong khi sự yếu kém của đồng nội tệ đã gia tăng gánh nặng nợ nước ngoài được định giá bằng đô la Mỹ.
Nền kinh tế kém sắc và đồng tiền suy yếu đã khiến dòng vốn rút khỏi khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, tình hình đang có dấu hiệu cải thiện khi lạm phát bắt đầu ổn định và các loại tiền tệ trong khu vực dần mạnh lên.
Thị trường chứng khoán Đông Nam Á đã ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ, đạt mức cao kỷ lục mới kể từ giữa tháng 8/2024. Đặc biệt, vào ngày 21/4, chỉ số tổng hợp Jakarta của Indonesia đã chạm đỉnh cao chưa từng thấy, trong khi chỉ số tổng hợp Kuala Lumpur của Malaysia cũng lập kỷ lục mới vào ngày trước đó, đánh dấu mức cao nhất kể từ tháng 12/2020.
Chỉ số chứng khoán MSCI ASEAN tính bằng USD đã tăng 6% kể từ đầu tháng Tám, nhờ sự kết hợp giữa sự gia tăng giá cổ phiếu và sự mạnh lên của các đồng tiền trong khu vực. Trong cùng khoảng thời gian đó, chỉ số tổng hợp S&P 500 tại Phố Wall chỉ ghi nhận mức tăng khiêm tốn là 2%.
Sự tăng giá của cổ phiếu Đông Nam Á được thúc đẩy bởi kỳ vọng rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ thực hiện cắt giảm lãi suất vào tháng 9.
Trong bài phát biểu tại hội nghị kinh tế thường niên ở Jackson Hole, Wyoming vào ngày 23/8, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, Jerome Powell, nhấn mạnh rằng rủi ro lạm phát đang giảm dần. Ông cho rằng thời điểm đã đến để Fed cân nhắc điều chỉnh chính sách.
Khoảng cách lãi suất giữa Mỹ và các quốc gia Đông Nam Á đã thu hẹp, tạo điều kiện cho các đồng tiền trong khu vực tăng giá so với đồng USD. Đặc biệt, vào đầu tháng này, đồng ringgit của Malaysia đã đạt mức giao dịch cao nhất trong 16 tháng qua so với đồng bạc xanh.
Sự suy yếu của đồng USD không chỉ thúc đẩy các thị trường mới nổi khác như Nam Phi và Brazil mà còn làm nổi bật mức tăng trưởng ấn tượng của các nền kinh tế Đông Nam Á. Các nhà đầu tư đang đặc biệt chú ý đến triển vọng tích cực của khu vực này, nhờ vào hiệu quả kinh tế và sự ổn định chính trị trong bối cảnh đồng bạc xanh giảm giá.
Ngân hàng Trung ương Malaysia thông báo rằng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thực tế đã tăng 5,9% trong khoảng thời gian từ quý 4 năm 2023 đến quý 2 năm 2024, vượt xa dự báo của thị trường và đạt mức tăng trưởng cao nhất kể từ quý 4 năm 2022. Đồng thời, tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam và Thái Lan cũng ghi nhận sự cải thiện trong quý 2 năm 2024, với tỷ lệ tăng trưởng lần lượt đạt 6,93% và 2,3%.
Triển vọng dài hạn của khu vực Đông Nam Á đang tỏ ra khá lạc quan. Theo một cuộc khảo sát do tổ chức tư vấn Angsana Council tại Singapore, cùng với công ty tư vấn Bain & Co. của Mỹ và Ngân hàng DBS, sáu nền kinh tế lớn trong khu vực dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ trung bình hàng năm đạt 5,1% trong giai đoạn 2024-2034. So với đó, tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong cùng thời kỳ được dự báo sẽ dao động ở mức 3,5-4,5%.
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Trung Quốc và Mỹ, Đông Nam Á đã thu được lợi ích từ việc dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu. Sự gia tăng thuế quan của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc đã làm giảm xuất khẩu từ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, dẫn đến xu hướng ngày càng nhiều doanh nghiệp chuyển cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang Đông Nam Á.
Indonesia đã chứng kiến sự gia tăng đầu tư đáng kể vào các lĩnh vực xe điện (EV) và pin EV, nhờ vào sự quan tâm ngày càng lớn đối với công nghệ xanh và bền vững. Đồng thời, các doanh nghiệp lớn đang đổ nguồn lực mạnh mẽ vào việc mở rộng sản xuất thiết bị bán dẫn và xây dựng trung tâm dữ liệu tại Malaysia và Singapore.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào 10 quốc gia thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã đạt mức kỷ lục 229,8 tỷ USD trong năm 2023, theo số liệu sơ bộ. Trong đó, Singapore, Việt Nam và Campuchia ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể.
Ông Jeff Suteesopon, quản lý danh mục đầu tư tại LGT Securities ở Thái Lan, nhận định rằng các thị trường chứng khoán của ASEAN hiện đang tụt hậu so với các thị trường Bắc Á như Đài Loan (Trung Quốc) và Hàn Quốc, chủ yếu vì thiếu vắng các cổ phiếu công nghệ. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng nếu sự “sốt” trong ngành công nghệ giảm bớt, các nhà đầu tư có thể sẽ bắt đầu chú ý nhiều hơn đến các thị trường ASEAN.