::
Cổ phiếu của nhiều hãng ôtô đồng loạt giảm mạnh, trong khi đồng nội tệ của Canada, Mexico và Trung Quốc suy yếu đáng kể sau khi ông Trump đưa ra lời cảnh báo về việc áp thuế.
Vào ngày 25/11, Tổng thống đắc cử Donald Trump thông báo trên Truth Social rằng ông sẽ ký quyết định áp thuế 25% đối với tất cả sản phẩm từ Mexico và Canada xuất khẩu sang Mỹ, cùng với mức thuế bổ sung 10% cho hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Dự kiến có hiệu lực vào ngày 20/1 năm tới.
Những cam kết này đã được ông Trump đề cập trong chiến dịch tranh cử, mặc dù ba quốc gia này là những đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ. Chính sách này làm dấy lên lo ngại trong ngành công nghiệp ôtô, nơi các nhà máy ở Mexico tận dụng nguồn lao động giá rẻ và vị trí thuận lợi, trong khi Trung Quốc đóng vai trò cung cấp các linh kiện quan trọng.
Ngay sau tuyên bố của ông Trump, thị trường chứng khoán ghi nhận sự sụt giảm mạnh ở cổ phiếu các hãng ôtô Mỹ và châu Âu vào ngày 26/11. Tại Mỹ, cổ phiếu của GM giảm 7,5% và Ford mất 1,7%. Ở châu Âu, Stellantis (hãng sản xuất Jeep) và Volkswagen cũng ghi nhận mức giảm lần lượt 4% và 2%. Nhóm cổ phiếu ôtô và linh kiện trở thành điểm yếu nhất trên thị trường châu Âu, giảm 1,8%, cao hơn nhiều so với mức giảm chung 0,6% của toàn thị trường.
Ngay sau tuyên bố của ông Trump, thị trường chứng khoán ghi nhận sự giảm điểm đáng kể ở cổ phiếu các hãng ôtô tại Mỹ và châu Âu vào ngày 26/11. Tại thị trường Mỹ, cổ phiếu GM sụt 7,5%, trong khi Ford giảm 1,7%. Ở châu Âu, cổ phiếu của Stellantis (nhà sản xuất Jeep) mất 4% và Volkswagen giảm 2%. Nhóm cổ phiếu ôtô và linh kiện bị ảnh hưởng nặng nề nhất, giảm 1,8%, vượt xa mức giảm chung 0,6% của toàn thị trường châu Âu.
Giám đốc Tài chính Ford, John Lawler, chia sẻ rằng công ty cần thời gian để xem xét mức thuế chính thức trước khi đưa ra quyết định điều chỉnh giá cả. Trong khi đó, Giám đốc Tài chính GM, Paul Jacobson, thừa nhận hãng sở hữu một số cơ sở tại Mexico và khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác với chính quyền để cùng hướng đến mục tiêu tạo việc làm tại Mỹ.
Theo dự báo của Evercore ISI, nếu thuế nhập khẩu từ Mexico tăng thêm 10%, GM có nguy cơ mất 20% lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS), trong khi Ford dự kiến giảm 10%. Intermonte, một công ty môi giới tại Italy, ước tính mỗi 1% thuế bổ sung sẽ khiến Stellantis mất khoảng 160 triệu euro lợi nhuận trước thuế, với khoảng 25% số xe bán ra tại Bắc Mỹ của hãng được sản xuất tại Mexico.
Thị trường chứng khoán châu Á cũng không tránh khỏi áp lực. Tại Nhật Bản, chỉ số Nikkei 225 đã giảm 0,9% trong ngày 26/11 và duy trì xu hướng này vào sáng ngày 27/11. Cả Nikkei 225 và Topix đều tiếp tục giao dịch trong sắc đỏ khi bước sang phiên chiều.
Mutsumi Kagawa, chuyên gia phân tích thị trường cấp cao tại Marine Strategies, nhận xét rằng các bài đăng trên mạng xã hội của ông Trump từng gây ra nhiều biến động lớn vào năm 2016, và kịch bản này dường như đang tái diễn. Theo ông, tuyên bố liên quan đến thuế quan đã làm dấy lên lo ngại về việc kinh tế Trung Quốc có thể tiếp tục suy giảm, đồng thời cảnh báo rằng các doanh nghiệp Nhật Bản phụ thuộc nhiều vào thị trường Trung Quốc có thể chịu ảnh hưởng tiêu cực.
Tính đến chiều ngày 27/11, cổ phiếu Nissan – doanh nghiệp có nhà máy đặt tại Mexico – ghi nhận mức giảm trên 5%, trong khi Toyota, với cơ sở sản xuất tại cả Mexico và Canada, giảm gần 5%. Advantest, nhà sản xuất thiết bị kiểm tra chất bán dẫn, cũng chịu ảnh hưởng, với giá cổ phiếu giảm gần 4%, do phần lớn doanh thu của công ty (hơn 80%) đến từ thị trường Trung Quốc và các nước châu Á khác.
Theo Naoshi Matsumoto, chuyên gia phân tích từ Yamawa Securities, thuế quan mới có thể làm gia tăng áp lực lên xuất khẩu từ Trung Quốc, khiến các nhà đầu tư lo ngại về nguy cơ sụt giảm doanh thu của các công ty liên quan.
Tại các thị trường châu Á khác, chỉ số Taiex (Đài Loan) và Kospi (Hàn Quốc) đều giảm điểm, trong khi Hang Seng (Hong Kong) và Shanghai Composite (Thượng Hải) tiếp tục giữ đà tăng nhẹ.
Ben Bennett, người đứng đầu chiến lược đầu tư khu vực châu Á tại Legal & General Investment Management (Anh), cho rằng kế hoạch áp thuế của ông Trump đã được thị trường dự đoán từ trước. Do đó, dù tâm lý trên thị trường chứng khoán Trung Quốc vẫn khá yếu, các diễn biến tiêu cực bất ngờ không xảy ra.
Đề xuất tăng thuế của ông Trump đã gây tác động đáng kể đến thị trường tiền tệ. Đồng đô la Canada giảm xuống còn 1,417 so với USD, mức thấp nhất trong vòng 4 năm, trong khi đồng peso Mexico mất giá xuống mức 20,68 so với USD, chạm đáy trong gần 3 tuần.
Thị trường tiền tệ Trung Quốc cũng đối mặt với áp lực. Vào ngày 26/11, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đặt tỷ giá tham chiếu ở mức 7,1910 nhân dân tệ. Tuy nhiên, đến cuối ngày, đồng tiền này được giao dịch ở mức 7,2581, tăng 0,93% so với tỷ giá tham chiếu, cho thấy dấu hiệu kỳ vọng về xu hướng giảm giá tiếp tục của nhân dân tệ.
Chưa rõ liệu ông Trump có ý định thực sự áp dụng các mức thuế mới hay chỉ sử dụng chúng như một chiến thuật đàm phán trước khi quay lại Nhà Trắng. Scott Bessent, ứng viên cho vị trí Bộ trưởng Tài chính, được kỳ vọng sẽ giám sát các biện pháp thuế quan này. Ông Bessent đã nhiều lần khẳng định rằng thuế quan là một công cụ quan trọng trong các cuộc đàm phán.
Phát biểu trên Fox News tuần trước, ông Bessent cho rằng thuế quan đóng vai trò như “một công cụ hiệu quả để đạt được mục tiêu chính sách đối ngoại của tổng thống.” Một số chuyên gia nghiêng về giả thuyết rằng ông Trump đang sử dụng chiến lược đe dọa để đạt được nhượng bộ. Garrett Nelson, nhà phân tích từ CFRA Research, nhận định: “Chúng tôi xem các tuyên bố về thuế quan như một chiến thuật đàm phán nhằm tạo áp lực để các quốc gia khác nhượng bộ trong các vấn đề như kiểm soát nhập cư bất hợp pháp.”
Nếu ông Trump hiện thực hóa các lời đe dọa thuế quan, Canada và Mexico sẽ phải đối mặt với những khó khăn nghiêm trọng, theo AP. Canada, với 75% lượng hàng xuất khẩu phụ thuộc vào thị trường Mỹ, sẽ chịu ảnh hưởng đặc biệt nặng nề.
Ngày 26/11, cổ phiếu của Magna International, nhà cung cấp phụ tùng ôtô lớn nhất Canada, niêm yết tại Mỹ, đã giảm 3%. Các công ty khác trong ngành như Aptiv và Borgwarner cũng ghi nhận mức giảm 2%. Theo một quan chức cấp cao của Canada, Thủ tướng Justin Trudeau đã có cuộc trò chuyện với ông Trump sau khi tuyên bố về thuế quan được đưa ra. Cuộc thảo luận xoay quanh các vấn đề thương mại và biên giới, được mô tả là mang tính tích cực và hợp tác.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington nhấn mạnh rằng không bên nào sẽ hưởng lợi từ một cuộc chiến tranh thương mại. “Hợp tác kinh tế và thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ đã và đang mang lại lợi ích cho cả hai bên. Không bên nào có thể chiến thắng trong một cuộc xung đột về thương mại hoặc thuế quan,” người phát ngôn Liu Pengyu chia sẻ trên nền tảng X.
Vào tuần trước, một quan chức thương mại cấp cao của Trung Quốc cảnh báo rằng việc tăng thuế đối với hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc có thể gây phản tác dụng, đẩy chi phí lên cao cho người tiêu dùng. Thứ trưởng Bộ Thương mại Wang Shouwen khẳng định Bắc Kinh đủ khả năng để đối phó với các “tác động tiêu cực từ bên ngoài” như vậy.
