Royal Caribbean, MSC Cruises và nhiều hãng tàu biển du lịch khác đã thông báo về việc sẽ hủy hoặc thay đổi hải trình để tránh đi qua Biển Đỏ do tình hình căng thẳng ngày càng leo thang. Các cuộc tấn công của lực lượng Houthi (Yemen) vào tàu hàng đi qua khu vực này, sau khi có sự bùng phát xung đột giữa Israel và Hamas vào đầu tháng 10/2023, đã gây ảnh hưởng đáng kể đến ngành công nghiệp vận chuyển hàng hóa và du lịch bằng tàu biển – giữa các nước châu Âu và châu Á.
Royal Caribbean International (RCI), một trong những hãng tàu biển lớn nhất thế giới, đã công bố hủy hai chuyến tàu du lịch đến Dubai (Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất, UAE) và Mumbai (Ấn Độ) vào cuối tháng 1 và 2 do những diễn biến căng thẳng ở Biển Đỏ.
Trong tuần trước, hãng cũng đã phải thay đổi lịch trình của chuyến hành trình giữa Aquaba và Muscat để đón khách tại một thành phố cảng gần Athens (Hy Lạp). Đại diện của Royal Caribbean cho biết nhóm an ninh toàn cầu của hãng tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình trong khu vực và sẽ thực hiện các thay đổi bổ sung nếu cần thiết.
Tàu du lịch MSC World Europa của MSC Cruises. Ảnh: dulichduthuyen.com.vn
Tương tự, MSC Cruises – nhà điều hành du thuyền hàng đầu đã thông báo về việc hủy ba chuyến đi trong tháng 4 từ Nam Phi và UAE đến châu Âu do cuộc khủng hoảng ngày càng leo thang ở Biển Đỏ.
Công ty này cho biết, ưu tiên hàng đầu là an toàn của hành khách và thủy thủ đoàn, và do không có hành trình thay thế khả thi, họ đã phải hủy bỏ các chuyến đi. “Ba tàu sẽ chuyển thẳng đến châu Âu mà không có hành khách nào trên tàu và tránh đi qua Biển Đỏ,” nhà điều hành MSC Cruises tuyên bố.
Trong khi đó, hãng du thuyền Costa Cruises của Italy cho biết, tuyến đường của họ “không thay đổi.” Họ chỉ cho biết chỉ có hai trong số các chuyến du lịch dự kiến đi qua Biển Đỏ vào tháng 3 và tháng 4 có thể bị ảnh hưởng, bao gồm chặng cuối cùng của chuyến đi vòng quanh thế giới.
Sự căng thẳng ngày càng tăng ở Biển Đỏ đã làm dấy lên lo ngại trong ngành du lịch bằng tàu biển trên toàn thế giới. Tuy nhiên, theo Todd Elliott, Giám đốc điều hành của Công ty du lịch Cruise Vacation Outlet tại Florida (Mỹ), tác động đối với các nhà khai thác du lịch là không đáng kể.
“Đây chỉ là một phần nhỏ trong tổng thể đội tàu và hành trình kéo dài nhiều năm của họ, nên họ có thể vượt qua điều này một cách dễ dàng,” Elliott nhận xét.
Trước đó, 6 trong số 10 hãng vận tải container lớn nhất thế giới, bao gồm Maersk, MSC, Hapag-Lloyd, CMA CGM, ZIM và ONE, đã gần như hoàn toàn ngừng đi qua Biển Đỏ. Điều này đã gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, đẩy giá sản phẩm lên cao, đặc biệt là trong bối cảnh thế giới đang chiến đấu chống lại lạm phát. Kênh đào Suez – tuyến đường thủy quan trọng nối châu Á với châu Âu và Mỹ – hiện chiếm 10-15% tổng giá trị thương mại toàn cầu và khoảng 30% khối lượng vận tải container thế giới.
Liên quan đến tình hình căng thẳng ở Biển Đỏ, Bộ Giao thông Vận tải Việt Nam gần đây đã yêu cầu Cục Hàng hải làm việc với các hãng tàu để đảm bảo hoạt động cảng được duy trì thông suốt và hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu.
Cước phí vận chuyển hàng từ Việt Nam sang châu Âu và châu Mỹ đã tăng 60% so với cuối năm 2023 và tăng 25% so với cùng kỳ năm trước, sau khi tình hình căng thẳng ở Biển Đỏ leo thang. Doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn khi cước vận tải tăng đột ngột, trong khi đơn đặt hàng mới đang trở lại sau một thời gian dài trầm lắng năm ngoái.
Bên cạnh đó, các giải pháp liên quan đến khai thác hạ tầng hàng hải và thủ tục ra vào cảng, đặc biệt là xếp dỡ hàng hóa với tàu hàng container xuất nhập khẩu tới châu Âu và châu Mỹ, cũng đang được đẩy mạnh. Cục Hàng hải đã liên lạc với các hãng tàu, đề xuất họ duy trì tuyến và bổ sung vỏ container về Việt Nam, đồng thời kiểm tra và giám sát việc niêm yết giá cước và thu phí ngoài giá dịch vụ vận chuyển container theo quy định.
Ngoài việc duy trì các tuyến vận chuyển hiện có, Bộ cũng yêu cầu nghiên cứu cơ chế để thu hút các hãng vận tải container mở thêm các tuyến mới đến Việt Nam.
Với diễn biến phức tạp ở khu vực Aden, Biển Đỏ từ cuối năm ngoái, nhiều hãng vận tải lớn như Yang Ming Line, One, Evergreen Line, Maersk,… đã tránh đi qua kênh đào Suez, tuyến đường thủy quan trọng nối châu Á với châu Âu và Mỹ. Thay đổi này buộc các tàu container phải đi vòng quanh mũi Hảo Vọng (châu Phi), làm tăng thêm khoảng 40% thời gian hành trình.
Sự thay đổi hải trình đã khiến các hãng tàu thông báo việc thu thêm phụ phí cho các tuyến châu Á – châu Âu và đến Mỹ và Canada. Việc đi đường vòng cũng kéo dài thêm thời gian vận chuyển thêm 7-10 ngày, thậm chí 15 ngày, gây ra nhiều chi phí phát sinh và tình trạng thiếu container có thể xảy ra.
Theo thông tin từ các doanh nghiệp thành viên của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), cước phí vận chuyển hàng từ Việt Nam đến Mỹ và EU đã tăng đột ngột vào những ngày đầu tháng 1, đạt mức gần 3.000 USD mỗi chuyến đi đến bờ Tây (Mỹ), tăng cao khoảng 55-60% so với cuối năm 2023. Tương tự, cước đi đến bờ Đông (Mỹ) cũng đã tăng lên mức 4.100-4.500 USD, với mức tăng là 50-70%.
Riêng đối với cước vận tải sang châu Âu, giá đã tăng gấp 3-4 lần so với cuối năm trước, đạt mức khoảng 4.350 USD-4.450 USD.
Sự tăng cao của cước vận tải tiếp tục kéo dài, đặt áp lực nặng nề lên chuỗi cung ứng toàn cầu, tác động đồng thời đến cả người bán và người mua hàng. Các doanh nghiệp đang đối mặt với rủi ro không thể xuất hàng do thời gian vận chuyển gia tăng.
