Nội dung
Giá dầu thế giới đã có một năm 2023 đầy biến động. Theo như dự báo của nhiều tổ chức và chuyên gia, năm 2024 sẽ là một cuộc đua về giá dầu. Vậy những Dấu Hiệu, Dự Báo và Yếu Tố nào sẽ quyết định cuộc đua này?
Diễn biến thị trường dầu thô trong năm tới sẽ chịu sự chi phối của nguồn cung từ OPEC+ và cuộc bầu cử tổng thống tại Mỹ và Venezuela.
Trong năm nay, dầu Brent có mức giá trung bình là 80 USD/thùng. Năm 2022, giá dầu đã đột ngột tăng lên trên 100 USD sau khi nguồn cung từ Nga bị gián đoạn do xung đột tại Ukraine.
Giá dầu năm nay bị ảnh hưởng bởi đồng USD tăng mạnh, tốc độ kinh tế ở nhiều quốc gia giảm đi và sự tăng sản lượng từ các quốc gia phi OPEC, mặc dù nhu cầu dầu tăng cao kỷ lục vượt mức 100 triệu thùng/ngày. Và cả với các xung đột ở Trung Đông, giá dầu vẫn chưa quay về mức đỉnh của năm trước.
Theo khảo sát của Reuters với hơn 30 nhà phân tích, dự kiến trong năm 2024, giá dầu Brent có thể đạt trung bình 84,4 USD/thùng. Dự báo này phản ánh kỳ vọng giá dầu tăng từ vùng mức 1,1 đến 2,25 triệu thùng mỗi ngày trong nhu cầu dầu năm tới, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) và Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC).
Tuy nhiên, nguồn cung dự kiến tăng từ vùng mức 1,2 đến 1,9 triệu thùng mỗi ngày trong năm 2024, chủ yếu nhờ đến các quốc gia phi OPEC, các hãng tư vấn năng lượng như: Rystad Energy, J.P. Morgan, Kpler và Wood Mackenzie cho biết. “Chúng tôi dự kiến rằng trong năm tới, mỗi quý đều sẽ có tình trạng dư cung”, Vikas Dwivedi – chiến lược tại Macquarie nhận định.
Những vấn đề nhà đầu tư cần theo dõi sát với thị trường dầu thô năm 2024:
1. Việc tuân thủ hạn ngạch sản xuất của các nước OPEC+
Dầu thô được rút khỏi một tàu dầu tại cảng Chiết Giang (Trung Quốc)
Trong cuộc họp tháng 11, OPEC+ đã đồng thuận về việc giảm sản xuất dầu thêm 2,2 triệu thùng mỗi ngày trong quý I/2024. Nếu các quốc gia này tuân thủ, thị trường dầu thế giới có thể đối diện với sự thiếu hụt lên đến gần 500.000 thùng mỗi ngày, theo đánh giá của ANZ.
Theo Ann-Louise Hittle từ Wood Mackenzie nhận định: “Quý I sẽ là chìa khóa quyết định, vì chúng ta có thể đánh giá mức độ tuân thủ của OPEC+”. Bà cũng cho rằng nếu nhu cầu theo dõi bởi Wood Mackenzie là chính xác, các nước OPEC+ có thể không cần gia hạn việc giảm sản xuất tự nguyện sau quý I.
Tư vấn từ Energy Aspects cho rằng Arab Saudi có thể tiếp tục giảm cung trong quý II và tăng cung dần dần sau đó. Tuy nhiên, họ cũng không loại trừ khả năng nước này có thể giảm cung nếu cần thiết.
2. Các ẩn số từ Nga, Iran, Venezuela
Dầu từ Venezuela đã tái xuất trên thị trường toàn cầu sau khi Mỹ quyết định nới lỏng lệnh trừng phạt đối với quốc gia này vào tháng 10, tình trạng này sẽ kéo dài trong 6 tháng. Một khả năng có thể là Mỹ sẽ gia hạn thêm 6 tháng nữa nếu chính phủ do Tổng thống Nicolas Maduro điều hành thực hiện thỏa thuận bầu cử theo đúng cam kết với đảng đối lập, theo nhận định của các chuyên gia tại JP Morgan. Họ đánh giá rằng cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 ở Venezuela có thể định rõ số phận dài hạn của lệnh trừng phạt Mỹ và sản xuất dầu thô của Venezuela.
Nếu lệnh trừng phạt với hãng dầu quốc doanh PDVSA được gỡ bỏ, JP Morgan dự báo rằng sản lượng dầu của Venezuela có thể tăng từ vùng mức 760.000 thùng trong năm 2023 lên 880.000 thùng trong năm tiếp theo và 963.000 thùng vào năm 2025.
Tổng quan về sản lượng dầu thô Venezuela (Investing)
Sự phục hồi của nguồn cung dầu nặng từ Venezuela đến Mỹ và Ấn Độ cũng có thể có tác động đến các loại dầu từ Iraq và Canada, theo thông tin từ các nhà buôn dầu. Xuất khẩu dầu thô của Mỹ sang Châu Á cũng có thể tăng lên do các nhà máy lọc dầu ở Mỹ sẽ nhập khẩu nhiều dầu từ Venezuela hơn.
Đối với Nga và Iran, các chuyên gia dự đoán rằng dầu từ hai quốc gia này vẫn sẽ tiếp tục lưu thông trên thị trường toàn cầu, bất chấp các biện pháp trừng phạt. Điều này có thể góp phần kiểm soát giá dầu trước khi bước vào giai đoạn quan trọng của bầu cử Tổng thống tại Mỹ. Iran đặt mục tiêu sản xuất 3,6 triệu thùng/ngày trong quý I/2024, tăng so với mức hiện tại là 3,4 triệu thùng.
3. Các nhà máy lọc dầu mới trên thê giới
Theo đánh giá của các chuyên gia cho biết, Sau chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine, nguồn cung các sản phẩm từ lọc dầu, đặc biệt là dầu diesel đã gặp khó khăn. Tuy nhiên, dự báo cho thấy nguồn cung sẽ dần mở rộng trong năm tới. Cụ thể là hơn một triệu thùng sản phẩm từ dầu mỗi ngày sẽ được bổ sung ra thị trường từ Trung Quốc, Ấn Độ, Mexico, Trung Đông và Nigeria trong năm tới.
Điều này được thúc đẩy bởi sự xuất hiện của các nhà máy lọc dầu mới như: Yulong Petrochemical ở Trung Quốc, Panipat và Koyali ở Ấn Độ, Dangote ở Nigeria và Dos Bocas ở Mexico.
4. Các quốc gia phi OPEC
Dự báo năm 2024 cho thấy nhóm các nước sản xuất dầu không thuộc OPEC dẫn đầu là Brazil, Guyana và Mỹ sẽ tăng sản xuất. Do đó, nguồn cung dầu thô ngọt nhẹ sẽ gia tăng, trong khi loại dầu chua có độ nặng trung bình (medium sour grade) vẫn bị hạn chế theo chính sách của OPEC+.
Vikas Dwivedi cho rằng điều này có thể làm thu hẹp chênh lệch giá giữa các loại dầu thô trên toàn cầu trong năm tới. Theo ông, chênh lệch giá giữa dầu thô ngọt nhẹ và dầu chua trung bình chỉ khoảng 2 đến 4 USD/thùng. Đồng thời, chênh lệch giá giữa dầu nặng và dầu nhẹ cũng có thể giảm xuống còn 4 USD/thùng, bằng một nửa so với mức hiện tại.
Hầu hết các nhà máy lọc dầu tại Mỹ, Ấn Độ và Trung Quốc được xây dựng để xử lý dầu nặng. Vì thế nguồn cung dầu này có thể thắt chặt khi các nhà máy hoạt động trở lại sau đợt bảo dưỡng quý II.
Alan Gelder nói rằng Mỹ và Châu Á có thể đối đầu trong việc nhập khẩu dầu nặng. Mỹ và Ấn Độ có thể tìm đến Venezuela để mua nhiều dầu nặng hơn. Trong khi đó, Trung Quốc và Ấn Độ được dự đoán sẽ tiếp tục phụ thuộc vào nguồn cung từ Nga và Iran.
Theo Reuters
