::
Quyết định rút lui của Thủ tướng Fumio Kishida có thể dẫn đến việc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) phải hoãn kế hoạch tăng lãi suất trong một khoảng thời gian.
Ngày 14/8, ông Kishida thông báo rằng ông sẽ không tham gia tranh cử chức chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP) trong cuộc bầu cử sắp tới vào tháng 9. Điều này có nghĩa là sau thời điểm đó, ông sẽ không còn giữ vị trí Thủ tướng Nhật Bản. Đảng LDP, với vai trò lãnh đạo nước Nhật gần như liên tục từ năm 1945, sẽ tiến hành bầu chọn chủ tịch mới vào tháng tới. Thông thường, người đảm nhiệm chức chủ tịch đảng cầm quyền cũng kiêm luôn vai trò Thủ tướng.
Các nhà phân tích cho rằng điều này có thể dẫn đến việc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) trì hoãn kế hoạch tăng lãi suất. Thời gian tạm dừng sẽ phụ thuộc vào quá trình lựa chọn lãnh đạo mới của đảng cầm quyền và phản ứng của thị trường, ảnh hưởng đến tần suất điều chỉnh lãi suất.
Lãi suất tại Nhật Bản đã duy trì ở mức thấp gần 20 năm. Tuy nhiên, năm nay, chính sách tiền tệ đã bắt đầu thay đổi với hai lần điều chỉnh tăng lãi suất. Hiện tại, lãi suất tham chiếu ở mức khoảng 0,25%.
Đến nay, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) vẫn hợp tác chặt chẽ với chính quyền của Thủ tướng Kishida trong việc truyền đạt lợi ích của việc tăng lương cho người lao động. Vài ngày trước khi BOJ thực hiện đợt tăng lãi suất vào tháng 7, ông Kishida đã nhấn mạnh rằng việc bình thường hóa chính sách tiền tệ sẽ thúc đẩy Nhật Bản chuyển sang nền kinh tế dựa trên tăng trưởng. Điều này cho thấy ông đang ủng hộ việc kết thúc giai đoạn lãi suất cực thấp.
Việc ông Kishida từ chức sẽ tạo ra một khoảng trống chính trị, làm gia tăng sự bất ổn về chính sách kinh tế và gây thêm khó khăn cho nỗ lực của BOJ trong việc điều chỉnh chính sách tiền tệ. Dù vậy, các ứng cử viên hiện tại cho vị trí Thủ tướng đều ủng hộ việc tiếp tục tăng lãi suất.
Ông Shigeru Ishiba, được coi là ứng viên hàng đầu cho vị trí lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP), đã chia sẻ với Reuters rằng BOJ đang “đi đúng hướng” khi thực hiện các đợt tăng lãi suất từ từ. Các ứng viên khác như Toshimitsu Motegi và Taro Kono cũng đồng tình với quan điểm này và kêu gọi tiếp tục tăng lãi suất.
Người duy nhất kêu gọi nới lỏng chính sách tiền tệ là Sanae Takaichi, người thuộc đảng ủng hộ các chính sách kích thích tương tự như dưới thời cựu Thủ tướng Shinzo Abe.
Nhà kinh tế học Mari Iwashita nói với Reuters: “Dù Takaichi có thể là một trường hợp đặc biệt, phần lớn các ứng viên không phản đối việc bình thường hóa chính sách của BOJ. Nếu xu hướng này tiếp tục, lộ trình tăng lãi suất dài hạn của ngân hàng sẽ ít bị gián đoạn.”
Khi đồng yen yếu, nó có thể gây áp lực lên các hộ gia đình bằng cách làm gia tăng chi phí sinh hoạt. Do đó, các chính trị gia có thể xem xét việc từ từ tăng lãi suất. Điều này có nghĩa là Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) sẽ tiếp tục điều chỉnh chính sách tiền tệ, mặc dù tốc độ điều chỉnh có thể chậm hơn so với dự kiến.
Một khảo sát của Viện Nghiên cứu Kinh tế Nhật Bản vào cuối tháng trước cho thấy nhiều nhà kinh tế dự đoán sẽ có thêm đợt điều chỉnh lãi suất vào cuối năm. Số liệu ngày 15/8 cho thấy GDP Nhật Bản tăng trưởng vượt dự báo trong quý II nhờ vào sự sôi động của tiêu dùng, củng cố khả năng nâng lãi suất trong thời gian tới.
Dù vậy, BOJ có lý do chính đáng để duy trì lãi suất không đổi trong cuộc họp chính sách sắp tới vào ngày 19-20/9. Thời điểm này trùng với cuộc đua vào vị trí lãnh đạo của LDP, cùng với cuộc bầu cử ở Mỹ, có thể gây ra sự biến động trên thị trường, khiến ngân hàng này phải cân nhắc cẩn trọng trước khi đưa ra quyết định.
Toru Suehiro, kinh tế trưởng tại Daiwa Securities, cho rằng BOJ sẽ giữ nguyên lãi suất ít nhất cho đến tháng 12, khi tình hình chính trị tại Nhật Bản và Mỹ trở nên rõ ràng hơn.
