::
Khi xem bản tin trên Fox News về vụ “người Cơ đốc giáo bị tàn sát tại Nigeria”, ông Trump tỏ ra tức giận và cảnh báo có thể tiến hành hành động quân sự đối với quốc gia này.
Tối 31/10, khi đang trên chuyên cơ bay đến Florida để nghỉ cuối tuần, Tổng thống Mỹ Donald Trump xem được bản tin của Fox News nói về tình trạng bạo lực tại Nigeria quốc gia Tây Phi cách Mỹ khoảng 10.000 km. Bản tin đề cập việc người Cơ đốc giáo ở Nigeria trở thành mục tiêu tấn công của các nhóm Hồi giáo cực đoan.
“Một quan chức Nhà Trắng giấu tên cho hay, Tổng thống Trump lập tức tỏ ra giận dữ và yêu cầu các trợ lý cung cấp thêm thông tin về tình hình tại Nigeria. Ngay sau khi chuyên cơ Không lực Một hạ cánh xuống West Palm Beach, ông nhanh chóng đăng bài viết trên mạng xã hội Truth Social.”
Tổng thống Trump cho biết, người Cơ đốc giáo ở Nigeria đang phải đối mặt với nguy cơ sinh tử khi hàng nghìn người đã bị giết hại. Ông quy trách nhiệm cho các nhóm Hồi giáo cực đoan gây ra những vụ thảm sát này, đồng thời khẳng định coi Nigeria là “quốc gia cần được quan tâm đặc biệt” tức quốc gia chưa nỗ lực đầy đủ trong việc ngăn chặn các vi phạm về tự do tôn giáo, theo Đạo luật Tự do Tôn giáo Quốc tế.
Theo CNN, một quan chức Nhà Trắng cho biết Tổng thống Trump “đã quan tâm đến vấn đề này từ lâu và bắt đầu cân nhắc việc đăng tải lên mạng xã hội Truth Social”.
Tình hình của cộng đồng Cơ đốc giáo tại Nigeria sau đó trở thành chủ đề chính trong các phát biểu của ông Trump suốt cuối tuần vừa qua.
Ngày 1/11, ông Trump viết rằng nếu chính phủ Nigeria tiếp tục để các vụ sát hại người Cơ đốc giáo xảy ra, Mỹ sẽ ngay lập tức chấm dứt mọi viện trợ và hỗ trợ cho nước này, thậm chí có thể đưa lực lượng vào bên trong để tiêu diệt những phần tử khủng bố chịu trách nhiệm cho các tội ác đó.
Ông cũng ra lệnh cho Bộ Quốc phòng chuẩn bị phương án hành động, đồng thời cảnh báo chính quyền Nigeria phải nhanh chóng tự giải quyết vấn đề. Nếu phải tấn công, Mỹ sẽ hành động nhanh và mạnh mẽ, đáp trả giống như cách những kẻ khủng bố đã tấn công các tín đồ Cơ đốc. Ông nói.
Một số đồng minh chính trị của ông Trump bao gồm Thượng nghị sĩ Cộng hòa Ted Cruz, thành viên Ủy ban Đối ngoại Thượng viện cùng một số nhân vật nổi tiếng khác nhanh chóng lên tiếng cáo buộc rằng người theo đạo Cơ đốc đang “bị đàn áp ở Nigeria”, dù chưa có bằng chứng cụ thể. Họ thậm chí còn gọi đây là “một cuộc diệt chủng”.
Theo một nguồn tin am hiểu tư duy của Tổng thống Trump, ông chủ Nhà Trắng muốn “quan sát phản ứng của Nigeria” trước tuyên bố này. “Đó là cách ông ấy thể hiện nghệ thuật đàm phán”, nguồn tin nói thêm.
Theo Darren Kerr – Hiệu trưởng Trường Nghiên cứu Hòa bình thuộc Đại học California – Mỹ hoàn toàn có lý do để đặt nghi vấn về việc chính phủ Nigeria đã sử dụng nguồn vũ khí và viện trợ mà Washington cung cấp trong những năm qua ra sao, ông chia sẻ với NBC News.
“Có vẻ như Tổng thống đang muốn chất vấn rằng: ‘Các ông đang làm gì vậy? Chiến lược ở đâu? Kết quả mà chúng ta mong đợi đâu rồi?’”, ông Kerr bình luận.
Nhiều chuyên gia cho rằng phát biểu của ông Trump chủ yếu phản ánh động cơ chính trị trong nước hơn là nhằm giải quyết trực tiếp các vấn đề an ninh tại Nigeria.
Trong cuộc vận động tranh cử năm 2024, ông Trump từng hứa sẽ mạnh tay chống lại tình trạng phân biệt đối xử với người theo đạo Cơ đốc. Các quan chức trong chính quyền khi đó cũng khẳng định rằng việc bảo vệ cộng đồng Cơ đốc giáo là một trong những trọng tâm của chính sách đối ngoại dưới thời ông.
Một số chuyên gia khác cho rằng việc ông Trump mô tả tình hình ở Nigeria là “cuộc diệt chủng nhằm vào người Cơ đốc giáo” là không chính xác và mang tính giản lược, bởi thực tế, người dân Nigeria thuộc nhiều tôn giáo khác nhau đều là nạn nhân của các nhóm cực đoan.
Nigeria – quốc gia nằm ở Tây Phi với hơn 220 triệu dân có khoảng 53% dân số theo đạo Hồi, 45% theo đạo Cơ đốc, và phần còn lại là tín đồ của các tôn giáo bản địa châu Phi. Dù cộng đồng quốc tế từ lâu đã bày tỏ quan ngại về tình trạng bạo lực nhằm vào người Cơ đốc giáo tại đây, nhưng thực tế cho thấy bức tranh xung đột ở Nigeria phức tạp hơn nhiều.
Khu vực đông bắc Nigeria từ lâu đã chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi làn sóng bạo lực do các tổ chức Hồi giáo cực đoan như Boko Haram và Nhà nước Hồi giáo tỉnh Tây Phi gây ra. Những nhóm này không chỉ tấn công tín đồ Cơ đốc giáo mà còn nhắm vào cả người Hồi giáo bị coi là “không đủ đức tin”.
Tại miền trung đất nước, các cuộc đụng độ đẫm máu vẫn thường xuyên xảy ra giữa người Hồi giáo du mục chăn thả gia súc và nông dân Cơ đốc giáo bản địa, chủ yếu xoay quanh tranh chấp đất canh tác. Nguồn gốc của xung đột xuất phát từ việc thiếu đất và nước, song yếu tố tôn giáo và sắc tộc đã khiến tình hình trở nên căng thẳng hơn.
Những người Hồi giáo du mục thường cho rằng họ chỉ đang đáp trả việc người và gia súc của mình bị sát hại, trong khi các cộng đồng Cơ đốc giáo địa phương lại xem những hành động đó như một hình thức thanh trừng sắc tộc. Nhiều linh mục, mục sư Công giáo và Tin lành bị bắt cóc để đòi tiền chuộc, do họ được coi là những người có ảnh hưởng, có khả năng huy động tài chính từ giáo dân.
Tại khu vực đông nam Nigeria, các lực lượng ly khai tìm cách tái lập nhà nước Biafra đã tiến hành nhiều vụ tấn công nhằm vào cơ quan chính quyền và dân thường, trong đó phần lớn nạn nhân là tín đồ Cơ đốc giáo.
Hàng nghìn người đã mất mạng trên nhiều khu vực, khiến khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng. Dù chính phủ Nigeria đã nỗ lực suốt nhiều năm để kiểm soát bạo lực, tình hình vẫn chưa được cải thiện khi lực lượng an ninh bị trải mỏng và thiếu hiệu quả.
Hiện vẫn chưa rõ chính quyền của Tổng thống Trump sẽ triển khai biện pháp cụ thể nào nhằm đối phó với các nhóm phiến quân Hồi giáo tại Nigeria. Theo hai quan chức Mỹ, việc tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) đang được xem xét như một lựa chọn khả thi. Một quan chức khác tiết lộ Nhà Trắng hiện duy trì liên lạc thường xuyên với chính phủ Nigeria.
Daniel Bwala cố vấn của Tổng thống Nigeria cho biết quốc gia này sẵn sàng tiếp nhận sự hỗ trợ từ Mỹ trong cuộc chiến chống các phần tử cực đoan, đồng thời khẳng định Nigeria vẫn là một quốc gia “có chủ quyền”.
Người phát ngôn Nhà Trắng Anna Kelly ngày 3/11 xác nhận rằng Mỹ đang xem xét các phương án hành động, song từ chối tiết lộ chi tiết.
“Nếu có quyết định cụ thể, Tổng thống sẽ là người trực tiếp công bố,” bà Kelly cho biết.
