Tesla đang chứng kiến sự sụt giảm doanh số đáng kể, với nhiều ý kiến cho rằng một phần nguyên nhân xuất phát từ việc CEO Elon Musk tham gia vào các vấn đề chính trị.
Năm 2024 lần đầu tiên chứng kiến doanh số toàn cầu của Tesla suy giảm, với mức giảm 1% so với năm 2023. Dù con số này không quá lớn đối với nhiều doanh nghiệp, nhưng đây là dấu hiệu đáng chú ý khi hãng xe điện Mỹ từng đạt mức tăng trưởng 38% và 40% trong hai năm trước đó.
Giá cổ phiếu Tesla suốt thập kỷ qua chủ yếu tăng nhờ kỳ vọng vào sự tăng trưởng trong tương lai. Tuy nhiên, doanh số hãng tiếp tục giảm 16% trong tháng đầu năm nay so với tháng 12/2024, làm dấy lên nhiều lo ngại.
Tesla đang đối mặt với sự sụt giảm doanh số tại châu Âu, trong đó thị trường Anh giảm gần 12%, dù số lượng xe điện đăng ký tại quốc gia này đạt mức cao kỷ lục, theo New AutoMotive. Một số thị trường khác ghi nhận mức giảm mạnh hơn trong tháng qua, với doanh số tại Pháp giảm 63%, Thụy Điển giảm 44%, trong khi Hà Lan và Na Uy lần lượt giảm 42% và 38%.
Doanh số xe Tesla sụt giảm trong bối cảnh CEO Elon Musk ngày càng can dự vào các vấn đề chính trị, từ việc hỗ trợ chiến dịch tranh cử của ông Donald Trump năm ngoái đến đảm nhận vai trò cố vấn cấp cao cho Tổng thống.
Gần đây, Nhà Trắng khẳng định Musk không có quyền đưa ra quyết định tại Ban hiệu suất chính phủ (DOGE). Tuy nhiên, việc ông cùng cựu Tổng thống Trump xuất hiện trong các cuộc họp báo tại Phòng Bầu dục cho thấy tầm ảnh hưởng không hề nhỏ.
Doanh số Tesla liên tục sụt giảm, và theo giới phân tích, một phần nguyên nhân có thể đến từ việc Elon Musk ngày càng dấn sâu vào chính trường.
Tại Mỹ, dữ liệu từ S&P Global Mobility cho thấy mức độ gắn bó của khách hàng với Tesla đang suy giảm, đặc biệt tại các “bang xanh” khu vực có xu hướng ủng hộ đảng Dân chủ. Cụ thể, tỷ lệ khách hàng tiếp tục mua xe Tesla tại những bang này đã giảm 7% trong một năm, xuống còn 65% vào quý IV/2024.
Tại các “bang đỏ” – khu vực do đảng Cộng hòa kiểm soát, tỷ lệ khách hàng tiếp tục mua xe Tesla chỉ tăng nhẹ từ 47,6% lên 48,2%. Một khảo sát khác của Morning Consult cho thấy tỷ lệ người Mỹ “không xem xét” mua xe Tesla đã tăng từ 27% vào năm 2024 lên gần 32% năm nay, gần gấp đôi so với bốn năm trước.
Tại châu Âu, xu hướng tương tự cũng được ghi nhận khi quan điểm công chúng về Elon Musk không còn tích cực. Theo khảo sát cuối tháng trước của trang web đánh giá Electrifying, 59% chủ sở hữu xe điện tại Anh và những người có ý định mua xe cho biết ảnh hưởng của Musk là một yếu tố khiến họ không lựa chọn Tesla.
“Ảnh hưởng của Musk đối với thương hiệu ngày càng gây tranh cãi, khiến nhiều khách hàng chuyển sang các lựa chọn khác,” Ginny Buckley, CEO của Electrifying, cho biết.
Tại Anh, số lượng mẫu xe điện phổ thông hiện đã vượt 130, tăng hơn 5 lần so với năm 2020, tạo điều kiện để người tiêu dùng dễ dàng thay thế Tesla. “Chưa bao giờ cạnh tranh trên thị trường khốc liệt như hiện nay, và hãng xe điện của Musk đang chịu áp lực rõ rệt,” ông bình luận.
Tại Đức, doanh số của hãng xe điện Mỹ trong tháng 1 giảm 59% so với cùng kỳ năm trước. Việc Elon Musk bày tỏ quan điểm ủng hộ đảng Alternative for Germany (AfD) một đảng có lập trường cứng rắn, đã gây ra nhiều phản ứng trái chiều trên thị trường.
Tại Thụy Điển, mức độ thiện cảm của khách hàng đối với Tesla giảm xuống còn 11% sau lễ nhậm chức của cựu Tổng thống Trump. Trong khi đó, tỷ lệ ý kiến tiêu cực tăng từ 47% lên 63%.
Tuy nhiên, CNN cho rằng vẫn chưa có đủ cơ sở để khẳng định các quan điểm chính trị gây tranh cãi của CEO Elon Musk là nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm doanh số của Tesla.
Stephanie Valdez Streaty, Giám đốc phân tích ngành tại Cox Automotive, cho rằng: “Hiện tại vẫn quá sớm để kết luận liệu những tranh cãi xoay quanh Elon Musk có tác động lớn đến kết quả kinh doanh của Tesla hay không.”
Nhiều chuyên gia cho rằng nguyên nhân chính khiến hoạt động kinh doanh của Tesla suy giảm không phải do yếu tố chính trị, mà là sự cạnh tranh ngày càng gay gắt. Trong quý IV/2024, BYD đối thủ lớn từ Trung Quốc đã vượt Tesla về doanh số và đang mở rộng thị phần tại cả châu Âu lẫn Trung Quốc.
Trong khi đó, các hãng xe phương Tây như GM, Ford và Volkswagen liên tục ra mắt các mẫu xe điện mới với mức giá cạnh tranh hơn. Ngược lại, Tesla chưa có sự thay đổi đáng kể đối với các dòng xe chủ lực như Model 3, Model Y, Model S và Model X. Mẫu Cybertruck mới ra mắt thuộc phân khúc bán tải cao cấp, có giá thành cao và chỉ phù hợp với một nhóm khách hàng nhất định.
Giám đốc điều hành New AutoMotive, Ben Nelmes, cho rằng những thách thức của Tesla chủ yếu xuất phát từ việc hãng không ra mắt mẫu xe mới nào kể từ Model Y vào năm 2020. “Vấn đề không nằm ở quan điểm cá nhân của Musk hay cách người tiêu dùng tại Anh nhìn nhận về ông, mà là do Tesla đã chững lại trong đổi mới sau Model Y,” ông chia sẻ.
Dù những tranh cãi xoay quanh Musk vẫn thu hút sự chú ý, giới phân tích cho rằng yếu tố then chốt ảnh hưởng đến doanh số Tesla vẫn là giá cả và giá trị sản phẩm. “Phần lớn người mua xe sẽ ưu tiên mức giá, các tùy chọn và giá trị sử dụng hơn là các vấn đề liên quan đến quan điểm chính trị của CEO,” Ivan Drury, chuyên gia tại công ty dữ liệu ô tô Edmunds, nhấn mạnh.
Tesla dường như cũng nhận thức rõ thách thức này. Tháng trước, hãng đã giới thiệu phiên bản nâng cấp của mẫu SUV Model Y tại Trung Quốc, thị trường mà họ đang chịu áp lực lớn từ cuộc cạnh tranh về giá và các chương trình ưu đãi từ các đối thủ trong nước.
Đầu tháng 2, công ty triển khai khoản hỗ trợ bảo hiểm trị giá 8.000 nhân dân tệ cho tất cả xe Model 3. Đồng thời, chương trình này đi kèm với việc gia hạn ưu đãi giảm giá 10.000 nhân dân tệ (khoảng 1.372 USD) cho các khoản vay mua Model Y phiên bản trước, cùng chính sách hỗ trợ lãi suất 0% trong 5 năm cho một số mẫu Model 3 và Model Y cũ.