Sau khi ban hành đòn thuế gây chấn động toàn cầu, Tổng thống Trump đã điều chỉnh quyết định trước những biến động tiêu cực trên thị trường chứng khoán.
Kể từ khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nỗ lực thực thi các cam kết tranh cử, từ tinh giản bộ máy chính phủ, siết chặt an ninh biên giới và kiểm soát nhập cư, đến áp thuế đối với cả đồng minh lẫn đối thủ của Mỹ, cùng nhiều vấn đề khác.
Ông Trump kiên trì thúc đẩy các chính sách của mình, bất chấp những tranh cãi và các thách thức pháp lý tại tòa án. Đến thời điểm hiện tại, rào cản lớn nhất đối với ông dường như là những biến động trên thị trường Phố Wall.
Ngày 2/4, Tổng thống Trump tuyên bố áp thuế mới với khoảng 180 đối tác thương mại của Mỹ. Ông cho biết ngoài mức thuế chung 10%, sẽ áp mức thuế đối ứng cao hơn đối với khoảng 60 đối tác lớn, bắt đầu từ ngày 9/4.
Tuy vậy, chỉ sau khoảng nửa ngày áp dụng, ông Trump bất ngờ thông báo hoãn thi hành 90 ngày đối với nhiều đối tác, ngoại trừ Trung Quốc. Quyết định này được đưa ra sau khi thị trường chứng khoán Mỹ giảm mạnh và trái phiếu Mỹ bị bán tháo, gây lo ngại trong giới đầu tư.
Trong những ngày kế tiếp, Mỹ và Trung Quốc liên tục nâng mức thuế đáp trả lẫn nhau, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ bùng phát chiến tranh thương mại, đe dọa kinh tế toàn cầu. Tổng thống Trump thậm chí còn đe dọa cách chức Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell do không hài lòng với cách điều hành của ông. Những phát biểu của ông Trump về việc sa thải Powell đã khiến thị trường chứng khoán tiếp tục lao dốc, dẫn tới một đợt bán tháo mạnh trên phố Wall vào ngày 21/4.
Sau đó, ông Trump tỏ ra mềm mỏng hơn với Trung Quốc, tuyên bố mức thuế nhập khẩu 145% áp lên nước này sẽ được điều chỉnh giảm mạnh nếu hai bên đạt được thỏa thuận thương mại, nhưng sẽ không hạ xuống 0%. Tổng thống Mỹ cũng cho biết “không có ý định” cách chức Chủ tịch Fed, giải thích rằng ông chỉ mong muốn Fed chủ động hạ lãi suất.
Những bình luận mới của ông Trump đã giúp thị trường toàn cầu phục hồi. Chứng khoán tăng điểm, đồng USD mạnh lên và giá vàng giảm khi tâm lý nhà đầu tư cải thiện, theo đánh giá của Tina Teng, chuyên gia phân tích tại Euronews.
Cả Tổng thống Trump và các quan chức Nhà Trắng đều khẳng định rằng những điều chỉnh chính sách hiện nay nằm trong kế hoạch dài hạn đã được lên từ trước, với mục tiêu thúc ép các đồng minh và đối thủ ký kết thỏa thuận thương mại với Mỹ. Họ nhấn mạnh ông Trump vẫn kiên trì theo đuổi cam kết tái định hình thương mại toàn cầu.
Người phát ngôn Nhà Trắng, Kush Desai, cho biết “lợi ích tốt nhất của người dân Mỹ” là yếu tố duy nhất chi phối các quyết định của Tổng thống Trump.
Dù vậy, các nguồn tin am hiểu cho biết trong mỗi quyết định, ông Trump đều nhận được sự tham vấn từ các trợ lý và thành viên nội các, bao gồm Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, rằng việc duy trì chính sách cứng rắn có thể làm gia tăng sự hỗn loạn trên thị trường.
Theo các nguồn tin, Chánh văn phòng Nhà Trắng Susie Wiles cũng từng cảnh báo ông Trump rằng nếu thị trường sụp đổ, ông có thể mất đi nguồn ủng hộ chính trị quan trọng, điều tối cần thiết cho việc thúc đẩy các chương trình nghị sự trong tương lai.
Tuy nhiên, theo các nguồn tin thạo tin, trong mỗi quyết định, ông Trump đều tham khảo ý kiến từ các trợ lý cùng thành viên nội các, trong đó có Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, với cảnh báo rằng việc giữ nguyên chính sách cứng rắn có thể khiến thị trường thêm bất ổn.
Nguồn tin cũng cho biết Chánh văn phòng Nhà Trắng Susie Wiles từng thuyết phục ông Trump rằng sự lao dốc của thị trường có thể làm ông mất đi lực lượng ủng hộ chính trị quan trọng, yếu tố then chốt để thúc đẩy các chương trình nghị sự sắp tới.
Đầu tuần, ông Trump đã gặp các giám đốc điều hành của những nhà bán lẻ lớn như Target, Walmart và Home Depot. Theo nguồn tin nắm rõ nội dung trao đổi, các lãnh đạo này cảnh báo rằng thuế quan có nguy cơ làm gián đoạn chuỗi cung ứng và đẩy giá cả tăng cao.
Kể từ khi ông Trump nhậm chức, chỉ số S&P 500 đại diện cho vốn hóa của 500 công ty đại chúng lớn nhất nước Mỹ đã mất khoảng 10%, ghi nhận mức giảm sâu nhất trong 100 ngày đầu tiên của bất kỳ nhiệm kỳ tổng thống nào, theo dữ liệu từ Dow Jones.
Dưới góc nhìn chuyên gia, những điều chỉnh trong chính sách của ông Trump phản ánh sự chú ý ngày càng lớn của Tổng thống Mỹ đối với diễn biến thị trường và các khuyến nghị từ những cố vấn tài chính hàng đầu ở Phố Wall.
Theo giới phân tích, ông Trump theo đuổi đồng thời hai mục tiêu: thúc đẩy thị trường chứng khoán tăng trưởng và phục hồi ngành sản xuất nội địa thông qua việc áp thuế, nhưng hai mục tiêu này đôi khi xung đột, buộc ông phải linh hoạt điều chỉnh chiến lược.
Các cựu cố vấn và trợ lý hiện tại của ông Trump cho biết Tổng thống đặc biệt chú ý đến diễn biến thị trường sau mỗi quyết sách.
“Ông ấy xem thị trường như thước đo phản ánh tâm lý xã hội và tình hình tài chính,” David Urban, cựu cố vấn chính trị của ông Trump, chia sẻ.