Kế hoạch nới lỏng tài khóa kết hợp với các chính sách kiểm soát nhập cư chặt chẽ của Tổng thống Donald Trump, cùng với môi trường lãi suất cao tại Mỹ, dự kiến sẽ ảnh hưởng đáng kể đến dòng vốn đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2025.
Phân tích rủi ro trên thị trường chứng khoán
Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 ghi nhận chiến thắng áp đảo của Đảng Cộng hòa, khi ông Donald Trump tái đắc cử và đảng này giành quyền kiểm soát cả Thượng viện lẫn Hạ viện. Trước cục diện “làn sóng đỏ” này, thị trường tài chính toàn cầu trong năm 2025 được dự báo sẽ đối mặt với nhiều biến động đáng kể.
Đối với thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam, ông Nguyễn Duy Anh, Trưởng phòng Quản lý Danh mục Đầu tư của VCBF, nhận định rằng xu hướng giảm điểm cùng với thanh khoản thấp trên toàn thị trường từ đầu năm đến nay phần nào phản ánh những lo ngại đang hiện hữu.
Trong khi đó, lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm thường có xu hướng giảm trong các giai đoạn Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) thực hiện cắt giảm lãi suất điều hành. Tuy nhiên, kể từ khi Fed bắt đầu giảm lãi suất vào tháng 9/2024, lợi suất này lại duy trì ở mức cao, cho thấy một diễn biến khá bất thường.
“Hiện tượng tương tự đã từng xảy ra vào năm 1989, gây ra sự lo ngại trong giới đầu tư về nguy cơ khủng hoảng và đặt dấu hỏi về khả năng Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất,” ông Duy Anh chia sẻ.
Bổ sung thêm, ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh Số tại Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS), cho biết Goldman Sachs gần đây đã nhận định rằng, mặc dù Tổng thống Donald Trump tuyên bố áp thuế 60% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, nhưng với lợi suất trái phiếu Mỹ hiện đang ở mức 5%, lạm phát có thể gia tăng trở lại. Thậm chí, theo đánh giá của Bank of America, Fed có thể sẽ không hạ lãi suất trong năm 2025, cho thấy áp lực từ lạm phát đang vượt qua vấn đề thương mại.
“Ông Trump lo ngại vấn đề lạm phát. Khi lạm phát có dấu hiệu quay trở lại, các chính sách thương mại và thuế quan của ông có thể không được triển khai ở mức độ sâu và mạnh như kỳ vọng ban đầu. Vì vậy, tôi dự đoán vào ngày nhậm chức, ông Trump sẽ ký tăng thuế nhập khẩu lên 20% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, và chỉ một số mặt hàng cụ thể mới chịu mức thuế 60%,” ông Đức chia sẻ, đồng thời bày tỏ lạc quan rằng thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn có triển vọng tích cực trong năm 2025 khi ông Trump điều chỉnh chiến lược.
Chung quan điểm, ông Nguyễn Minh Tuấn, CEO AFA Capital, nhận định rằng trong bối cảnh các chính sách hiện tại tập trung vào việc ảnh hưởng tổng cầu, các chính sách trong nhiệm kỳ Tổng thống thứ hai của ông Donald Trump (Trump 2.0), đặc biệt là chính sách thuế quan đối với Trung Quốc, Canada và những nền kinh tế chịu tác động từ sự dịch chuyển thương mại khỏi Trung Quốc (bao gồm Việt Nam), sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động xuất nhập khẩu cũng như tỷ giá.
Cụ thể, Mỹ dự kiến áp thuế 25% lên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc sau khi hoàn tất các cuộc điều tra, 25% với Canada và Mexico, cùng mức 10% đối với các nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi sự dịch chuyển thương mại khỏi Trung Quốc (bao gồm Việt Nam) trong kịch bản cơ sở, với xác suất xảy ra khoảng 55%. Kịch bản này dự báo xuất khẩu của Việt Nam sẽ vẫn khả quan và tiếp tục hưởng lợi từ dòng dịch chuyển thương mại.
Trong kịch bản xấu hơn, với xác suất 45%, Mỹ có thể áp mức thuế 60% lên hàng hóa Trung Quốc và 20% đối với các quốc gia được hưởng lợi từ thương mại chuyển dịch. Điều này có thể tác động tiêu cực đến xuất khẩu của Việt Nam do mức thuế cao hơn và tổng cầu giảm sút trong bối cảnh chiến tranh thương mại leo thang.
Bên cạnh những yếu tố trên, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tiến hành một số đợt can thiệp sử dụng dự trữ ngoại hối nhằm ổn định tỷ giá ngay từ đầu năm 2025.
“Khả năng giảm lãi suất là rất hạn chế, trong khi tỷ giá vẫn chịu nhiều áp lực. Để hỗ trợ tỷ giá, dư địa cho chính sách tiền tệ ngày càng thu hẹp, khiến việc điều hành phải tiếp tục cân đối giữa tỷ giá và lãi suất, tương tự như giai đoạn 2023-2024. Điều này có thể làm lãi suất trên thị trường tăng, mặc dù lãi suất điều hành không được điều chỉnh tăng,” ông Tuấn phân tích.
Liên quan đến tác động lan tỏa từ hoạt động đầu tư, ông Tuấn cho rằng kỳ vọng không nên đặt quá cao, mặc dù đầu tư công dự kiến sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ và đầu tư tư nhân đã có dấu hiệu phục hồi. Tuy nhiên, mức đầu tư hiện tại vẫn chỉ đạt khoảng một nửa so với thời kỳ trước khi đại dịch Covid-19 xảy ra.
Thị trường chứng khoán Việt Nam khó tăng trưởng nếu USD chưa đạt đỉnh
Đánh giá về sự kiện ông Donald Trump chính thức nhậm chức Tổng thống vào ngày 20/1, trùng với thời điểm sát kỳ nghỉ Tết Âm lịch, ông Nguyễn Việt Đức dự đoán thị trường có thể chạm đáy vào thời gian này.
“Đây là lý do tôi cho rằng những ngày cận Tết Nguyên đán, khi phần lớn mọi người tạm gác công việc, trở về chuẩn bị Tết với bánh chưng, cành đào, thì lại là cơ hội để nhà đầu tư mua cổ phiếu. Điều này có thể mang lại lợi nhuận tích cực, như một món ‘lì xì’ đầu năm mới,” ông Đức chia sẻ.
Theo đại diện VPBankS, việc theo dõi chỉ số USD Index (DXY) là rất quan trọng, bởi dữ liệu trong quá khứ cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam thường khó tăng trưởng nếu đồng đô la Mỹ chưa đạt đỉnh.
“Trong bối cảnh chuyển giao lãnh đạo, quan điểm của hai bên khá khác biệt. Ông Trump có xu hướng muốn giá dầu giảm, trong khi ông Biden đã thực hiện một loạt lệnh trừng phạt nhằm vào các doanh nghiệp sản xuất dầu của Nga. Đối với đồng đô la Mỹ cũng tương tự, dù mục tiêu là làm suy yếu đồng tiền này, nhưng chính sách của ông Trump cùng với việc Fed chưa giảm lãi suất lại tạo ra những tác động ngược chiều,” ông Đức phân tích thêm về tình hình hiện tại.
Về chiến lược đầu tư, ông Đức khuyên nhà đầu tư nên thận trọng và hạn chế việc bắt đáy trong giai đoạn này, bởi mức đáy của thị trường hiện vẫn chưa thể xác định rõ. Ông đề xuất nhà đầu tư duy trì tỷ trọng cổ phiếu ở mức khoảng 20-40% tổng tài sản và để dành khoảng 20% tổng tài sản làm dư địa cho việc bắt đáy khi cơ hội rõ ràng hơn.
“Nhà đầu tư nên đợi các tín hiệu vĩ mô trở nên rõ ràng hơn, vì việc mua vào sau khi thị trường tạo đáy vẫn là một chiến lược hợp lý. Với những nhà đầu tư đang giữ khoảng 20% tỷ trọng cổ phiếu, từ nay đến Tết có thể sẽ xuất hiện nhiều cơ hội tốt,” đại diện VPBankS lưu ý.
Bà Nguyễn Thị Bích Thảo, Giám đốc Đầu tư của Công ty Quản lý Quỹ Manulife Investment Việt Nam, đề xuất rằng nhà đầu tư nên tập trung vào các ngành có tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận ổn định trong cả năm. Đồng thời, ưu tiên các lĩnh vực có khả năng thích ứng tốt với rủi ro, chẳng hạn như tác động từ các chính sách của Tổng thống Donald Trump hoặc biến động tỷ giá.
“Các lĩnh vực như ngân hàng và công nghệ là những nhóm ngành tiềm năng,” bà Thảo chia sẻ.
Ngoài hai nhóm ngành trên, bà Thảo cũng đề xuất nhóm cổ phiếu liên quan đến lĩnh vực đầu tư công, nhờ việc Chính phủ đẩy mạnh chi tiêu cho cơ sở hạ tầng, với tỷ lệ tương đương 6-7% GDP Việt Nam – mức cao hơn đáng kể so với nhiều quốc gia trong khu vực.
Theo bà, các cổ phiếu thuộc lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng và các ngành liên quan, như nguyên vật liệu, năng lượng, cảng biển và logistics, dự kiến sẽ tiếp tục hưởng lợi từ xu hướng đầu tư công này.
Với xu hướng dòng vốn đầu tư nước ngoài tiếp tục chảy mạnh vào Việt Nam, đại diện Manulife Investment Việt Nam cho biết nhiều tập đoàn lớn trên thế giới, bao gồm các công ty công nghệ, đã tìm đến thị trường Việt Nam. Bên cạnh đó, Việt Nam dự kiến sẽ thúc đẩy các cải cách về thể chế, nâng cấp cơ sở hạ tầng, và tham gia vào các xu hướng toàn cầu như chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI), và phát triển bền vững. Nhờ đó, các ngành như công nghệ thông tin, viễn thông và năng lượng tái tạo được đánh giá có tiềm năng lớn trong việc thu hút dòng vốn đầu tư.