::
Một số quốc gia đã lên tiếng phản đối việc áp thuế đối ứng do ông Trump đề xuất, cho rằng biện pháp này là “vô căn cứ” và “thiếu cơ sở hợp lý”.
Ngày 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ áp thuế nhập khẩu 10% đối với tất cả hàng hóa từ nước ngoài, đồng thời áp dụng mức thuế cao hơn đối với một số đối tác thương mại lớn. Cụ thể, Anh, Brazil và Singapore sẽ chịu mức thuế 10%. Liên minh châu Âu, Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ bị đánh thuế trong khoảng từ 20% đến 26%. Đáng chú ý, Trung Quốc và Việt Nam nằm trong nhóm bị áp thuế cao nhất, với mức lần lượt là 34% và 46%.
Bộ Thương mại Trung Quốc đã kêu gọi Mỹ “ngay lập tức” dỡ bỏ mức thuế nhập khẩu đối ứng, đồng thời đề nghị giải quyết các mâu thuẫn thương mại với các đối tác thông qua đối thoại công bằng và mang tính xây dựng.
Trung Quốc cũng khẳng định sẽ đưa ra các biện pháp đáp trả phù hợp. Cộng với hai đợt tăng thuế trước đó, mức thuế mới do Washington công bố sẽ đẩy tổng thuế nhập khẩu áp lên hàng hóa Trung Quốc xuất sang Mỹ lên tới 54%.
Thủ tướng Australia Anthony Albanese cho rằng quyết định áp thuế của Mỹ là “vô lý hoàn toàn”, song khẳng định Australia sẽ không có động thái trả đũa. “Tổng thống Trump nói về thuế đối ứng. Nếu thực sự là có đi có lại, thì mức thuế hợp lý phải là 0%, chứ không phải 10%,” ông nói.
Ông cũng lưu ý rằng Mỹ và Australia đang duy trì hiệp định thương mại tự do, trong đó Mỹ hiện xuất siêu sang Australia với tỷ lệ 2:1. Theo ông Albanese, chính sách thuế này không có cơ sở logic và đi ngược lại tinh thần hợp tác giữa hai nước. “Đây không phải hành xử của một đối tác thân thiết,” Thủ tướng nói thêm.
Tổng thống Donald Trump cho biết Mỹ đã nhập khẩu lượng thịt bò trị giá 3 tỷ USD từ Australia trong năm ngoái, trong khi phía Australia không mua thịt bò từ Mỹ. Thủ tướng Albanese phản hồi rằng việc không nhập khẩu thịt bò tươi sống từ Mỹ là do Australia áp dụng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn sinh học.
New Zealand đã phản bác lập luận của ông Trump liên quan đến mức thuế 20% được cho là nước này áp dụng với hàng hóa Mỹ. Bộ trưởng Thương mại Todd McClay cho rằng biểu thuế mà phía Mỹ công bố không phản ánh đúng tình hình thực tế và đã yêu cầu các cơ quan liên quan làm rõ vấn đề.
“Mức thuế 20% là không có,” một quan chức New Zealand khẳng định, đồng thời cho biết hệ thống thuế của nước này vốn duy trì ở mức rất thấp, thậm chí còn dưới mức 10% mà Mỹ đang áp dụng rộng rãi cho các quốc gia. Vị này cũng nói thêm, New Zealand không có ý định đáp trả vì điều đó chỉ khiến chi phí tăng cao và góp phần đẩy lạm phát lên.
Tổng thống Chile Gabriel Boric lên tiếng cảnh báo rằng các chính sách thuế quan không chỉ tạo ra sự bất ổn mà còn đi ngược lại “những nguyên tắc đã được đồng thuận” trong thương mại quốc tế. Chile hiện thuộc nhóm các quốc gia bị Mỹ áp thuế đối ứng ở mức cơ bản 10%. Mỹ đang là đối tác thương mại lớn thứ hai của Chile, sau Trung Quốc.
Về phía Anh, chính phủ nước này nhấn mạnh mối quan hệ đồng minh bền chặt với Mỹ. Bộ trưởng Kinh doanh Jonathan Reynolds cho biết Anh đang kỳ vọng có thể đạt được một thỏa thuận thương mại nhằm “giảm thiểu tác động” từ mức thuế đối ứng 10% do Washington đưa ra.
Tuy nhiên, ông Reynolds lưu ý rằng “mọi vấn đề đều có thể được đưa ra thảo luận, và chính phủ sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia của Anh”. Các quan chức Anh cũng khẳng định sẽ không lập tức tiến hành biện pháp trả đũa. Liên đoàn Công nghiệp Anh (CBI), một trong những hiệp hội doanh nghiệp lớn nhất nước này, bày tỏ sự ủng hộ đối với động thái trên.
Tại châu Âu, Thủ tướng Italy Giorgia Meloni gọi quyết định áp mức thuế mới 20% đối với EU là một động thái “sai lầm”, và cho rằng biện pháp này không mang lại lợi ích cho bất kỳ bên nào.
“Chúng tôi sẽ làm mọi cách có thể để đạt được một thỏa thuận với Mỹ, nhằm tránh nguy cơ xảy ra một cuộc chiến thương mại điều có thể làm suy yếu phương Tây và mang lại lợi thế cho các đối thủ toàn cầu khác,” Thủ tướng Giorgia Meloni phát biểu. Bà khẳng định chính phủ Italy sẽ hành động vì lợi ích quốc gia và nền kinh tế, đồng thời sẽ tiến hành tham vấn với các đối tác châu Âu.
Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), bà Christine Lagarde, cho rằng châu Âu cần hành động kịp thời và đẩy nhanh quá trình cải cách kinh tế, để có thể cạnh tranh trong một thế giới mà bà gọi là đang “đảo chiều”.
“Trước đây, tất cả các bên đều từng hưởng lợi từ vai trò thống lĩnh của Mỹ – một quốc gia luôn gắn bó với trật tự đa phương dựa trên luật lệ,” bà đề cập đến thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh với lạm phát ổn định và thương mại toàn cầu phát triển mạnh. “Hiện tại, chúng ta đang đối mặt với xu hướng thu hẹp, chia rẽ và sự bất định ngày càng rõ rệt,” bà nói thêm.
Mexico và Canada hiện được tạm miễn áp dụng các loại thuế đối ứng, miễn là hàng hóa của họ đáp ứng các tiêu chuẩn trong khuôn khổ hiệp định thương mại tự do với Mỹ. Trong khi đó, mức thuế 25% đã được thông báo trước đó đối với ôtô nhập khẩu vẫn sẽ được duy trì.
Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cho biết nước này sẽ theo dõi tác động của các mức thuế đối ứng lên nền kinh tế trước khi đưa ra bất kỳ phản ứng nào. “Không có nghĩa là cứ bị áp thuế là chúng tôi sẽ lập tức trả đũa,” bà phát biểu trong buổi họp báo.
Canada từng thực hiện biện pháp đáp trả sau khi Tổng thống Donald Trump áp mức thuế 25%. Trong khi đó, Liên minh châu Âu đã đánh thuế lên lượng hàng hóa Mỹ trị giá 26 tỷ euro (tương đương 28 tỷ USD), bao gồm cả rượu bourbon, dẫn đến việc ông Trump đe dọa áp thuế lên tới 200% đối với rượu nhập khẩu từ châu Âu.
Trong các tuyên bố liên quan đến việc áp thuế, cựu Tổng thống Donald Trump nhiều lần khẳng định ông không trách các quốc gia đã sử dụng thuế quan hay rào cản phi thuế để bảo vệ doanh nghiệp nội địa. “Giờ đây, chúng ta cũng đang áp dụng cách làm tương tự,” ông nói thêm.
Giới chuyên gia cảnh báo rằng một cuộc chiến thương mại toàn diện sẽ không mang lại lợi ích cho bất kỳ phía nào. “Ông Trump lại một lần nữa đẩy châu Âu vào tình thế khó lựa chọn,” theo nhận định của Matteo Villa, chuyên gia cấp cao thuộc Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc tế (ISPI) tại Italy.
“Nếu ông Trump thực sự áp dụng mức thuế cao, châu Âu có thể buộc phải đưa ra biện pháp đáp trả. Tuy nhiên, nghịch lý là EU có thể sẽ ở vị thế thuận lợi hơn nếu chọn cách không hành động,” ông nhận xét. Theo ông, việc trả đũa sẽ khiến Mỹ chịu thêm áp lực, nhưng đồng thời cũng có thể khiến châu Âu chịu tổn thất nặng nề hơn do sự phụ thuộc lớn vào hoạt động xuất khẩu sang thị trường Mỹ.
