Thủ tướng Justin Trudeau tuyên bố Canada đã chuẩn bị sẵn sàng áp dụng các biện pháp thuế quan đáp trả nếu Tổng thống đắc cử Donald Trump khơi mào một cuộc chiến thương mại tại khu vực Bắc Mỹ.
Trong cuộc phỏng vấn với chương trình Inside With Jen Psaki trên MSNBC, Thủ tướng sắp mãn nhiệm của Canada khẳng định rằng Chính phủ của ông không mong muốn xảy ra căng thẳng thương mại với chính quyền mới của Mỹ, nhưng sẽ không ngần ngại đáp trả nếu các sản phẩm của Canada bị áp thuế.
Thủ tướng Justin Trudeau
Theo dữ liệu xuất khẩu từ Bộ Thương mại Mỹ, Canada là quốc gia nhập khẩu nhiều hàng hóa sản xuất tại Mỹ nhất, với giá trị khoảng 320 tỷ USD trong 11 tháng đầu năm ngoái. Trong cùng giai đoạn, Mỹ ghi nhận thâm hụt thương mại hàng hóa với Canada ở mức 55 tỷ USD.
“Giống như trước đây, chúng tôi sẵn sàng áp dụng các biện pháp thuế quan nếu tình huống đòi hỏi,” ông Trudeau tuyên bố. “Canada là đối tác xuất khẩu hàng đầu của khoảng 35 bang tại Mỹ, và bất kỳ hành động nào gây cản trở thương mại giữa hai nước đều sẽ ảnh hưởng đến người dân cũng như việc làm tại Mỹ.” Theo tỷ lệ dân số, Canada nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ cao hơn đáng kể so với mức Mỹ nhập khẩu từ Canada.
Trước đây, khi chính quyền Trump áp thuế đối với thép và nhôm vào năm 2018, Chính phủ Canada đã phản ứng bằng cách áp thuế lên một loạt sản phẩm sản xuất tại Mỹ, bao gồm đồ gia dụng, rượu whiskey ngô và thuyền.
Hiện tại, ông Trump đã tuyên bố đang xem xét áp dụng mức thuế 25% trên diện rộng đối với hàng hóa từ Mexico và Canada. Theo thông tin từ Bloomberg ngày 10/1, một bản kế hoạch trả đũa dự kiến đang được thảo luận trong nội bộ Chính phủ Canada, với phạm vi tác động có thể bao trùm hầu hết các danh mục sản phẩm mà Canada nhập khẩu từ Mỹ.
Trong cuộc trao đổi với Psaki, ông Trudeau nhấn mạnh những nỗ lực của Canada trong việc tăng cường an ninh biên giới, bao gồm triển khai thêm trực thăng và máy bay không người lái, nhằm kiểm soát tốt hơn dòng chảy fentanyl và hạn chế di cư trái phép vào Mỹ. Đây được xem là phản hồi trực tiếp trước những lo ngại từ phía ông Trump.
“Chưa đến 1% người di cư trái phép và lượng fentanyl vào Mỹ có nguồn gốc từ Canada. Vì vậy, chúng tôi không phải là nguyên nhân chính,” ông Trudeau giải thích. “Thực tế, chúng tôi đã thực hiện các bước đi cụ thể để đáp ứng yêu cầu của ông ấy, với những khoản đầu tư trị giá hàng tỷ đô la nhằm tăng cường thêm an ninh biên giới của mình.”
Trudeau mô tả những lời bình luận của Trump về việc biến Canada thành bang thứ 51 của Mỹ là “không đáng bận tâm,” cho rằng điều này chỉ làm sao lãng sự chú ý khỏi các vấn đề quan trọng hơn.
Trước đó, ông Trudeau đã thông báo sẽ rời vị trí Thủ tướng và từ chức lãnh đạo Đảng Tự do vào ngày 6/1. Tuy nhiên, ông sẽ tiếp tục đảm nhận vai trò lãnh đạo đất nước cho đến khi đảng của ông bầu chọn người kế nhiệm vào ngày 9/3.
Cùng thời gian này, một lãnh đạo cấp tỉnh thuộc Đảng Bảo thủ đã có buổi gặp gỡ với ông Trump vào ngày 11/1. Thủ hiến Alberta, bà Danielle Smith, chia sẻ rằng bà đã gặp Tổng thống đắc cử tại khu dinh thự Mar-a-Lago ở Florida để nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác trong lĩnh vực năng lượng giữa Mỹ và Canada.
Hơn một nửa lượng dầu thô nhập khẩu của Mỹ có nguồn gốc từ Canada, trong đó phần lớn xuất phát từ Alberta. Khi được hỏi về khả năng Canada hạn chế nguồn cung năng lượng sang Mỹ, Bộ trưởng Ngoại giao Mélanie Joly trả lời trên CTV News rằng “mọi phương án đều đang được xem xét.” Tuy nhiên, Thủ hiến Alberta, bà Danielle Smith, đã bày tỏ quan điểm không đồng tình với ý tưởng hạn chế xuất khẩu năng lượng.
Ông Trudeau, 53 tuổi, đã đảm nhiệm vai trò Thủ tướng trong suốt 9 năm. Tỷ lệ ủng hộ của ông giảm xuống dưới mức 30% vào năm ngoái, theo khảo sát của Viện Angus Reid. Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland tuyên bố từ chức vào tháng 12, với lý do chính phủ cần tránh những chính sách chi tiêu không cần thiết và giữ vững khả năng tài chính để đối phó với các tác động tiềm ẩn từ một cuộc chiến thương mại.
Sự ra đi của bà Freeland đã làm dấy lên làn sóng bất mãn trong nội bộ Đảng Tự do, với nhiều nghị sĩ kêu gọi ông Trudeau rời khỏi vị trí lãnh đạo.
Người giành chiến thắng trong cuộc đua lãnh đạo đảng sẽ trở thành Thủ tướng thứ 24 của Canada. Một cuộc tổng tuyển cử dự kiến được tổ chức vào tháng 10, nhưng thời điểm này có thể đến sớm hơn nếu các đảng đối lập đoàn kết trong một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm nhằm thay đổi chính phủ.