Bà Christine Lagarde cho rằng đồng euro có thể vươn lên thay thế vai trò thống trị của đồng USD trên toàn cầu, nếu Liên minh châu Âu tăng cường củng cố hệ thống tài chính và xây dựng một nền an ninh chung vững chắc.
Trong bài phát biểu tại Trường Quản trị Hertie ở Berlin (Đức) ngày 26/5, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cho biết: Trước sự biến động của chính sách kinh tế Mỹ, nhiều nhà đầu tư quốc tế đã điều chỉnh danh mục, giảm tỷ trọng nắm giữ tài sản bằng đồng USD trong những tháng gần đây. Thay vào đó, họ chuyển sang vàng loại tài sản được coi là nơi trú ẩn an toàn do hiện chưa có lựa chọn thay thế trực tiếp nào phù hợp hơn.
Do đó, bà Lagarde đánh giá đồng euro có thể trở thành một phương án thay thế khả thi cho đồng USD và mang lại nhiều lợi ích cho khu vực eurozone. Dù đã được giới thiệu từ năm 1999, nhưng trên thực tế, vị thế toàn cầu của đồng euro vẫn chưa có nhiều chuyển biến, chủ yếu do hệ thống tài chính của Liên minh châu Âu chưa được hoàn thiện và các chính phủ thành viên vẫn còn thận trọng trong việc thúc đẩy tiến trình hội nhập sâu rộng hơn.
Bà Lagarde nói rằng: “Những diễn biến hiện tại đang tạo ra cơ hội cho đồng euro, nhưng đồng tiền này sẽ không thể mở rộng tầm ảnh hưởng nếu thiếu đi những nỗ lực cần thiết.” Theo bà, châu Âu cần xây dựng một thị trường vốn đủ lớn và có tính thanh khoản cao hơn, đồng thời phải hoàn thiện hệ thống pháp lý và thể hiện cam kết rõ ràng hơn đối với việc thúc đẩy thương mại tự do.
Trong những năm gần đây, vai trò của đồng USD trên thị trường quốc tế đã có dấu hiệu suy giảm. Tỷ trọng của đồng tiền này trong kho dự trữ ngoại hối toàn cầu hiện chỉ còn khoảng 58% mức thấp nhất trong nhiều thập niên. Dù vậy, con số này vẫn vượt trội so với đồng euro, vốn chỉ chiếm khoảng 20%.
Bà Lagarde nói rằng việc nâng cao vị thế của đồng euro cần được đồng bộ với việc củng cố sức mạnh quân sự nhằm hỗ trợ các quan hệ đối tác. Các nhà đầu tư cũng mong muốn có sự đảm bảo về mặt địa chính trị, nên họ thường đầu tư vào những đối tác có an ninh ổn định và năng lực quân sự đủ để bảo vệ liên minh.
Bà cũng kêu gọi châu Âu tăng cường việc sử dụng đồng euro trong các giao dịch thanh toán quốc tế. Để đạt được mục tiêu này, châu Âu có thể tận dụng các hiệp định thương mại mới, nâng cấp hệ thống thanh toán xuyên biên giới và ECB thiết lập các thỏa thuận tiền tệ với các ngân hàng trung ương khác.
Tuy nhiên, bà cho rằng cải cách kinh tế nội khối là vấn đề cấp bách hơn. Theo bà, các thị trường vốn trong khu vực đồng euro phát triển không đồng đều, hiệu quả thấp và thiếu các tài sản an toàn có tính thanh khoản cao để thu hút nhà đầu tư.
“Theo lý thuyết kinh tế, các tài sản chung trong khu vực cần được tất cả các bên cùng đóng góp. Đây có thể là cơ sở để châu Âu từng bước mở rộng nguồn cung các tài sản an toàn,” bà cho biết.
Việc vay nợ chung vẫn gây ra những lo ngại đối với một số quốc gia thành viên quan trọng, đặc biệt là Đức. Họ e ngại rằng người dân trong nước sẽ phải chịu trách nhiệm về hậu quả nếu các quốc gia khác chi tiêu thiếu kiểm soát.
Bà Lagarde cho biết nếu thành công, châu Âu sẽ thu được những lợi ích đáng kể. Dòng vốn đầu tư chảy vào sẽ giúp khu vực này vay vốn với chi phí thấp hơn, hạn chế tác động từ biến động tỷ giá và nâng cao khả năng ứng phó với các biện pháp trừng phạt quốc tế.