Trong vòng 5 năm qua, giá cổ phiếu của các tập đoàn lớn trong lĩnh vực năng lượng xanh trên thế giới đã giảm mạnh do những bất ổn liên quan đến chính sách hỗ trợ quá trình chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng sạch.
Một tuabin gió do Vestas sản xuất đã được thử nghiệm tại Thisted-Østerild, Đan Mạch. Trong năm vừa qua, giá cổ phiếu của Vestas đã sụt giảm 44%.
Chỉ số S&P Global Clean Energy Index, thước đo quan trọng đánh giá hiệu suất của các công ty hàng đầu trong ngành năng lượng sạch, đã giảm 1% trong vòng 12 tháng qua.
Mức giảm này lớn hơn mức sụt giảm 5% của chỉ số S&P Global BMI (HM:BMI) Energy trong cùng khoảng thời gian. Chỉ số này có tỷ trọng lớn hơn đối với ngành dầu khí, trong bối cảnh một số cổ phiếu dầu khí được hưởng lợi từ các chính sách ủng hộ nhiên liệu hóa thạch dưới thời ông Trump.
Chỉ số năng lượng sạch toàn cầu S&P, sau khi đạt đỉnh vào đầu năm 2021, đã bắt đầu xu hướng giảm liên tục do lãi suất tăng cao, khiến các dự án năng lượng tái tạo gặp nhiều rủi ro hơn.
Vào cuối năm ngoái, các nhà đầu tư kỳ vọng cổ phiếu năng lượng xanh sẽ khởi sắc khi lãi suất tại Mỹ ổn định hoặc giảm xuống, cùng với việc giá điện tăng.
Tuy nhiên, quyết định của Tổng thống Donald Trump về việc ngừng tài trợ theo Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) cho các dự án xanh và rút Mỹ khỏi Thỏa thuận Khí hậu Paris đã tạo nên tâm lý bi quan, khiến nhiều nhà đầu tư rút vốn khỏi cổ phiếu năng lượng sạch. Việc ủng hộ các biện pháp giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng đang gặp phải nhiều áp lực tại một số thị trường châu Âu.
Deirdre Cooper, Giám đốc bộ phận Vốn chủ sở hữu bền vững tại công ty quản lý đầu tư toàn cầu Ninety One, nhận định rằng tâm lý tiêu cực bao trùm lĩnh vực khử carbon hiện nay là chưa từng có và không phản ánh đúng tình hình hoạt động thực tế của các doanh nghiệp năng lượng sạch.
Bà cho biết, các công ty trong lĩnh vực khử carbon mà Ninety One đang đầu tư đều ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ cùng lợi nhuận ổn định, tuy nhiên giá cổ phiếu của các doanh nghiệp này lại có xu hướng giảm sút.
Các chuyên gia tại S&P Dow Jones Indices cho rằng, hiệu suất kém của các công ty năng lượng sạch phần nào bắt nguồn từ những thách thức kéo dài như lãi suất cao và lạm phát dai dẳng. Những yếu tố này làm gia tăng chi phí triển khai các dự án năng lượng sạch. Bên cạnh đó, sự thiếu chắc chắn trong chính sách cũng gây thêm tác động tiêu cực đến ngành này.
Các chuyên gia lưu ý rằng không phải tất cả doanh nghiệp thuộc chỉ số năng lượng sạch toàn cầu S&P đều chịu cảnh suy giảm.
Ví dụ, cổ phiếu của Vestas, hãng sản xuất tua-bin gió hàng đầu thế giới có trụ sở tại Đan Mạch, đã giảm hơn 44% trong 12 tháng qua. Trong khi đó, cổ phiếu của Iberdrola, doanh nghiệp Tây Ban Nha hoạt động trong lĩnh vực phát triển lưới điện và năng lượng tái tạo, lại tăng gần 30% trong cùng kỳ.

Theo Financial Times, chỉ số năng lượng sạch toàn cầu S&P hiện đang chạm mức thấp nhất trong 5 năm trở lại đây.
James Smith, Giám đốc quản lý quỹ tại công ty đầu tư Premier Miton, cho rằng trong một số trường hợp, nhà đầu tư quá chú trọng đến ảnh hưởng của lãi suất cao đối với các doanh nghiệp phát triển năng lượng sạch.
Ông cho rằng tình hình thực tế không hoàn toàn ảm đạm và nhấn mạnh rằng một số nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Mỹ, dưới thời ông Trump, vẫn ủng hộ các khoản trợ cấp thuế dành cho năng lượng xanh.
Vào đầu tháng này, 21 hạ nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa đã gửi thư đề nghị các nhà lãnh đạo Quốc hội và Nhà Trắng bảo vệ một số khoản tín dụng thuế dành cho năng lượng sạch, trong bối cảnh ông Trump dự định loại bỏ ưu đãi thuế đối với xe điện trong Đạo luật IRA.
“Lẫn cử tri trong khu vực của chúng tôi và ngành năng lượng sạch đều quan ngại trước những thay đổi lớn đối với chính sách thuế năng lượng quốc gia. Nhiều khoản tín dụng thuế được thiết kế để duy trì hiệu lực trong 10 năm, giúp các doanh nghiệp phát triển năng lượng sạch có cơ sở lập kế hoạch đầu tư dựa trên các ưu đãi này”, trích nội dung bức thư.
Theo báo cáo từ tổ chức nghiên cứu năng lượng E2, khoảng 85% khoản đầu tư từ khu vực tư nhân vào các dự án năng lượng sạch và sản xuất được thúc đẩy bởi Đạo luật IRA đang triển khai tại các khu vực cử tri thuộc đảng Cộng hòa.
Dù các công ty năng lượng sạch đang đối mặt với tình trạng suy giảm định giá, hoạt động đầu tư vào công nghệ năng lượng sạch nhìn chung vẫn diễn ra mạnh mẽ.
Theo dự báo từ S&P Global Commodity Insights, chi tiêu toàn cầu cho phát triển năng lượng sạch dự kiến sẽ lần đầu tiên vượt qua chi phí thăm dò và khai thác dầu khí vào năm 2025, nhờ sự tăng trưởng nhanh chóng của năng lượng mặt trời và các hệ thống pin lưu trữ điện.