Thị trường Fx, hay còn gọi là thị trường ngoại hối, là một trong những thị trường tài chính lớn nhất và năng động nhất thế giới, thu hút hàng triệu nhà đầu tư toàn cầu nhờ vào khả năng sinh lời cao và tính thanh khoản vượt trội. Hãy cùng Fxonline24h khám phá thêm Fx là gì, lịch sử Fx, thị trường Fx ngày nay như thế nào trong bài viết hôm nay.
1. FX là gì?

FX (Foreign Exchange), hay còn gọi là thị trường ngoại hối, là nơi diễn ra các hoạt động mua bán, trao đổi các loại tiền tệ quốc gia trên thế giới. Đây là thị trường tài chính lớn nhất và thanh khoản cao nhất toàn cầu, với khối lượng giao dịch hàng ngày lên tới hơn 6.6 nghìn tỷ USD.
Thị trường FX hoạt động 24 giờ mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần, bắt đầu từ phiên Sydney vào sáng thứ Hai và kết thúc vào phiên New York vào tối thứ Sáu. Giao dịch trên thị trường này không diễn ra tại một địa điểm cụ thể mà qua hệ thống điện tử liên ngân hàng toàn cầu, kết nối các nhà giao dịch từ khắp nơi trên thế giới.
1.1. Các khái niệm cơ bản về FX
Để hiểu rõ hơn về thị trường FX, bạn cần nắm vững một số khái niệm cơ bản sau:
Cặp tiền tệ
Trong giao dịch Fx, các đồng tiền không được giao dịch riêng lẻ mà luôn theo cặp. Mỗi cặp tiền tệ bao gồm hai đồng tiền, ví dụ EUR/USD. Đồng tiền đầu tiên trong cặp gọi là đồng tiền cơ sở, đồng tiền thứ hai là đồng tiền định giá. Ví dụ, trong cặp EUR/USD, Euro là đồng tiền cơ sở và USD là đồng tiền định giá. Khi giao dịch cặp EUR/USD, nếu bạn mua, nghĩa là bạn mua Euro và bán USD; nếu bạn bán, nghĩa là bạn bán Euro và mua USD.
Tỷ giá hối đoái
Tỷ giá hối đoái là tỷ lệ chuyển đổi giữa hai đồng tiền trong cặp tiền tệ.
Ví dụ: nếu tỷ giá EUR/USD là 1.10, có nghĩa là 1 Euro có giá trị tương đương 1.10 USD. Tỷ giá hối đoái biến động liên tục dựa trên cung và cầu trên thị trường, bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như chính sách tiền tệ, chỉ số kinh tế và các sự kiện chính trị.
Spread
Spread là chênh lệch giữa giá mua (Bid) và giá bán (Ask) của cặp tiền tệ. Đây là chi phí giao dịch cơ bản mà nhà giao dịch phải trả cho sàn giao dịch. Spread thường biến động dựa trên tính thanh khoản và điều kiện thị trường. Trong những thời điểm thanh khoản cao, spread có thể rất thấp, thậm chí gần bằng 0, còn trong các thời điểm thanh khoản thấp hoặc khi có tin tức quan trọng, spread có thể mở rộng.
Pip (Percentage in Point)
Pip lPip là đơn vị đo lường sự thay đổi nhỏ nhất trong tỷ giá hối đoái của cặp tiền tệ. Hầu hết các cặp tiền tệ được niêm yết đến 4 chữ số thập phân, và một pip tương ứng với 0.0001. Đối với các cặp tiền liên quan đến Yên Nhật (JPY), một pip tương đương với 0.01 do tỷ giá thường được niêm yết đến hai chữ số thập phân.
Đòn bẩy
Đòn bẩy là công cụ cho phép nhà giao dịch kiểm soát một số vốn lớn hơn nhiều so với số vốn thực có trong tài khoản. Đòn bẩy được biểu thị dưới dạng tỷ lệ, ví dụ 1:100 có nghĩa là với 1 USD vốn, bạn có thể giao dịch 100 USD giá trị tiền tệ. Đòn bẩy giúp tăng khả năng sinh lời nhưng cũng làm tăng rủi ro thua lỗ, vì vậy cần phải sử dụng một cách cẩn trọng.
1.2. Mục tiêu của giao dịch FX
Thị trường FX không chỉ là nơi để trao đổi tiền tệ mà còn là công cụ hữu ích để đạt được nhiều mục tiêu tài chính khác nhau:
Kiếm lợi nhuận từ biến động giá
Giao dịch FX cho phép các nhà đầu tư tận dụng sự biến động của tỷ giá hối đoái để kiếm lợi nhuận. Nhà giao dịch mua cặp tiền tệ khi kỳ vọng tỷ giá tăng và bán ra khi kỳ vọng tỷ giá giảm.
Ví dụ: Nếu bạn mua cặp EUR/USD ở mức 1.10 và sau đó bán ở mức 1.12, bạn kiếm được lợi nhuận từ sự tăng giá của Euro so với USD.
Bảo hiểm rủi ro tiền tệ
Các công ty đa quốc gia và doanh nghiệp thường tham gia thị trường ngoại hối để bảo hiểm rủi ro từ biến động tỷ giá. Ví dụ, nếu một công ty Mỹ có các khoản thanh toán trong tương lai bằng Euro, họ có thể mua Euro trên thị trường ngoại hối để bảo vệ giá trị của đồng tiền trước biến động tỷ giá. Các nhà đầu tư và tổ chức tài chính cũng sử dụng FX như một công cụ để quản lý rủi ro danh mục đầu tư toàn cầu, nhằm bảo vệ giá trị của các tài sản đầu tư trước biến động tiền tệ.
Đa dạng hóa danh mục đầu tư
Thị trường FX mang lại cơ hội để các nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục đầu tư của họ, giảm thiểu rủi ro bằng cách không chỉ đầu tư vào một loại tài sản duy nhất. Giao dịch Forex cũng có thể giúp giảm tác động của các yếu tố nội tại quốc gia, như chính sách tiền tệ và biến động chính trị, đối với danh mục đầu tư.
Tăng khả năng thanh khoản
Thị trường FX có tính thanh khoản cao nhất trong tất cả các thị trường tài chính, giúp các nhà giao dịch mở và đóng lệnh dễ dàng, nhanh chóng, với chi phí giao dịch thấp. Điều này cũng giúp bảo đảm giá trị vốn đầu tư được bảo toàn mà không bị ảnh hưởng bởi biến động giá quá lớn.
2. Vài Nét Về Lịch Sử FX
Thị trường Fx đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển từ những ngày đầu hình thành cho đến khi trở thành thị trường tài chính lớn nhất thế giới hiện nay. Sự phát triển này liên quan chặt chẽ đến những thay đổi trong hệ thống tiền tệ toàn cầu, từ tiêu chuẩn vàng đến hệ thống tỷ giá thả nổi.

2.1. Thị trường FX hình thành từ đâu?
Lịch sử của thị trường FX bắt đầu từ rất sớm, khi con người bắt đầu trao đổi hàng hóa và tiền tệ. Tuy nhiên, sự hình thành của thị trường ngoại hối hiện đại mà chúng ta thấy ngày nay bắt nguồn từ những thay đổi lớn về kinh tế và tài chính sau Chiến tranh Thế giới thứ Hai.
2.2. Hệ thống Bretton Woods (1944-1971)
Sau Thế chiến thứ hai, Hệ thống Bretton Woods ra đời vào năm 1944, trong đó quy định rằng tất cả các loại tiền tệ của các quốc gia phải được quy đổi theo giá trị của Đô la Mỹ (USD), và Đô la Mỹ được cố định với giá trị vàng ở mức 35 USD mỗi ounce vàng. Hệ thống này đã tạo ra một khuôn khổ tỷ giá cố định cho các quốc gia trên toàn thế giới.
Tuy nhiên, đến những năm 1970, hệ thống này bắt đầu gặp vấn đề khi nền kinh tế Mỹ suy giảm, dẫn đến sự gia tăng lạm phát và thâm hụt thương mại. Cuối cùng, vào năm 1971, Tổng thống Mỹ Richard Nixon đã chấm dứt khả năng quy đổi Đô la Mỹ thành vàng, đánh dấu sự sụp đổ của hệ thống Bretton Woods. Điều này đã mở đường cho hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi mà chúng ta thấy ngày nay, trong đó giá trị của các loại tiền tệ được xác định bởi cung và cầu trên thị trường ngoại hối.
2.3. Sự phát triển của thị trường FX từ 1971 đến nay
Sau khi hệ thống Bretton Woods sụp đổ, các quốc gia trên thế giới bắt đầu chuyển sang chế độ tỷ giá thả nổi. Điều này có nghĩa là giá trị của một đồng tiền không còn được cố định với giá trị của vàng hoặc đồng tiền khác, mà thay vào đó được xác định dựa trên cung cầu trên thị trường.
Vào những năm 1980 và 1990, sự phát triển của công nghệ máy tính và viễn thông đã thúc đẩy sự mở rộng nhanh chóng của thị trường ngoại hối. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ đã có thể tiếp cận thị trường thông qua các nền tảng giao dịch điện tử, từ đó tạo ra một cuộc cách mạng trong cách giao dịch tiền tệ. Ngày nay, giao dịch ngoại hối có thể được thực hiện trên toàn cầu trong vòng vài giây chỉ với một chiếc máy tính hoặc thiết bị di động.
3. Thị Trường FX Ngày Nay
Thị trường Fx ngày nay là thị trường tài chính lớn nhất và thanh khoản cao nhất trên toàn cầu. Với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại, thị trường này trở nên dễ tiếp cận hơn bao giờ hết đối với các nhà giao dịch cá nhân, các tổ chức tài chính lớn và cả các quỹ đầu tư. Thị trường FX hoạt động 24 giờ mỗi ngày, bắt đầu từ phiên Sydney vào sáng thứ Hai và kết thúc vào phiên New York vào tối thứ Sáu.

3.1. Quy mô và tính thanh khoản
Quy mô của thị trường FX
- Khối lượng giao dịch khổng lồ: Hiện nay, tổng giá trị giao dịch trung bình hàng ngày trên thị trường FX đạt hơn 6.6 nghìn tỷ USD. Quy mô này lớn hơn nhiều lần so với các thị trường tài chính khác, bao gồm cả thị trường chứng khoán.
- Phạm vi toàn cầu: Thị trường FX hoạt động trên toàn thế giới, với các trung tâm tài chính chính bao gồm London, New York, Tokyo, Singapore và Sydney. Giao dịch diễn ra liên tục trong tuần, cho phép nhà đầu tư tham gia mọi lúc và mọi nơi.
- Các loại cặp tiền tệ giao dịch: Thị trường FX không chỉ giới hạn ở các cặp tiền chính (major pairs) như EUR/USD, USD/JPY, GBP/USD mà còn bao gồm các cặp tiền chéo (cross pairs) và các cặp tiền ngoại lai (exotic pairs), giúp nhà đầu tư có nhiều cơ hội giao dịch hơn.
Tính thanh khoản của thị trường FX
- Tính thanh khoản cao nhất thế giới: Thị trường FX có tính thanh khoản cực kỳ cao, cho phép các nhà giao dịch mua và bán các cặp tiền tệ một cách dễ dàng mà không ảnh hưởng nhiều đến giá thị trường.
- Tốc độ khớp lệnh nhanh: Tính thanh khoản cao giúp giao dịch được khớp lệnh ngay lập tức với mức chênh lệch giá (spread) thấp, giảm thiểu chi phí giao dịch cho nhà đầu tư.
- Phù hợp với các chiến lược giao dịch: Tính thanh khoản cao giúp thị trường FX phù hợp với nhiều chiến lược giao dịch khác nhau, từ giao dịch ngắn hạn (scalping, day trading) đến giao dịch dài hạn (swing trading, position trading).
3.2. Các đối tượng tham gia thị trường FX
Thị trường FX có nhiều đối tượng tham gia với mục tiêu và phương pháp giao dịch khác nhau:
Ngân hàng trung ương
Ngân hàng trung ương của các quốc gia, như Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), và Ngân hàng Nhật Bản (BoJ), điều tiết tỷ giá hối đoái thông qua chính sách tiền tệ, bao gồm thay đổi lãi suất, can thiệp mua bán ngoại tệ, và điều tiết thanh khoản. Ngoài ra, các ngân hàng trung ương có thể trực tiếp mua hoặc bán đồng tiền của mình trên thị trường nhằm ổn định tỷ giá hối đoái và duy trì sự ổn định của nền kinh tế.
Ngân hàng thương mại và đầu tư
Ngân hàng thương mại và đầu tư đóng vai trò là những người tham gia chính trên thị trường liên ngân hàng, thực hiện các giao dịch lớn cho chính họ hoặc thay mặt cho khách hàng. Đồng thời, các ngân hàng này còn đóng vai trò nhà tạo lập thị trường, cung cấp dịch vụ cho các công ty, tổ chức và nhà đầu tư cá nhân, đồng thời đảm bảo thanh khoản cho thị trường.
Công ty đa quốc gia
Các công ty đa quốc gia thường tham gia vào thị trường ngoại hối (FX) để thực hiện các giao dịch thanh toán quốc tế, bao gồm chuyển đổi tiền tệ phục vụ cho xuất khẩu, nhập khẩu hoặc đầu tư ở nước ngoài. Bên cạnh đó, họ còn sử dụng các công cụ bảo hiểm rủi ro (hedging) nhằm bảo vệ giá trị doanh thu và chi phí khỏi tác động của biến động tỷ giá hối đoái.
Quỹ đầu tư và quỹ phòng hộ
Các quỹ đầu tư và quỹ phòng hộ (hedge funds) thường tham gia vào thị trường ngoại hối (FX) với mục tiêu kiếm lợi nhuận từ sự biến động của tỷ giá hối đoái. Bên cạnh việc tìm kiếm lợi nhuận, các quỹ này còn sử dụng FX như một công cụ quản lý rủi ro, giúp bảo vệ giá trị danh mục đầu tư của họ trước các biến động trên thị trường.
Nhà đầu tư cá nhân
Nhờ sự phát triển của công nghệ, các nhà đầu tư cá nhân có thể tham gia giao dịch ngoại hối trực tuyến thông qua các nền tảng của các nhà môi giới. Họ cũng có thể sử dụng đòn bẩy để kiểm soát số vốn lớn hơn và kiếm lợi nhuận từ những biến động nhỏ của tỷ giá hối đoái. Tuy nhiên, việc sử dụng đòn bẩy cũng làm gia tăng rủi ro thua lỗ, đòi hỏi nhà đầu tư phải thận trọng trong quản lý rủi ro.
3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường Fx
Chính sách tiền tệ
Thay đổi lãi suất của các ngân hàng trung ương là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái. Lãi suất cao thường thu hút dòng vốn đầu tư, dẫn đến việc tăng giá trị của đồng tiền quốc gia, trong khi lãi suất thấp có thể khiến giá trị đồng tiền giảm. Bên cạnh đó, các chính sách tiền tệ như nới lỏng định lượng (quantitative easing) hoặc thắt chặt tiền tệ (quantitative tightening) của ngân hàng trung ương cũng có tác động mạnh đến tỷ giá hối đoái.
Chỉ số kinh tế
- GDP (Gross Domestic Product): Tăng trưởng GDP mạnh cho thấy nền kinh tế đang phát triển tốt, thường làm tăng giá trị đồng tiền quốc gia. Ngược lại, suy thoái kinh tế có thể gây áp lực giảm giá trị đồng tiền.
- Lạm phát: Lạm phát cao có thể làm giảm giá trị đồng tiền vì sức mua giảm. Các ngân hàng trung ương thường điều chỉnh lãi suất để kiểm soát lạm phát, do đó ảnh hưởng đến tỷ giá.
- Tỷ lệ thất nghiệp: Số liệu việc làm và tỷ lệ thất nghiệp là những chỉ số quan trọng, phản ánh sức khỏe của nền kinh tế và ảnh hưởng đến kỳ vọng lãi suất.
Sự kiện chính trị và địa chính trị
Kết quả bầu cử có thể tác động mạnh đến chính sách kinh tế và ngoại giao của một quốc gia, gây ra sự biến động trên thị trường ngoại hối. Tương tự, các xung đột địa chính trị như chiến tranh, khủng hoảng năng lượng, hoặc căng thẳng thương mại thường làm gia tăng sự không chắc chắn, dẫn đến biến động mạnh của tỷ giá hối đoái. Ngoài ra, các hiệp định thương mại hoặc thay đổi trong chính sách thương mại giữa các quốc gia cũng có thể ảnh hưởng đến dòng vốn và cung cầu tiền tệ, qua đó tác động đến tỷ giá.
Giá hàng hóa
Dầu, vàng, và tài nguyên khác: Giá dầu, vàng, và các tài nguyên thiên nhiên khác có mối quan hệ chặt chẽ với các đồng tiền như USD, CAD, AUD, v.v. Sự biến động của giá hàng hóa thường kéo theo sự biến động của tỷ giá.
4. Tương lai của thị trường FX
Thị trường Fx (FX) đã và đang là một trong những thị trường tài chính lớn nhất thế giới, với khối lượng giao dịch hơn 6.6 nghìn tỷ USD mỗi ngày. Thị trường này không ngừng phát triển và thay đổi theo thời gian, chịu tác động từ các yếu tố như công nghệ, chính sách tiền tệ, và xu hướng toàn cầu. Dưới đây là một số dự đoán về tương lai của thị trường FX.
4.1. Ứng dụng công nghệ mới
Giao dịch tự động và AI: Việc tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và giao dịch tự động đã thay đổi cách nhà đầu tư tiếp cận thị trường. Trong tương lai, các thuật toán thông minh hơn sẽ không chỉ hỗ trợ giao dịch tự động mà còn giúp phân tích tâm lý và xu hướng thị trường một cách hiệu quả hơn.
Blockchain và tiền điện tử: Blockchain đang tạo ra những cải tiến lớn trong việc minh bạch hóa và bảo mật giao dịch. Các đồng tiền điện tử (crypto) như Bitcoin, Ethereum… đang trở thành một phần quan trọng của thị trường FX, thúc đẩy xu hướng giao dịch đa dạng hóa tài sản kỹ thuật số.
Công nghệ chuỗi khối: Blockchain cũng có thể làm thay đổi cơ chế thanh toán quốc tế, giảm chi phí và tăng tốc độ giao dịch, tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch ngoại hối.
4.2. Tăng tính minh bạch
Yêu cầu từ nhà đầu tư: Nhà đầu tư ngày càng đòi hỏi sự minh bạch hơn từ các sàn giao dịch và nhà cung cấp thanh khoản. Điều này thúc đẩy các sàn phải cung cấp giá thị trường chính xác, khớp lệnh nhanh và công bằng.
Quy định chặt chẽ hơn: Các cơ quan quản lý tài chính trên toàn cầu cũng đặt ra các quy định nghiêm ngặt hơn để bảo vệ nhà đầu tư và cải thiện tính minh bạch của thị trường. Điều này giúp tăng niềm tin và sự minh bạch trong giao dịch, tạo điều kiện cho các nhà giao dịch tham gia một cách an toàn hơn.
4.3. Sự phát triển của giao dịch tự động
Giao dịch thuật toán (Algo Trading): Với sự phát triển của AI và machine learning, các chiến lược giao dịch thuật toán sẽ trở nên phổ biến hơn. Điều này không chỉ giúp nhà giao dịch tối ưu hóa giao dịch mà còn giảm thiểu rủi ro do yếu tố cảm xúc.
Công cụ giao dịch tự động: Sự ra đời của các nền tảng giao dịch tự động sẽ tiếp tục gia tăng, cho phép các nhà giao dịch sử dụng robot giao dịch và EA (Expert Advisors) để đưa ra quyết định nhanh chóng, tối ưu hóa thời gian và hiệu suất giao dịch.
4.4. Tác động của chính sách tiền tệ
Các ngân hàng trung ương: Chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương sẽ vẫn là yếu tố chính ảnh hưởng đến biến động tiền tệ. Quyết định về lãi suất, các gói kích thích kinh tế và biện pháp quản lý thanh khoản sẽ tiếp tục ảnh hưởng lớn đến tỷ giá hối đoái.
Chính sách tiền tệ linh hoạt hơn: Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự không chắc chắn về kinh tế, chính sách tiền tệ có xu hướng trở nên linh hoạt hơn, thích ứng nhanh hơn với các biến động thị trường.
4.5. Sự tham gia của các thị trường mới nổi
Mở rộng sang các nền kinh tế mới nổi: Các nền kinh tế mới nổi như Ấn Độ, Trung Quốc, Brazil và các quốc gia Đông Nam Á đang có ảnh hưởng ngày càng lớn trên thị trường Fx. Đồng tiền của các quốc gia này có thể trở thành trọng tâm trong các hoạt động giao dịch trong tương lai.
Tăng cường giao dịch cặp tiền ngoại lai: Thị trường FX có thể chứng kiến sự gia tăng giao dịch các cặp tiền tệ ngoại lai (Exotic pairs), tạo thêm cơ hội và thách thức mới cho nhà giao dịch.
4.6. Sự đa dạng hóa của các sản phẩm giao dịch
Fx đa tài sản: Các nhà giao dịch không chỉ giao dịch cặp tiền tệ, mà còn quan tâm đến các sản phẩm khác như tiền điện tử, hợp đồng tương lai (futures), và các công cụ phái sinh khác.
Giao dịch tiền điện tử tăng mạnh: Tiền điện tử sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong giao dịch ngoại hối. Việc tích hợp các loại tiền điện tử vào các nền tảng giao dịch sẽ giúp nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận và đa dạng hóa danh mục đầu tư.
4.7. Tăng cường bảo vệ nhà đầu tư
Quy định bảo vệ nhà đầu tư: Các cơ quan quản lý tài chính toàn cầu sẽ tăng cường các quy định để bảo vệ nhà đầu tư khỏi các hoạt động gian lận, nâng cao tính minh bạch và công bằng trong giao dịch.
Bảo mật tốt hơn: Công nghệ bảo mật như mã hóa dữ liệu, xác thực đa yếu tố và quản lý truy cập sẽ được áp dụng rộng rãi hơn, giúp bảo vệ nhà giao dịch khỏi rủi ro an ninh mạng.
Kết luận về thị trường Fx
Thị trường Fx (FX) là thị trường tài chính lớn nhất thế giới, hoạt động liên tục 24/5 với tính thanh khoản cao và cung cấp nhiều cơ hội giao dịch đa dạng. Đây là nơi các ngân hàng trung ương, công ty đa quốc gia, quỹ đầu tư và nhà giao dịch cá nhân mua bán tiền tệ để kiếm lợi nhuận, bảo hiểm rủi ro và đa dạng hóa danh mục.
Mặc dù mang lại cơ hội lợi nhuận hấp dẫn, nhưng FX cũng chứa đựng rủi ro cao do biến động mạnh, đòn bẩy cao và sự nhạy cảm với các yếu tố kinh tế, chính trị. Sự phát triển của công nghệ, quy định chặt chẽ hơn và vai trò của tiền điện tử sẽ tiếp tục định hình tương lai của thị trường này.
Để thành công, nhà giao dịch cần có kiến thức sâu về thị trường, quản lý vốn hiệu quả, và khả năng thích ứng với thay đổi nhanh chóng. Thị trường FX không chỉ là cơ hội kiếm lợi nhuận mà còn là công cụ quan trọng trong thương mại và đầu tư toàn cầu.