Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) đã khởi động cuộc điều tra nhằm xem xét việc Trung Quốc có thực hiện đầy đủ các cam kết trong thỏa thuận thương mại được ký kết năm 2020.
Ngày 24/10, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) thông báo mở cuộc điều tra về “các hành vi thương mại không công bằng” của Trung Quốc theo Mục 301 trong Đạo luật Thương mại năm 1974. Theo USTR, Bắc Kinh “có dấu hiệu không thực hiện đúng” các cam kết trong thỏa thuận thương mại “Giai đoạn Một” được ký với Tổng thống Donald Trump vào năm 2020.
Cơ quan này sẽ tiếp nhận ý kiến đóng góp từ công chúng trong khoảng thời gian từ ngày 31/10 đến 1/12, đồng thời tổ chức phiên điều trần công khai vào ngày 16/12 nhằm thu thập thêm quan điểm và thông tin phục vụ quá trình điều tra.
Đại diện USTR Jamieson Greer cho biết, việc khởi động cuộc điều tra thể hiện quyết tâm của chính quyền Trump trong việc buộc Trung Quốc thực thi đầy đủ các cam kết trong Thỏa thuận Giai đoạn Một, nhằm bảo vệ quyền lợi của nông dân, chủ trang trại, người lao động và các nhà sáng tạo Mỹ, đồng thời hướng tới một quan hệ thương mại cân bằng hơn giữa hai nước vì lợi ích của người dân Mỹ.
Phản ứng trước động thái của Washington, Bắc Kinh tuyên bố phản đối mạnh mẽ “những cáo buộc vô căn cứ và cuộc điều tra liên quan” từ phía Mỹ, cho rằng đây là hành động tiếp tục gia tăng sức ép kinh tế và các biện pháp gây áp lực khác đối với Trung Quốc.
Người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ khẳng định nước này “đã nghiêm túc tuân thủ các cam kết” trong Thỏa thuận Kinh tế và Thương mại Giai đoạn Một, đồng thời nhấn mạnh rằng các hoạt động thương mại của Trung Quốc mang lại lợi ích chung cho nhà đầu tư toàn cầu, bao gồm cả doanh nghiệp Mỹ.
Trong thỏa thuận được ký kết trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump, Trung Quốc cam kết sẽ gia tăng nhập khẩu hàng hóa nông sản, công nghiệp, năng lượng và dịch vụ của Mỹ thêm 200 tỷ USD mỗi năm trong ít nhất hai năm. Tuy nhiên, mục tiêu này đã không đạt được, khi Bắc Kinh viện dẫn tác động của đại dịch Covid-19 bùng phát đúng thời điểm thỏa thuận được ký vào tháng 1/2020.
Theo USTR, Trung Quốc cũng chưa thực hiện đầy đủ các cam kết về cải cách chính sách trong các lĩnh vực bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ, nông nghiệp và dịch vụ tài chính. Đây chính là những nguyên nhân khiến ông Trump trước đó áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu tiên.
Cuộc điều tra mới này có thể giúp ông Trump củng cố cơ sở pháp lý để áp dụng hoặc gia tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, trong trường hợp Tòa án Tối cao Mỹ tuyên hủy các mức thuế hiện hành được ban hành theo Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA). Theo kế hoạch, Tòa án Tối cao sẽ xem xét và tranh luận về vụ kiện liên quan đến thuế IEEPA hiện đang ở mức khoảng 30% đối với hàng hóa Trung Quốc vào ngày 5/11.