::
Không chỉ các doanh nghiệp, người dân tại Hàn Quốc và Nhật Bản cũng bày tỏ lo ngại về khả năng sụt giảm sản lượng và mất việc làm, trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô một trụ cột quan trọng của nền kinh tế đang đối mặt với nhiều thách thức.
Trong phiên giao dịch ngày 27/3, tổng giá trị vốn hóa của các hãng xe lớn như Toyota, Honda, Hyundai Motor và Kia đã bốc hơi khoảng 16,5 tỷ USD, sau khi xuất hiện thông tin Mỹ sẽ áp mức thuế 25% đối với ôtô con và xe tải nhẹ nhập khẩu. Đến phiên 28/3, cổ phiếu của các tập đoàn này tiếp tục chịu áp lực, giảm thêm từ 2 đến 4%.
Tại Tokyo, Seoul và thành phố Gwangju nơi được mệnh danh là “thủ phủ xe hơi” của Hàn Quốc nhiều người dân bày tỏ lo ngại rằng chính sách thuế mới của Mỹ có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành công nghiệp ôtô, một lĩnh vực then chốt đã góp phần quan trọng vào sự phục hồi và phát triển kinh tế của Nhật Bản và Hàn Quốc sau Thế chiến II.
Tại Nhật Bản, ngành sản xuất ôtô hiện chiếm gần 3% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Các tập đoàn ôtô lớn, đặc biệt là Toyota, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng lương toàn quốc thông qua các cuộc thương lượng thường niên giữa ban lãnh đạo doanh nghiệp và tổ chức công đoàn.
Theo số liệu từ Teikoku Databank, chuỗi cung ứng trong lĩnh vực ôtô đã tạo ra khoảng 60.000 vị trí việc làm chỉ trong 5 tháng đầu năm ngoái. Hiện tại, ngành này đang sử dụng hơn 5 triệu lao động, tương đương khoảng 8% lực lượng lao động cả nước, theo thống kê từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Nhật Bản.
“Ngành ôtô là lĩnh vực mà hầu hết mọi người đều nghĩ đến đầu tiên khi nhắc tới sản xuất công nghiệp. Tôi quan ngại rằng thuế nhập khẩu mới có thể gây tác động tiêu cực đến nền kinh tế, đồng thời khiến sản lượng của các doanh nghiệp Nhật suy giảm đáng kể,” ông Hiroshi Kojima, một doanh nhân 56 tuổi tại Tokyo, chia sẻ với Reuters.
Tại Hàn Quốc, ngành sản xuất ôtô hiện là lĩnh vực tạo ra nhiều việc làm nhất. Các sản phẩm liên quan đến ôtô, bao gồm cả xe thành phẩm và linh kiện, chiếm khoảng 14% tổng kim ngạch xuất khẩu của quốc gia này. Trong đó, Mỹ là thị trường tiêu thụ gần một nửa lượng xe và phụ tùng xuất khẩu của Hàn Quốc.
Tại thành phố Gwangju nơi đặt các nhà máy sản xuất các dòng xe như Sportage, Soul và Seltos để xuất sang Mỹ nhiều công nhân đang bày tỏ sự lo lắng trước diễn biến mới. “Chúng tôi lo sợ sản lượng sẽ sụt giảm và nguy cơ mất việc là có thật,” một công nhân làm việc tại cơ sở cung ứng cho Kia chia sẻ. Anh cho biết nhà máy hiện vẫn duy trì lịch làm việc vào các ngày thứ Bảy trong tháng 4, nhưng chưa chắc có thể giữ được điều đó trong thời gian tới.
Tập đoàn ôtô Mỹ General Motors hiện đang vận hành nhà máy tại Hàn Quốc, với hơn 80% sản lượng tại đây được xuất khẩu, bao gồm các mẫu xe như Chevrolet Trax và Trailblazer. Do tỷ lệ xuất khẩu cao, các cơ sở này có khả năng sẽ bị tác động mạnh hơn so với các hãng xe nội địa vốn chủ yếu sản xuất phục vụ nhu cầu trong nước.
“Mọi người ở đây đều rất lo lắng. Đây là tình huống nằm ngoài khả năng kiểm soát của chúng tôi,” một công nhân khác tại Hàn Quốc chia sẻ. Anh cho biết ban lãnh đạo từng đưa ra kỳ vọng rằng sản lượng năm nay sẽ tương đương năm trước, nhưng đến hiện tại vẫn chưa có thông báo điều chỉnh hay cập nhật mới nào.
Trong tuần này, Bộ trưởng Công nghiệp Hàn Quốc Ahn Duk-geun đã có buổi làm việc với lãnh đạo các hãng sản xuất ôtô và các doanh nghiệp cung ứng linh kiện. Ông bày tỏ quan ngại trước chính sách thuế nhập khẩu mới, đồng thời cam kết rằng chính phủ sẽ đưa ra các biện pháp hỗ trợ trong tháng 4 nhằm hạn chế tối đa các tác động tiêu cực. Một trong những hướng đi được xem xét là đẩy mạnh đầu tư và thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng trong nước.
Về phía Nhật Bản, Thủ tướng Shigeru Ishiba khẳng định Tokyo “sẽ cân nhắc mọi lựa chọn có thể”. Ông nhấn mạnh rằng Nhật vẫn là một trong những nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn nhất tại Mỹ. Trong năm 2023, Nhật Bản đã xuất khẩu khoảng 4,4 triệu ôtô, trong đó có tới một phần ba được chuyển đến thị trường Mỹ.
Trong bối cảnh các ngành như điện tử tiêu dùng và vi mạch dần mất đi sức ảnh hưởng, ngành ôtô ngày càng giữ vai trò then chốt đối với nền kinh tế Nhật Bản. Các tập đoàn xe hơi hiện cũng là lựa chọn hàng đầu của nhiều sinh viên mới ra trường khi tìm kiếm việc làm.
Mayu Morikawa, 24 tuổi, vừa tốt nghiệp đại học và đang trong quá trình tìm việc. Cô bày tỏ sự lo lắng về triển vọng nghề nghiệp của bản thân, cũng như tương lai của người bạn thân người vừa gia nhập một công ty ôtô.
Tại Hàn Quốc, ông Hyun Sang-jin cho rằng chính sách thuế nhập khẩu mới có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của nhiều người dân, do Hyundai đang giữ vị trí then chốt trong nền kinh tế quốc gia. “Tôi lo rằng số lượng việc làm sẽ sụt giảm đáng kể,” ông chia sẻ.
