Kinh tế Canada đã trải qua một thời kỳ bất ổn từ vài tháng trước và hiện nay, nó đang đối mặt với nguy cơ suy thoái do tác động từ các chính sách thuế quan của Ông Trump.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo hoãn áp thuế đối với hàng chục quốc gia trong vòng 90 ngày, tuy nhiên, các mức thuế mà Mỹ đã áp đặt lên Canada, đồng minh thân cận nhất, vẫn không thay đổi.
Vào ngày 10/4, Thủ hiến tỉnh Ontario, Doug Ford, bày tỏ sự bất ngờ khi Canada không được hưởng sự hoãn thuế từ ông Trump. Ông cũng cho biết Canada sẵn sàng gỡ bỏ các biện pháp thuế đáp trả “ngay lập tức” nếu Mỹ thực hiện động thái tương tự.
Theo Robert Embree, nhà kinh tế học tại tổ chức nghiên cứu thị trường Rosenberg Research ở Toronto, “Cú sốc thuế quan đang gây tác động mạnh mẽ đến Canada.” Điều này diễn ra mặc dù Canada không nằm trong danh sách hơn 180 quốc gia mà Mỹ áp thuế đối ứng, được ông Trump công bố vào ngày 2/4.
Kể từ khi nhậm chức vào tháng Giêng, Tổng thống Trump đã đưa Canada vào tầm ngắm. Ông cáo buộc Canada là nguồn gốc khiến lượng lớn fentanyl chảy vào Mỹ qua biên giới và đồng thời yêu cầu các sản phẩm thép, nhôm và ôtô do Canada sản xuất phải được chuyển đến các nhà máy ở Mỹ.
Trong suốt hai tháng rưỡi cầm quyền, ông đã áp đặt mức thuế 25% đối với ôtô, thép và nhôm nhập khẩu từ Canada, đồng thời nhắm đến hàng tỷ USD giá trị hàng hóa của quốc gia láng giềng không thuộc thỏa thuận thương mại Mỹ – Mexico – Canada.
Áp lực từ các biện pháp thuế quan và nỗi lo ngại về khả năng Mỹ tiếp tục áp thêm thuế đã gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế Canada. Cơ quan thống kê của quốc gia này gần đây báo cáo rằng trong tháng Ba, có tới 33.000 người mất việc làm, mức cao nhất kể từ năm 2022.
Theo Ngân hàng Trung ương Canada, cả các doanh nghiệp lẫn hộ gia đình đều dự đoán rằng lạm phát sẽ tiếp tục gia tăng trong năm nay. Các giám đốc điều hành công ty cũng cảnh báo rằng họ có thể phải chuyển phần chi phí tăng cao do thuế quan sang người tiêu dùng thông qua việc tăng giá bán, mặc dù điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nhu cầu tiêu dùng.
Cuộc khảo sát triển vọng kinh doanh quý I của Ngân hàng Trung ương Canada cho thấy 32% các công ty ở nước này dự báo kịch bản suy thoái trong 12 tháng tới, gấp đôi so với mức trung bình 15% của nửa cuối năm 2024. Ngoài ra, nhiều chủ doanh nghiệp đang tạm hoãn kế hoạch tuyển dụng và xem xét lại các dự án đầu tư do tình hình bất ổn. Niềm tin của người tiêu dùng vào thị trường lao động đang dần bị suy yếu.
Thủ tướng Mark Carney cũng thừa nhận rằng Canada có thể phải chịu những ảnh hưởng gián tiếp từ các chính sách của Tổng thống Trump. Cuộc chiến thuế quan giữa Mỹ và Canada, hai nền kinh tế hàng đầu thế giới, sẽ tác động đến dòng chảy thương mại toàn cầu và có nguy cơ làm giảm nhu cầu đối với hàng hóa của Canada.
Chính phủ của ông đã triển khai các khoản vay mới với lãi suất thấp, tổng trị giá hàng tỷ USD, nhằm hỗ trợ các ngành chịu ảnh hưởng bởi biến động thương mại, đồng thời cho phép các công ty hoãn thanh toán thuế để duy trì dòng tiền trong bối cảnh đơn đặt hàng giảm.
Chính quyền tỉnh Ontario, nơi có hơn 125.000 lao động trong ngành ôtô, cũng đã công bố một gói cắt giảm thuế trị giá 7,8 tỷ USD để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và người lao động bị tác động bởi thuế quan.
Ngành ôtô, một trong những lĩnh vực xuất khẩu lớn nhất của Canada sang Mỹ sau năng lượng và kim loại, đang đối mặt với những khó khăn khi chính phủ của Thủ tướng Carney cố gắng giảm thiểu tác động từ các biện pháp thuế quan. Tuy nhiên, thiệt hại ban đầu đã bắt đầu lộ rõ.
Tập đoàn Stellantis mới đây đã thông báo ngừng sản xuất ôtô tại một nhà máy ở Windsor, Ontario, trong hai tuần và sa thải 4.600 công nhân.
Một quan chức cấp cao của chính phủ Canada cho biết Ottawa đang xem xét việc cung cấp hỗ trợ tài chính cho các nhà sản xuất ôtô Mỹ hoạt động tại Canada để giảm bớt áp lực từ mức thuế 25%. Đây là một biện pháp tạm thời nhằm ổn định ngành công nghiệp ôtô Canada cho đến khi có thể đạt được thỏa thuận với Mỹ.
Triển vọng tài chính và tiền tệ của Canada càng trở nên phức tạp hơn sau quyết định trả đũa từ Mỹ. Vào tuần trước, Thủ tướng Carney thông báo Canada sẽ áp dụng mức thuế 25% đối với ôtô nhập khẩu từ Mỹ không thuộc hiệp định thương mại tự do Mỹ – Mexico – Canada.
Mức thuế này là biện pháp trả đũa mới nhất của Canada. Trước đó, quốc gia này đã áp thuế 25% đối với hơn 40 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick đã cảnh báo Canada rằng nếu nước này tiếp tục duy trì các biện pháp đáp trả thuế, Tổng thống Trump có thể sẽ áp dụng các biện pháp mạnh hơn.
Ông Lutnick nói: “Hãy nhìn vào những gì đang xảy ra với Trung Quốc. Việc Canada tiếp tục các biện pháp trả đũa sẽ là một lựa chọn rất không khôn ngoan.”